تاثیر خلاقیت معلمان بر خلاقیت دانشآموزان
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، امروزه پرورش و تولید فکر و اندیشه، خلاقیت و نوآوری یکی از اساسیترین اهداف تعلیم و تربیت است. خلاقیت به عنوان یک منبع تأثیرگذار برای نوآوری و تغییرات مثبت در زمینههای مختلف اقتصادی، محیطی، اجتماعی، فرهنگی و ... شناخته میشود.
پژوهشگران در مقالهای با عنوان «فرا تحلیل متغیرهای همبسته با خلاقیت معلمان ایرانی» به این موضوع پرداختهاند که خلاقیت از عالیترین فرایندهای ذهنی انسان است و نقش برجسته و بی بدیلی در رشد و توسعه همه ابعاد زندگی انسان دارد. خلاقیت سوخت توسعه و گسترش همه مشاغل است. به خلاقیت میتواند خردمندی را در افراد پیش بینی کند. انسانها برای پیشرفت و موفقیتشان نیاز به فکر و خرد دارند.
* اهمیت خلاقیت در آموزش و پرورش
در این پژوهش آمده است که با توجه به اهمیت خلاقیت، ما باید به پرورش خلاقیت در انسانها بپردازیم و نظام تعلیم و تربیت مهمترین جایی است که میتواند در شکوفایی خلاقیت انسانها نقش داشته باشد.
خلاقیت یک ضرورت آموزشی برای رشد و توسعه دانش آموزان و معلمان است
به زعم این پژوهش نظام آموزش و پرورش باید به نحوی به پرورش دانش آموزان بپردازد تا هنگام مواجهه با مسائل درسی، تفکر خلاق داشته باشند و با دستیابی به بینشهای جدید، راههای جدید و یکپارچه فهمیدن و ادراک، به حل مسائل بپردازند و همچنین در موضوعات غیر درسی نیز به حل مسئله بپردازند. وجود خلاقیت لازمه پرورش حل مساله در افراد است.
این پژوهش توضیح میدهد که خلاقیت و آفرینندگی توانایی تشخیص یا تدارک راه حلهای اصیل و متنوع برای مسائل است. در سالهای اخیر علاقه بیشتری به مفهوم خلاقیت وجود داشته است و این اصطلاح اغلب به عنوان یک ضرورت آموزشی برای رشد و توسعه دانش آموزان و معلمان استفاده میشود.
* توانمندسازی مهارتهای خلاقانه در کودک
اگر معلمی خلاق باشد و با مفهوم خلاقیت آشنا باشد میتواند در تربیت دانشآموز خلاق تقش داشته باشد
در این پژوهش آمده است که تشویق یا توانمندسازی مهارتهای خلاقانه در کودک در حال رشد، بستگی زیادی به این دارد که اطرافیان کودک تا چه حد برای ایدهها و یا محصولات منحصر به فرد و جدید کودک ارزش قائل به روش بردبارانه با آن برخورد میکنند هستند.
این پژوهش توضیح میدهد که معلمان در محیطهای آموزشی دوران کودکی در فرآیند پرورش خلاقیت در بین دانش آموزان خود با فراهم کردن محیط کلاس، فعالیتها و مواد مناسب نقشی اساسی دارند.
به گفته این پژوهش عامل ابزاری دیگری که شیوههای خلاقانه را هدایت ميکند، باور معلم است که در نهایت یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده در رابطه با سبک تدریس و فرآیندهای تصمیمگیری در رابطه با فعالیتهای کلاسی معلم است؛ باورها عوامل اصلی تعیین کننده رفتار هستند. درنتیجه، به دست آوردن درک عمیق از نحوه مفهومسازی خلاقیت توسط معلمان بسیار مهم است.
* نقش خلاقیت معلمان در نظام تعلیم و تربیت
این پژوهش توضیح میدهد که اگر معلمی خلاق باشد و با مفهوم خلاقیت آشنا باشد میتواند در تربیت دانشآموز خلاق تقش داشته باشد و بسیاری از نتایج تحقیقات اهمیت فرهنگ مدرسه را در حمایت یا مهار خلاقیت، نیاز به مطرح کردن تصورات معلمان از خلاقیت و معلمان در توسعه خلاقیت آنها برجسته کرده است.
با توجه به یافتههای این پژوهش، میتوان دو دسته کاربرد نظری و عملی برای این پژوهش ذکر کرد. در سطح نظری با توجه به اینکه بررسی نقش خلاقیت معلمان در نظام تعلیم و تربیت، در قالب طرح فرا تحلیل، هنوز موردتوجه پژوهشگران داخلی قرار نگرفته است، پژوهش حاضر میتواند توجه پژوهشگران داخلی را به این موضوع و انجام فرا تحلیلهای دیگر مرتبط با خلاقیت معلمان جلب کند.
با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهادات کاربردی نیز برای متصدیان آموزشوپرورش مطرح میشود:
- خلاقیت معلمان با خلاقیت دانش آموزان در ارتباط است و هر چه معلمان خلاقتری داشته باشیم، دانش آموزان و درنتیجه جامعه خلاقتری خواهیم داشت.
- با توجه به تأثیر هوش معنوی بر خلاقیت معلمان، آموزش و پرورش بهتر است برنامههای ویژهای برای افزایش هوش معنوی معلمان و همچنین ایجاد کارگاه و ارائه تمرینات هوش معنوی در نظر بگیرد.
- همچنین مطابق با نتایج باید بتواند جوسازمانی را بهبود ببخشد و محرکهای آزاردهنده را از محیط سازمانی حذف نماید.
این پژوهش به کوشش فریبا حسینا (فارغ التحصیل کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی) و اسماعیل سعدیپور (استاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران ایران) انجام شده است.
انتهای پیام/