امنیت داده‌ها شرط مهم برای پزشکی از راه دور؛ بیمه‌ها پزشکی از راه دور را حمایت نمی‌کنند

به گزارش خبرگزاری آنا، ورود مشاوره‌های پزشکی آنلاین و محبوبیت آن در بین مردم موجب شده تا چشم انداز مراقبت‌های بهداشتی در آینده‌ای نه چندان دور، متفاوت از آن چیزی باشد که در حال حاضر وجود دارد.

شاید بیراه نباشد که همه گیری کرونا را نقطه عطفی در این حوزه بدانیم. کووید ۱۹ بسیاری از بیماران و ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی را وادار کرد تا سریع‌تر از آنچه که متصور بودیم، با مراقبت‌های مجازی سازگار شوند.

کارشناسان راحتی، صرفه جویی در زمان، سهولت دسترسی به متخصصان، کاهش هزینه ها، بهبود نظارت بر سلامت، افزایش تعامل با بیمار، برنامه ریزی انعطاف پذیر و تداوم مراقبت از ویژگی‌های مشاوره پزشکی آنلاین می‌دانند.

اینکه بیمار بتواند بدون نیاز به سفر درون شهری به کلینیک یا بیمارستان به ویژه در شهر‌های بزرگ مزیت قابل توجهی است؛ همچنین با وجود پلتفرم‌های مشاوره پزشکی آن لاین فرد بیمار می‌تواند بدون توجه به موقعیت جغرافیایی خود به طیف وسیع تری از متخصصان دسترسی داشته باشد.

این افزایش دسترسی به مراقبت‌های تخصصی به ویژه برای بیماران در مناطقی که با منابع پزشکی محدود مواجه هستند مانند روستا‌ها و یا مشکل حرکتی دارند، بسیار مفید است.

البته باید پذیرفت پزشکی آنلاین و یا به طور کلی ایده سلامت دیجیتال با چالش‌هایی نیز رو‌به‌رو بوده و یکی از مهم‌ترین آن، اطمینان از رعایت استاندارد‌های امنیت داده و حریم خصوصی است.

صنعت مراقبت‌های بهداشتی داده‌های حساس ضروری از جمله هویت شخصی، تاریخچه پزشکی و اطلاعات بیمه را جمع آوری، ذخیره و انتقال می‌دهد. اطمینان از محرمانه بودن، یکپارچگی و در دسترس بودن این داده‌ها برای حفظ اعتماد بیماران و مطابقت با الزامات قانونی ضروری است.

محمد مهدی قائمی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی کرمان و رئیس مرکز تحقیقات انفورماتیک این دانشگاه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا اظهار کرد: پزشکی آنلاین از زیرمجموعه‌های گسترده مراقبت‌های بهداشتی از راه دور به شمار می‌آید. این شیوه نوین، به‌ویژه در مناطقی که فاصله‌ها چالشی برای دسترسی به خدمات درمانی ایجاد می‌کنند، نقشی کلیدی ایفا می‌کند.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر با گسترش زیرساخت‌های دیجیتال، امکان ارائه این خدمات به شکل گسترده‌تر فراهم شده، افزود: پس از همه‌گیری کرونا، نیاز به این نوع مشاوره‌ها بیش از پیش احساس و باعث شد که بستر‌های لازم برای این تحول در کشور ایجاد شود.

این دانش آموخته دکترای تخصصی انفورماتیک پزشکی ادامه داد: با این حال، هنوز چالش‌هایی اساسی در مسیر این خدمات وجود دارد و یکی از مسائل مهم در این حوزه، عدم وجود قوانین مشخص برای ثبت و نگهداری اطلاعات بیماران است. این اطلاعات باید در بستری امن ذخیره شود تا هم امنیت داده‌ها حفظ شود و هم در صورت نیاز، سوابق بیمار به‌صورت مستند در دسترس پزشکان قرار گیرد.

آیا تکنولوژی جایگزین پزشکان می‌شود

قائمی با اشاره به تجربه جهانی در این زمینه، استرالیا را به عنوان یکی از کشور‌های پیشرو معرفی کرد و گفت: در استرالیا، مشاوره‌های پزشکی از راه دور به‌شکل گسترده‌ای پذیرفته شده و حتی مشاوره‌های تلفنی نیز مشمول بیمه هستند. این کشور با ایجاد قوانین مشخص و فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب، توانسته است به الگویی موفق در این زمینه تبدیل شود.

پزشکی از راه دور تیغ دو لبه برای تعامل پزشک با بیمار

وی در پاسخ به این روش تعامل پزشک و بیمار را تقویت کند یا برعکس، موجب کاهش ارتباط انسانی شود؟ اظهار کرد: این روش مانند تیغی دو لبه است. از یک سو، می‌تواند امکان مراقبت مستمر و آسان‌تر را برای بیمارانی که دسترسی به پزشک ندارند، فراهم کند. از سوی دیگر، اگر به‌درستی مدیریت نشود، ممکن است منجر به کاهش کیفیت درمان شود. چرا که برخی از موارد پزشکی نیازمند معاینه حضوری هستند و نباید صرفاً به ویزیت آنلاین بسنده کرد.

رئیس مرکز تحقیقات انفورماتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان یادآور شد: یکی از نقاط قوت این روش، امکان پیگیری مستمر وضعیت بیماران است. در بسیاری از موارد، به‌ویژه در بیماری‌های مزمن، نیاز به پایش و نظارت دائمی وجود دارد. مشاوره‌های از راه دور می‌توانند این امکان را فراهم کنند که پزشک از تغییرات حال بیمار در طول زمان آگاه شود. برای نمونه، ابزار‌های هوشمند می‌توانند داده‌های حیاتی بیمار را ثبت و به پزشک ارسال کنند، یا تصاویر زخم و وضعیت جسمانی بیمار به‌صورت دوره‌ای بررسی شوند.

پزشکی از راه دور؛ ابزاری نوین و ضروری در مسیر تکامل

وی در ادامه بر لزوم تدوین قوانین شفاف برای حفاظت از اطلاعات پزشکی تأکید کرد و افزود: اطلاعات بیماران باید از طریق مسیر‌های امن عبور کنند و تنها افراد مجاز به آنها دسترسی داشته باشند. استفاده از روش‌های رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی استاندارد از جمله اقداماتی است که در این زمینه ضروری است.

قائمی خاطرنشان کرد: توسعه این خدمات نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لازم است؛ بنابراین وزارت بهداشت و نهاد‌های مرتبط باید برای ایجاد بستر‌های امن و استاندارد، برنامه‌ریزی کنند. افزایش پهنای باند، ایجاد سامانه‌های ارتباطی امن و تدوین قوانین مشخص برای پرداخت‌های بیمه‌ای، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به توسعه‌ی این حوزه کمک کند.

وی گفت: آینده مشاوره‌های پزشکی آنلاین به میزان حمایت و هم‌افزایی نهاد‌های دولتی و بخش خصوصی بستگی دارد. اگر این چالش‌ها به‌درستی مدیریت شوند، این فناوری می‌تواند به یکی از مهم‌ترین ابزار‌های نظام سلامت تبدیل شود و راه را برای درمانی سریع‌تر، دقیق‌تر و در دسترس‌تر برای همگان هموار کند.