نقش کریدور سرخس - بندرعباس در حمل و نقل ایران

خبرگزاری آنا- سید جواد شکوری: اگر اهل خواندن مطبوعات هستید یا برای پر کردن اوقات فراغت خود از برنامه تلویزیون استفاده می‌کنید حتماً واژه کریدور را بار‌ها شنیده‌اید. کریدور در لغت به معنی دالان یا راهگذر است و در صنعت حمل‌ونقل به معنی مسیر خطی بزرگ واسطه‌ای است که برای جابه‌جایی کالا از آن استفاده می‌شود.

از ایران کریدور‌های متعددی می‌گذرد؛ مانند کریدور شمال به جنوب، کریدور تراسیکا، کریدور شرق به غرب (جاده ابریشم)، کریدور جنوبی آسیا و کریدور آلتید.

کریدور‌ها برخلاف تصور بسیاری از مردم از جهات متعددی حائز اهمیت هستند، مثلاً کریدور‌ها به‌غیراز حمل‌ونقل کالا از نظر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی برای کشور‌های در گیر در هر کریدور اهمیت دارند.

کشور‌هایی که در خود کریدور‌های بین‌المللی را جای‌داده‌اند از نظر سیاسی بر کشور‌های استفاده‌کننده از این کریدور‌ها نیز نفوذ پیدا می‌کنند. کریدور از نظر اجتماعی باعث نفوذ و تبادلات فرهنگی بین کشور‌های مختلف می‌شود و در آخر به گفته کارشناسان، شیرین‌ترین سود اقتصادی در میان فعالیت‌های اقتصادی را هم دارد.

برای آشنایی هر چه بیشتر مخاطب با یکی از این کریدورها، خبرنگار آنا مصاحبه‌ای با «عباس قربانعلی بیک» معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن، داشته است.

قربانعلی بیک در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آنا، با اشاره به توافقات انجام شده در خصوص مسیر ریلی سرخس - بندرعباس به توضیح درباره تاریخچه این مسیر ریلی، کارکرد این خط ریلی درگذشته و نگاه به آینده این مسیر پرداخت و گفت: از شروع به کار کریدور ریلی بندرعباس به سرخس بیش از دو دهه می‌گذرد و قبل از سال ۷۶ بود که ایستگاه مرزی سرخس به دست رئیس‌جمهور وقت مرحوم آقای رفسنجانی افتتاح گردید.

وی تصریح کرد: با افتتاح این مسیر ریلی ارتباط بین ایران و کشور‌های آسیای میانه از طریق خطوط راه‌آهن برقرار شد و در سال ۸۴ هم مسیر کاشمر به بافق (مشهد به بافق) افتتاح شد که با تکمیل این مسیر بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر راه ارتباطی بین این شهر‌ها کوتاه‌تر شد، و درعین‌حال با این اتصال موقعیت این مسیر ارتقا پیدا کرد.

اتصال مسیر ریلی به اقیانوس

کارشناس حمل‌ونقل ریلی در ادامه با اشاره به اتصال بندر چابهار به این خط ریلی اضافه کرد: انتظار می‌رود چابهار هم که تنها بندر اقیانوسی ایران است، در سال ۱۴۰۴ از طریق خط‌آهن زاهدان به بافق به این مسیر ریلی متصل شود.

وی در ادامه اضافه کرد: ان‌شاءالله برای سال آینده اتصال چابهار به خط ریلی سرخس بندرعباس آماده می‌شود، البته با روی کار آمدن آقای ترامپ مشکلی که پیش‌آمده این است که معافیت چابهار را از تحریم‌ها لغو کرده؛ هرچند احتمال این امر هست که «نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند بتواند چانه‌زنی بکند و با یک فرمول‌هایی این مسئله را حل کند.

عدم تمدید معافیت چابهار از تحریم، ابزار چانه‌زنی ترامپ در برابر هند

قربانعلی بیک در ادامه با اشاره به خصوصیات اخلاقی ترامپ اضافه کرد: این احتمال وجود دارد که هند بتواند از ترامپ معافیت برای چابهار بگیرد، شاید هم ترامپ به دنبال گرفتن امتیاز از هند است.

معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن در ادامه با اشاره به مشتریان احتمالی پس از افتتاح این مسیر ریلی گفت: زمانی که این کریدور راه بیفتد علی‌القاعده کشور‌های دیگری هم هستند که بخواهند از آن استفاده کنند. من مطمئنم که ان‌شاءالله ظرفیت‌های بالایی اینجا به خدمت گرفته خواهد شد.

وی تصریح کرد: هند برای ارسال بار برای افغانستان نیاز به این مسیر دارد، بهترین راه برای رفع تحریم این مسیر هم سرمایه‌گذاری هند است، در طرف مقابل هم افغانستان است که بالاخره حکومتش کم‌کم به یک ثباتی می‌رسد و این ثبات یعنی علی‌القاعده قدم‌های بعدی اقدامات اقتصادی است.

گام بعدی حکومت افغانستان گام اقتصادی است

قربانعلی بیک با اشاره به وضعیت افغانستان اضافه کرد: برای برداشتن گام‌های اقتصادی نیاز به صادرات است و یکی از مواردی که خیلی در افغانستان قوی است، مسئله معادن افغانستان است، زمانی که این کریدور راه بیفتد یک فرصت خیلی خوب برای کشور‌هایی است که نیاز به مواد معدنی دارند. مثلا کشورهای آسیای میانه و یا حتی کشور‌هایی مثل ژاپن و چین به مواد معدنی افغانستان نیاز دارند و همین باعث می‌شود که به جمع استفاده‌کنندگان این مسیر بپیوندند.

این کارشناس حمل‌ونقل ریلی ادامه داد: در حال حاضر این کشور‌ها از استرالیا و آفریقای جنوبی ... واردات انجام می‌دهند و این یک فرصتی است برای آنها تا از  مسیر جایگزین استفاده کنند.

وی با اشاره به روسیه و ارتباط از طریق این خط ریلی به آب‌های گرم خلیج‌فارس ادامه داد: روسیه هم یکی دیگر از استفاده‌کنندگان از این مسیر ریلی است و مسکو از طریق بندر امیرآباد به سمت بندرعباس از طریق دریای خزر و یا در صورت تکمیل خط ریلی رشت- آستارا، راه دسترسی بسیار خوبی به آب‌های گرم خلیج‌فارس و اقیانوس هند خواهد داشت.

معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن در پایان اضافه کرد: ما بیش از هر چیزی برای جذب مشتری بین‌المللی به هر کدام از کریدور‌ها نیاز داریم و باید به چند نکته توجه کنیم.

نخست زمان سیر است. مسیر‌های دریایی از گذشته بوده، هستند و خواهند بود. در حال حاضر به‌خاطر مشکلات کانال سوئز، از مسیر جنوب آفریقا استفاده می‌کنند و این باعث شده زمان بیشتری برای انتقال کالا‌ها صرف کنند و زمانی که کانال سوئز باز بشود، زمان کمتری صرف خواهد شد و در حال حاضر مسئله زمان یکی از فاکتور‌های مهم است که اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

این کارشناس تأکید کرد: ما باید زمانی را که از یک مرز کالایی را تحویل می‌گیریم و در مرز دیگری آن را تحویل می‌دهیم را به حداقل برسانیم؛ چون این زمان برای تجار اهمیت بسیاری دارد.

وی در نهایت گفت: مسئله بعدی مسئله هزینه و در آخر مسئله ایمنی است که در مسئله ایمنی ما وضعیت خوبی داریم و باید بر روی مسائل زمان و هزینه به جد کارکنیم تا با رقابتی کردن آنها بتوانیم مطلوبیت بیشتری را به دست بیاوریم و قابلیت اطمینان را بیشتر کنیم.