۲۴ تیر در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۴ تیر  برابر ۱۴ جولای را ورق می‌زنیم.

***

مارتیک دِرآوانسیان

۲۴ تیر ۱۳۸۸ خورشیدی، مارتیک دِرآوانسیان، پایه‌گذار ایرانی‌ارمنی رشته ارتوپدی فنی ایران در سانحه هوائی پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین تهران - ایروان درگذشت. او در اتیوپی به‌دنیا آمد و در ۱۴ سالگی به ایران آمد. درآوانسیان پس از به اتمام رساندن تحصیلات دانشگاهی، برای یافتن شغل به وزارت بهداری رفت و به‌دلیل تسلط به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی در جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران (هلال احمر فعلی) به‌عنوان دستیار منصوب شد. او سال ۱۳۴۱ خورشیدی اولین مرکز فنی ارتوپدی (ارتوز و پروتز) را راه‌اندازی کرد و با همکاری سازمان جهانی بهداشت جهانی رشته توانبخشی را برای درمان بیماران جسمی‌حرکتی را در ایران پایه‌گذاری کرد. او را به‌عنوان پدر ارتوپدی فنی ایران می‌شناسند. در حادثه سقوط پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین ۲۴ تیر ۱۳۸۸ علاوه‌بر آوانسیان، اعضای تیم ملی جودو نوجوانان ایران، لون داویدیان نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی، ناتلا نیکولاوا، همسر سفیر گرجستان در ایران و عبدی یمینی آهنگساز هم حضور داشتند.

ارسال آخرین تلگرام

۱۴ جولای ۲۰۱۳ میلادی برابر با ۲۴ تیر ۱۳۹۲ خورشیدی، آخرین تلگرام دنیا در هند ارسال شد. این آخرین کشور بزرگی بود که سرویس تلگرام را تعطیل کرد زیرا سرویس تلگرام ۱۶۳ ساله هند دیگر نیاز نبود و ایمیل و پیامک جایگزین پیام‌رسان تلگرام شده بود. در انگلستان ارسال تلگرام در سال ۲۰۰۸ متوقف شد، در‌حالی‌که خدمات رو به کاهش وسترن یونیون ایالات متحده در ۲۷ ژانویه ۲۰۰۶ متوقف شد. اولین تلگرام رسمی را ساموئل مورس در واشنگتن برای شریک تجاری‌اش آلفرد ویل در بالتیمور، در ۲۴ می ۱۸۴۴ارسال کرد. او با کمک مالی، قدرت تلگراف را ازطریق سیم‌هایی که شهرها را به هم متصل می‌کرد با این پیام به کنگره نشان داد: «خدا چه کرده است.» با گذشت زمان، سیم‌ها در سراسر ایالات متحده و کشورهای دیگر کشیده شدند و در‌نهایت ازطریق یک کابل فرا اقیانوس اطلس و کابل‌های زیردریایی، کشورهای بیشتری به هم متصل شدند.

اولین عکس نمای نزدیک از مریخ

۱۴ جولای ۱۹۶۵ میلادی برابر با ۲۴ تیر ۱۳۴۴ خورشیدی، فضاپیمای مارینر ۴ اولین عکس نمای نزدیک از مریخ را ارسال کرد. این شامل عکس شامل ۸.۳ نقطه در ثانیه از درجات مختلف تاریکی است. این انتقال ۸.۵ ساعت به طول انجامید و مناطقی از مریخ به نام‌های آرکادیا، سبرینا و آمازنیس را به تصویر می‌کشید. این ماهواره ۱۳۴میلیون مایل از زمین و ۱۰هزارو۵۰۰ مایل از مریخ فاصله داشت. فضاپیمای ۵۷۴ پوندی صبح روز ۲۸ نوامبر ۱۹۶۴، از پایگاه کیپ کاناورال، فلوریدا، با موشک دو مرحله‌ای اتلس-آجنا دی به فضا پرتاب شد. مارینر ۴ علاوه بر دوربین مجهز به ضبط صوت دیجیتال، ابزارهایی برای مطالعه غبار کیهانی، پلاسمای خورشیدی، تابش‌های محبوس‌شده، پرتوهای کیهانی، میدان‌های مغناطیسی، اختفای رادیویی و مکانیک سماوی حمل می‌کرد.

ژان بتیست آندره دوما

۱۴ جولای ۱۸۰۰ میلادی برابر با ۲۴ تیر ۱۱۷۹ خورشیدی، ژان بتیست آندره دوما، شیمی‌دان فرانسوی پیشرو در شیمی آلی به‌دنیا آمد. او با ارائه نظریه‌های جدید درباره روابط میان ترکیبات آلی، پایه‌های کار بعدی آوگوست ککوله را بنا نهاد. دوما در سال ۱۸۲۳، با همکاری ژان لوئیس پروست، نشان داد که اوره از‌طریق خون منتقل می‌شود. آنها با هم در سال‌های ۱۸۲۴ و ۱۸۲۵ آزمایش‌های فیلتراسیون لاتزارو اسپالانتزانی را تکرار کردند و لزوم وجود اسپرم‌ها برای لقاح را تأیید کردند و شکاف در تخم قورباغه را توصیف کردند. در سال ۱۸۳۳، با تعیین نیتروژن در ترکیبات آلی، تجزیه و تحلیل کمّی آلی را پایه‌گذاری کرد. دو دهه جلوتر از مندلیف، در سال ۱۸۵۱، دوما به دنبال برقراری نظمی در میان عناصر با ویژگی‌های آنها بود.

مریم میرزاخانی
۱۴ جولای ۲۰۱۷ میلادی، مریم میرزاخانی ریاضی‌دان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد درگذشت. میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به‌دلیل کنش‌گری در حوزه «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آن‌ها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است و اغلب از آن به‌عنوان نوبل ریاضی یاد می‌شود. میرزاخانی اولین زن دنیا و اولین ایرانی برنده مدال فیلدز است. حوزه فعالیت پژوهشی این دانشمند ایرانی بر نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه سیمپلکتیک را شامل می‌شد. میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به‌عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی نمره کامل را به دست آورد. او همچنین نخستین دانش آموز ایرانی بود که دو سال متوالی مدال طلا گرفت.