فقدان محورهای سیاست خارجی ایران در مناظرات کاندیداها

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، پس از حادثه ناگوار سانحه هوایی برای بالگرد حامی شهید آیت الله رئیسی و همراهن گرانقدر ایشان و انجام مراحل ثبت نام برای انتخابات دوره چهاردهم کاندیدا‌های ریاست جمهوری و همچنین پس از انتشار لیست شش نفره کاندیدا‌های تایید صلاحیت شده توسط شورای نگهبان در تاریخ ۲۰ خرداد ماه سال ۱۴۰۳ به نامزد‌ها اجازه تبلیغات داده شد.

در این راستا صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز برنامه‌های متعددی را برای تبلیغات این نامزد‌ها تدارک دید که در بسیاری از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی در شبکه‌های سراسری و استانی زمان بندی‌های دقیقی صورت گرفته شد. قطعا در بحت رعایت عدالت در زمان بندی و نوبت دهی این شش کاندیدا نمره قابل قبولی را میتوان به صدا سیما اختصاص داد. اما نکته‌ای که نگارنده قصد پرداختن به آن را دارد مبحث فقدان پرسش‌های مربوط به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قالب سوالات اصلی از نامزد‌ها است.

با توجه به اهمیت مسئله سیاست خارجی در رویکرد هر فردی که قصد تصدی پست ریاست جمهوری را دارد و با توجه به این مسئله که در برخی دولت‌ها عدم تسلط بر سیاست خارجی و یا عدم توجه مناسب به روابط بین الملل باعث تیرگی روابط و کاهش حضور جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین المللی و در ادامه تضییع حقوق حقه ملت ایران بود.

البته لازم به ذکر است که طرح این موضوع به معنای عدم طرح بطور کامل نبوده و طراحان سولات نامزد‌ها بطور مختصر و سریع از این موضوع مهم گذر کردند. این کم توجهی و عدم اقبال نسبت به سیاست خارجی در بین پرسش‌ها برای متخصصین حوزه سیاست خارجی امری نامقبول بوده و بجا دانستیم مختصر به موضوعاتی که می‌بایست در سوالات به آنها پرداخته میشد و نظرات کاندیدا‌ها را در این موارد مورد بررسی و سنجش قرار میدادیم را مطرح کنیم.

ابتدا موضوع نوک پیکان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که همان مسئله فلسطین است. مسئله فلسطین و اشغال این سرزمین الهی و قبله اول مسمانان جهان که نزدیک به هستاد سال است تحت اشغال رسمی و حدود ۱۲۰ سال اشغال غیر رسمی بوده و همواره امامین انقلاب نیز در خصوص حمایت از ملت مظلوم فلسطین تاکید داشتند.

موضوع دوم مسئله مقاومت اسلامی و محوریت اصلی ایران در این مهم است. مسئله‌ای که شاید بسیاری از مردم تشنه دانستن مواضع کاندیدا‌های منتخب خود در این موضوع بودند. مقاومت موضوعی نیست که منحصر به یک گروه و جریان و یا یک کشور باشد بلکه مقاومت موضوعی فرام جناحی و فرا منطقه‌ای است و گستره تحت پوشش این مبحث شامل تمام ملت‌های آزاد اندیش جهان میشود. همانطور که مشاهده شد پس از طوفان الاقصی در تمامی کشور‌های جهان ملت‌های آزادی خواه و استکبار ستیز در حمایت از مظلومیت مردم بی دفاع غزه و علیه رژیم کودک کش صهیونیستی راهپیمایی‌های اعتراض آمیز گسترده‌ای را برپا کردند و ادامه دارد. البته که نیاز به تشریح مسئله نیست که عرض شود در خصوص مقاومت کشور‌های لبنان، عراق، سوریه، فلسطین، یمن، جنبش‌های اسلامی و غیر اسلامی حاضر در این کشور‌ها مطرح هستند.

سرآمد و تازه‌ترین موضوع وابسته به جریان مقاومت نیز عملیات طوفان الاقصی است که باعث ایجاد چالشی بزرگ و آبروریز برای رژیم صهیونیستی شده است و پیامد‌های آن در جای مناسب خود بطور مشروح توضیح داده شده است.

موضوع بعدی که در خصوص آن چند جمله‌ای نیز صحبت شد و چه مناسب بود که این چالش‌ها و نکات مطروحه کمی واکاوی میشد. موضوع آمریکا و مذاکرات با این کشور و نوع پیگیری تعهدات دو طرف در مورد برجام و حتی موضوع  انتخابات پیش رو و مکانیسم ماشه و. همگی از مواردی هستند که لازم بود در بین پرسش‌ها از نامزد‌ها انجام میشد.

موضوع چهارم نیز موضوع مهم منطقه قفقاز جنوبی و بحران‌های موجود در آن است از جمله حواشی نظامی امنیتی آذربایجان و نوع روابط ما مجموعه این کشور‌ها و دیدگاه رئیس جمهور آینده ایران در خصوص نحوه ارتباط گیری سیاسی و اقتصادی با مجموعه کشور‌های شمالی جمهوری اسلامی ایران.

مسئله پنجم مسئله تحریم‌ها و بهره برداری از پتانسیل برخی کشور‌ها برای دور زدن تحریم‌های ناجوانمردانه علیه جمهوری اسلامی ایران است. خنثی سازی و دور زدن تحریم‌ها همواره در دوره‌های مختلف ریاست جمهور‌های ایران مسئله مهمی بوده که با توجه به تحولات بزرگ در عرصه‌های جهانی و منطقه‌ای شرایط برای استفاده از امکانات برخی کشور‌ها فراهم است از جمله این امکانات و این کشور‌ها میتوان به چین، روسیه، عمان و امارات اشاره نمود.

مسئله ششم نوع سیاست و روابط خارجی دولت سیزدهم و الگوی مناسبی که توسط شهید امیر عبدالهیان پایه گذاری شد و حاصل رویکرد موفق دولت شهید آیت الله رئیسی را هم اکنون مشاهده میکنیم. شاید مناسب باشد که ناترازی در سیاست خارجی دولت‌های یازدهم و دوازدهم را با استفاده از ادبیات وابستگی و خنده با دهان باز را یاداور شویم که ارتباطات خارجی جمهوری اسلامی ایران را به پایین‌ترین سطح خود رسانده بود و ترمیم این امر مهم را دولت سیزدهم به درستی صورت داد.

از نکات مهمی که مناسب بود در پرسش‌های انتخاباتی از کاندیدا‌ها مطرح میشد الگو موفق دولت شهید رئیسی و ارتباط گیری با کشور‌هایی مانند عربستان و بحرین و امارات اردن و مصر بود که تیرگی روابط با برخی از این کشور‌ها به چهل و پنج سال پیش برمیگردد.

مسئله هفتم هم که میتوانست شفافیت بیشتری نسبت به نامزد‌ها ایجاد کند ارتباط اقتصاد خارجی و دیپلماسی خارجی و نگاه کاندیدا‌های شش گانه دور چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری به مسئله مهم دیپلماسی اقتصادی در مرحله اول با کشور‌های همسایه، کشور‌های منطقه و سپس در سطح جهانی است.

نگاهی مشتمل بر صنعت توریسم، توریسم پزشکی، صادرات محصولات غیر نفتی و محصولات فراوری شده نفتی همچنین نگاهی مقتدرانه بر صادرات تسلیحات بومی شده نظامی میتواند حرکتی باشد در نقشه راه تعیین شده توسط مقام معظم رهبری که خود باعث چرخش چرخ اقتصاد در داخل کشور نیز میشود.

بطور کل دیدگاه نامزد‌های تصدی پست ریاست دولت چهاردهم می‌بایست نظرات خود را پیرامون مسائل مختلف در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی برای عموم مردم ارائه دهند و چه بسا بهتر بود که نگاه این کاندیدا‌ها به امور خارجه و روابط سیاسی و بین الملل نیز بیشتر تشریح میشد.