یک گلایه خودمانی از دستگاه دیپلماسی

به گزارش خبرگزاری آنا، «لزوم بازیگری، بازی‌سازی و هماوردی در عرصه‌های مختلف قدرت»؛ این پاسخ «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت خارجه ایران در توجیه این ادعا بود که «پرداختن هم‌زمان به تحولات منطقه و گفت‌وگو با کشور‌های اروپایی، تناقضی با هم ندارند».

روی سخن او با منتقدان داخلی است که از هم‌نشینی دستگاه دیپلماسی کشور با تروئیکای اروپایی، آن‌هم درست یک هفته بعد از نمایش ضدایرانی آنها در شورای حکام، شوکه شده‌اند.

نباید به برخی خودی‌ها از اینکه گمان می‌کنند دستگاه دیپلماسی اولویت‌هایش را نمی‌شناسد؛ خرده گرفت

درست است که تهران، با راه‌اندازی سانترفیوژ‌های جدید برای تسریع و افزایش غنی‌سازی اورانیوم واکنش تندی به خروجی نشست وین نشان داد، اما تعجیل دیپلمات‌های ایرانی برای دست‌به‌سینه نشستن پشت میز مذاکره ژنو و حتی صحبت از دستیابی به توافق جدیدی که جایگزین برجام باشد، تیزی شمشیر انتقام سازمان انرژی اتمی را درجا گرفت.

تضاد میان این دو اقدام چنان چشم‌گیر است که نباید به برخی خودی‌ها از اینکه گمان می‌کنند دستگاه دیپلماسی اولویت‌هایش را نمی‌شناسد یا دست‌کم در زمان‌بندی تحولات سنجیده عمل نمی‌کند؛ خرده گرفت.

جای آن دارد که به دستگاه دیپلماسی یادآوری کنیم ما در صداقت شما وقتی می‌گویید «نفس گفت‌وگو لازمه سیاست خارجی است» تردیدی نداریم، اما به خودمان اجازه می‌دهیم که شما را بابت اینکه با چه کسی، در چه زمانی و با توجه به چه شرایطی گفت‌وگو کرده‌اید نقد کنیم.

بیشتر بخوانید

بقایی: گسترش تروریسم به سوریه محدود نمی‌ماند/ گفت‌وگوهای ژنو، مذاکره در معنای دقیق دیپلماتیک نبود

ملت حافظه خوبی دارد و به یاد می‌آورد که «سید عباس عراقچی» وزیر محترم خارجه حتی قبل از برگزاری نشست شورای حکام و با علم به اینکه حتماً در نشست وین علیه‌مان قطعنامه‌ای صادر خواهد شد، در برنامه ویژه خبری مورخ ۲۶ آبان، با اطمینان خاطر گفت: «احتمالاً به‌زودی مذاکرات با طرف‌های اروپایی مجدد شروع شود».

ما برای خودمان حق تعویق نشست ژنو را «به‌عنوان یک اقدام اعتراضی و نمادین» قائل نشدیم

این جمله به تنهایی گویای این است که تاریخ گپ و گفت با تروئیکا بی‌تفاوت به خروجی نشست حکام تعیین شده بود؛ بدون آنکه برای خودمان حق تعویق نشست ژنو را «به‌عنوان یک اقدام اعتراضی و نمادین» قائل شویم. 

مگر نه اینکه به قول خودتان، «این یک مذاکره در معنای دقیق دیپلماتیک نیست بلکه یک گفتگو است»؛ پس چه حاجت به این همه عجله!

شتاب شما برای دیدار با آنهایی که علیه‌تان قطعنامه صادر می‌کنند، حتی تحلیلگران روابط بین‌الملل را هم سردرگم کرد تا آنجا که نوشتند: «هدف این است که از جلسه ژنو برای یافتن زمینه‌های مشترک استفاده شود و اگر پیشرفتی حاصل شد، واشنگتن در مرحله بعدی به این مذاکرات بپیوندد». اما بعد به روایت از دیپلمات‌های ایرانی گفتند: «هیچ اقدام صلح‌آمیز یک‌جانبه‌ای از سوی ما قبل از ورود ترامپ به دفترش انجام نخواهد شد.»

دستگاه محترم دیپلماسی، ما نمی‌گوییم در مذاکره را تخته کنید و حتی آنجا که راه لبنان و سوریه را در پیش می‌گیرید تا در میانه خطر میدان‌داری کنید، پای دیپلماسی‌تان را می‌بوسیم، اما لطفاً ملاحظه کنید که به اسم فرصت، «فرصت‌سوزی» نکنید.

به مذاکرات ژنو خوش‌بین نبودید و می‌دانستید اروپای بی‌اختیار طرف درست گفت‌وگو نیست

گلایه بعدی بابت عرض دیگری از جانب آقای عراقچی است آنجا که در لیسبون پرتغال، در جمع خبرنگاران، گفت: نشست ژنو در حقیقت یک جلسه طوفان فکری است تا ببینیم آیا واقعاً راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا خیر. نسبت به این دیدار خوش‌بین نیستم، چون مطمئن نیستم ایران با طرف درستی صحبت می‌کند یا نه».

این بدبینی و اطلاع از اینکه با طرف درست مذاکره نمی‌کنید را بعداً آقای «کاظم غریب‌آبادی» معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه با این ادبیات بازگو کرد: «اروپا در موضوع هسته‌ای ایران نیز به دلیل عدم برخورداری از روحیه مسئولیت‌پذیری و اعتمادبه‌نفس لازم، مدت‌ها است از بازیگری تأثیرگذار فاصله گرفته است. اروپا نیازمند خود بازیابی است.»

شما هم به‌خوبی ما از بی‌اختیار بودن اروپا باخبرید و می‌دانید که در فاصله تصویب قطعنامه پارلمان اروپا مبنی بر لزوم اعمال فشار بر ایران برای پایبندی به چارچوب برجام تا تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، همین اروپایی‌ها کشتیرانی و هواپیمایی ما را تحریم و بعد تهدید به کشیدن ماشه کردند (مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل).

پس چرا با تضاد در گفتار و کردار و با سراسیمگی در اجرای دیپلماسی، خودمان خودمان را نقض می‌کنیم؟