راه رسیدن به ایران قوی و پیشرفته از مسیر علم و فناوری می‌گذرد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مخبردزفولی، رئیس فرهنگستان علوم در هفتمین نشست مرجعیت علمی که در محل فرهنگستان علوم برگزار شد، اظهار کرد: راه رسیدن به ایران قوی و پیشرفته از مسیر علم و فناوری می‌گذرد اگر قرار است کشور دانش پایه در اقتصاد، فرهنگ، جامعه و ... داشته باشیم مسیرش برگشت به توانمندی علمی است و در این زمینه مزیت نسبی در کشور داریم.

وی ادامه داد: در همه رتبه‌بندی‌های جهانی نزدیک ۸۰ هستیم که چند شاخص جدی شامل آموزش، بهداشت و درآمد سرانه دارد. در شاخص بهداشت یکی از موفقیت‌های ما آموزش پزشکی است، چرا نباید اینها را بگوییم! بنابراین در کنار بیان مشکلات از موفقیت‌ها نیز باید عنوان کنیم و این ساده اندیشی نیست.

مخبر دزفولی ادامه داد: باید پیشران‌های پیچیدگی‌های اقتصادی را شناسایی و موانع آن را مشخص کنیم. تا از این مسیر راه‌حل‌ها استخراج شود و این راه میانبری است که برای دانش پایه شدن کشور موثر خواهد بود.

وی با تاکید بر جفایی که به دانشگاه‌ها می‌شود بیان کرد: گزارشی اخیرا منتشر شده که نشان می‌دهد ۱۰۰ دانشگاه در امریکا ۶ هزار پتنت ثبت کرده‌اند، اما ۱۰ شرکت آمریکایی ۴۲ هزار پتنت ثبت کردند از دانشگاه توقع ثبت پتنت نیست، اما در کشور ما این توقع در حال ایجاد شدن است باید حلقه‌های دیگر برای ثبت پتنت فعال شوند. گزارش تاثیر هوشمندسازی بر پیشرفت با مرکزیت علم و تحقیق نشان می‌دهد که در تمام مسائل تاثیرگذار است، معلوم می‌شود نقطه‌های کلیدی وجود دارد.

مخبر دزفولی با بیان اینکه باید سیاست نامه‌ای برای مرجعیت علمی تدوین کنیم، گفت: تعریفی که از مرجعیت ارائه شده مشخص می‌کند که مقاله، نیروی انسانی، محصول ایرانی و ... اثرگذار است برای استاندارد سازی محصولات ایرانی باید فکری کنیم.

مرجعیت علمی ارتباط مستقیم با شاخص پیچیدگی اقتصادی دارد

در این نشست پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم گزارشی درباره مرجعیت علمی و پیچیدگی اقتصادی ارائه داد و اظهار کرد: جی دی پی ایران ۴۰۰ میلیارد دلار است، که عمدتا از صادرات نفت است.

وی ادامه داد: چین، هند، روسیه و برزیل تا سال ۲۰۱۰ جی دی پی برابر داشتند، اما چین از آن زمان بر روی فناوری متمرکز بود.‌ای سی آی شاخص پیچیدگی اقتصادی است، اما ژاپن در سال ۲۰۲۰‌ای سی آی جهان را داشته و‌ای سی آی آن ۲.۴۹ است. پیچیدگی اقتصادی عربستان در رتبه ۳۹، ترکیه در رتبه ۴۰ و ایران در رتبه ۸۰ قرار دارد.

معاون پژوهشی وزارت علوم بیان کرد: بودجه کل وزارت علوم در یک سال گذشته یک میلیارد دلار بود، اما بودجه بک دانشگاه عربستان یک میلیارد دلار است.

صالحی با بیان اینکه بازار و صنعت متناسب با دانشگاه رشد نکرده است، اضافه کرد: در تحصیلات از بازار جلوتر هستیم؛ بنابراین باید شرایطی فراهم شود که رشد بازار و دانشگاه همگام شود.

وی ادامه داد: مرجعیت علمی ارتباط مستقیم با شاخص پیچیدگی اقتصادی دارد، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در بخش تولید علم و فناوری و تربیت نیروی انسانی با کیفیت و استاندارد بالا در حال فعالیت هستند.

معاون پژوهشی وزارت علوم بیان کرد: ایجاد کشش بازار و افزایش پیچیدگی اقتصادی باعث برقراری تعادل با طرف عرضه و کاهش فاصله دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها با صنعت و جامعه خواهد شد.

صالحی گفت: آموزش عالی باید با مطالعه مستمر بازار جذب و استفاده از اهرم‌های آمایشی و ایجاد انعطاف در فرآیند‌ها نسبت به تربیت نیروی انسانی مورد نیاز اقدام کند. در آینده نزدیک خام فروشی در حوزه معادن و حامل‌های انرژی هیچگونه ارزش افزوده نخواهد داشت و کشور‌هایی که به سمت افزایش سهم تولید ناخالص ملی از پیچیدگی اقتصادی نباشند دچار ضعف در توسعه یافتگی خواهند شد.

باید حکمرانی و مدیریت پیچیده نیز مدنظر داشته باشیم

سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست بیان کرد: پیچیدگی اقتصادی، استفاده از فناوری در تولید معنا می‌شود، در صورتیکه پیچیدگی یک فرآیند است و نیازمند پارامتر‌های متعدد است.

وی ادامه داد: باید حکمرانی و مدیریت پیچیده نیز مدنظر داشته باشیم. اگر مدیریت چند متغیره نداشته باشیم نتیجه لازم را نخواهیم گرفت. در اقتصاد پیچیده اگر موانع متعدد برای تولید کنند ایجاد شود موفق نخواهیم بود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد: محققان کشور درباره مدیریت پیچیده کار کرده اند، اما درباره حکمرانی پیچیده کار نشده است. اگر حکمرانی پیچیده به اقتصاد پیچیده متصل شود نتیجه بهتری خواهیم داشت.

الهام یاوری، رئیس سازمان ملی پرورش استعداد‌های درخشان (سمپاد) نیز در این نشست گفت: به نیروی انسانی توانمند نیاز داریم. در حال حاضر توان نیروی انسانی از صنایع در کشور بالاتر است، بنابراین بازار و صنایع باید خودشان را تقویت کنند چراکه نیروی انسانی توانمند به بازار توانمند نیاز است.

ایران ام‌القرای فلسفه اسلامی است

مصطفی محقق داماد، عضو فرهنگستان علوم در این نشست بیان کرد: مهارت محققان علوم انسانی در زمینه زبان‌های بین المللی بسیار اندک است به همین دلیل نتوانستیم نظریاتمان را در جهان منتشر کنیم در حالی که ایران ام القرای فلسفه اسلامی است.

وی در بیان سوالی گفت: آیا آماری وجود دارد که برای حل مشکلات به مراکز علمی مراجعه می‌شود؟ دکتر صالحی در پاسخ به این سوال عنوان کرد: در سال جاری ۱۱ هزار و ۲۱۲ قرارداد به ارزش ۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان منعقد شده است، اما با توجه به گستردگی بازار این رقم ناچیر است.

باقر لاریجانی، عضو فرهنگستان علوم پزشکی نیز در این نشست عنوان کرد: در نقشه جامع علمی کشور توسعه رشته‌ها مشخص شده است باید فناوری‌های لازم شناسایی و متناسب با آن رشته‌های ایجاد شود یا گسترش پیدا کنند.

در ادامه نشست سایر اعضا نیز نظراتی درباره تولید علم و شاخص‌های دستیابی به مرجعیت علمی مطرح کرد.