منجمان چشم‌انتظار ظهور یک نواختر

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تابستان امسال منجمان حرفه‌ای و آماتورسراسر جهان روی یک صورت فلکی کوچک در اعماق آسمان شب متمرکز خواهند شد. اما این رویداد هیجان‌انگیز و جذاب مربوط به هفت ستاره صورت فلکی تاج شمالی نیست.

یک نقطه تاریک در نزدیکی این صورت فلکی قرار دارد که در آن یک رویداد نوا به زودی رخ خواهد داد. ستاره‌ای مرده آنقدر درخشان خواهد شد که که با چشم غیرمسلح از زمین قابل مشاهده خواهد بود.

بیشتر بخوانید

کشف هیدروکربن در اطراف یک ستاره جوان

مهر تأییدی بر نظریه‌های تشکیل ستاره‌ها/ کشف گاز مولکولی از اختروش

ستارگانی که به‌سرعت لاغر می‌شوند

ربکا هاوسل دانشمند و محقق رویداد نوا در ناسا گفت: این رخداد که احتمالا فقط یک بار شانس رویتش را داریم، می‌تواند نوجوانان و جوانان زیادی را به نجوم جذب کرده، اخترشناسان آینده را تربیت کند، وهمچنین فرصتی است برای مردم تا خود شاهد یک رویداد نادر کیهانی باشند.

ستاره تی‌تاج شمالی (T Coronae Borealis) که به «ستاره شعله‌ور» معروف است و به طور اختصاری «T CrB» نامیده می‌شود، یک منظومه دوتایی است که در صورت فلکی تاج شمالی در فاصله 3000 سال نوری از زمین قرار دارد. این منظومه متشکل از یک کوتوله سفید - بقایای یک ستاره مرده به اندازه زمین با جرمی مشابه خورشید - و یک غول قرمز باستانی است که به آرامی توسط نیروی گرانشی بی‌امان همسایه گرسنه‌اش، هیدروژنش بلعیده می‌شود.

هیدروژن غول قرمز روی سطح کوتوله سفید تجمع یافته و باعث ایجاد فشار و گرما می‌شود. در نهایت، یک انفجار گرما هسته‌ای بزرگ ایجاد شده و ماده تجمع یافته را منفجر می‌کند. به نظر می‌رسد این رویداد به طور متوسط ​​هر 80 سال یکبار تکرار می‌شود.

البته باید توجه کرد که نواختر متفاوت از یک ابرنواختراست. ابرنواختر یک انفجار نهایی است که منجر به نابودی برخی ستاره‌های در حال مرگ می‌شود. اما درطی یک رویداد نوا، ستاره کوتوله دست نخورده باقی مانده و مواد انباشته شده در طی یک فوران در فضا منتشر می‌شود. این چرخه که معمولاً در طی زمان تکرار می‌شود، فرآیندی است که می تواند ده‌ها یا صدها هزار سال ادامه یابد.

اولین مشاهده ثبت شده از نوا T CrB  بیش از 800 سال پیش، در پاییز 1217 بود، زمانی که اسقف اعظم صومعه اورزبرگ ابی که در جنوب آلمان امروزی قرار دارد، به آسمان چشم دوخت و در صورت فلکی قوس‌مانند تاج شمالی پدیده‌ای حیرت‌انگیز را مشاهده کرد. او به زبان لاتین نوشت: «پدیده‌ مشاهده‌شده در ابتدا ستاره‌ای کم‌نور بود که ناگهان با نوری عظیم درخشید و دوباره به حالت کم‌نور اصلی خود بازگشت.»

نواT CrB  آخرین بار در سال 1946 از زمین دیده شد. کلمه‌ نوا برگرفته از توصیف لاتین این پدیده‌ها به معنی «ستارگان جدید» است. با توجه به اینکه آخرین انفجار T CrB در سال ۱۹۴۶ رخ داده، الگوی رفتاری آن نشان می‌دهد که فوران بعدی‌ زمانی بین حال و ماه سپتامبر خواهد بود.
در صورت وقوع انفجار T CrB، این ستاره با چشم غیرمسلح به شکل جواهری موقتی در صورت فلکی تاج شمالی خواهد ‌درخشید. ستاره‌شناسان می‌خواهند از این انفجار به‌عنوان فرصتی برای یادگیری بیشتر درباره‌ پدیده‌ نوا استفاده کنند که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اما این رویداد در کدام قسمت آسمان رخ خواهد داد؟ تاج شمالی به شکل یک منحنی نعل اسبی از ستارگان است که بین هرکول و گاوران قرار دارد. تاج شمالی در شب‌های صاف و به دور از آلودگی نوری به راحتی دیده می‌شود.

درخشش این ستاره کوتاه خواهد بود. هنگامی که فوران کند، به مدت کمتر از یک هفته با چشم غیر مسلح قابل مشاهده خواهد بود.

به طور معمول، رویدادهای نوا آنقدر ضعیف و دور هستند که تشخیص دقیق محل تمرکز انرژی فوران دشوار است. اما این رویداد واقعاً نزدیک خواهد بود. بهترین رصدخانه‌های جهان توجه خود را به سمت T CrB متمرکز کرده‌اند تا در زمان وقوع انفجار آن را در طیف‌های نوری، رادیویی، پرتو ایکس و دیگر طول موج‌های نور ثبت کنند. ستاره‌شناس‌های آماتورهم منتظرند تا این رویداد نادر و شگفت‌انگیز را رصد کنند.