16 تیر در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 16 تیر برابر 6 جولای را ورق می‌زنیم.

***

جُردن کارسون مارک

۶ جولای ۱۹۱۳ میلادی برابر با ۱۶ تیر ۱۲۹۲خورشیدی، جردن کارسون مارک، دانشمند کانادایی‌آمریکایی که به‌عنوان رئیس بخش نظری آزمایشگاه علمی لس‌آلاموس (N.M.) در توسعه سامانه‌های تسلیحاتی مختلف ازجمله بمب‌های گرماهسته‌ای مشارکت داشت به‌دنیا آمد. او در سال ۱۹۴۵ در لس‌آلاموس به‌عنوان همکار در پروژه منهتن شروع به کار کرد و در سال ۱۹۴۶ به جمع کارکنان پیوست و سال بعد از آن، تا زمان بازنشستگی‌اش در سال ۱۹۷۳ سرپرست بخش T شد. در دهه ۱۹۶۰، بسیاری از کارهای تسلیحاتی جابه‌جا شد و بخش T برای همکاری با آژانس‌های خارجی و صنایع خصوصی تقسیم شد.

گئورگ زیمون اُهم

۶ جولای ۱۸۵۴ میلادی برابر با ۱۶ تیر ۱۲۳۳ خورشیدی، گئورگ زیمون اهم، فیزیکدان آلمانی درگذشت. اهم در سال ۱۸۲۵ به‌طور تجربی نشان داد که رسانای الکتریکی کامل وجود ندارد و همه رساناها مقداری مقاومت بروز می‌دهند. به‌این‌ترتیب، او در سال ۱۸۲۶ قانون معروف اهم را بیان کرد که اکنون به این صورت تعریف می‌شود: «نسبت اختلاف پتانسیل (یا اُفت ولتاژ) بین دوسَر یک جسم (مقاومت) به جریان عبوری از آن به شرطی که دما ثابت بماند، مقدار ثابتی است.»

ادوارد گودریچ آچسون

۶ جولای ۱۹۳۱ میلادی برابر با ۱۶ تیر ۱۳۱۰ خورشیدی، ادوارد گودریچ آچسون، شیمی‌دان آمریکایی درگذشت. او در ۲۸ فوریه ۱۸۹۳ حق اختراعش برای ساخت پودر سیلیکون‌کاربید را ثبت کرد. آچسون علاوه‌بر ارائه روش ساخت این پودر، کوره الکتریکی دسته‌ای را اختراع کرد که حتی امروز هم این ماده در همان‌نوع کوره تولید می‌شود. پس‌از این ثبت اختراع شرکت کاربوراندم را برای تولید سیلیکون‌کاربید فله راه‌اندازی کرد و ازاین‌رو، این ترکیب شیمیایی با نام تجاری کاربوراندم شناخته می‌شود که یکی از مواد دیرگداز و نیمه‌رسانا است که فقط به‌روش مصنوعی سنتز می‌شود و در ساینده‌ها کاربرد دارد. باکمک این ماده می‌توان سرامیک‌های بسیار سختی را ساخت و از آنها در ترمز و کلاچ خودروها و صفحات سرامیکی جلیقه‌های ضد گلوله استفاده کرد.

راجر آدامز

۶ جولای ۱۹۷۱ میلادی برابر با ۱۶ تیر ۱۳۵۰ خورشیدی، راجر آدامز، شیمی‌دان آلی آمریکایی درگذشت. آدامز در سال ۱۹۱۶ به دانشکده دانشگاه ایلینویز در اوربانا پیوست و آن را به مرکز پیشرو شیمی آلی در ایالات متحده تبدیل کرد و با صنعت پیوند برقرار کرد. آدامز ترکیب شیمیایی مواد طبیعی مختلف از جمله روغن شولموگرا (که در درمان جذام استفاده می‌شود)، گوسیپول (رنگدانه سمی دانه پنبه) و بسیاری از آلکالوئیدها را بررسی کرد. او همچنین در استریوشیمی و با کاتالیزورهای پلاتین و سنتز ترکیبات دارویی کار کرد. نام او با عامل جنگ شیمیایی آدامسیت (دی‌فنیل‌آمین‌کلرارسین) و کاتالیزور آدامز (اکسید پلاتین یا اکسید پالادیوم که برای هیدروژناسیون پیوندهای دوگانه کربن-کربن استفاده می‌شود) مرتبط است.