۱۷ خرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۷ خرداد برابر ۶ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

جرج دیویس اسنل

 ۶ ژوئن ۱۹۹۶ میلادی برابر با ۱۷ خرداد ۱۳۷۵ خورشیدی، جرج دیویس اسنل، متخصص ژنتیک آمریکایی که به‌عنوان «پدر ایمونوژنتیک» شناخته می‌شود، درگذشت. اسنل کسی است که راه را برای پیوند اعضا به روش ایمن امروزی هموار کرد. او در سال ۱۹۸۰ جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را به دلیل مطالعاتش در مورد عوامل ژنتیکی سازگاری بافتی که بر پیوند بافت از فردی به فرد دیگر حاکم است، دریافت کرد. اسنل عوامل مسئول را به‌عنوان مجتمع اصلی سازگاری بافتی (MHC) شناسایی کرد که درواقع، مجموعه‌ای از آنتی‌ژن‌ها است که باعث تولید پادتن می‌شوند و در ساختار ژنتیکی همه مهره‌داران مشترک است. اسنل در اوایل کار خود اولین کسی بود که نشان داد پرتو ایکس می ‌تواندد باعث جهش ژنتیکی در پستانداران شود.

نمونه اولیه میله پلاتینی متر

۶ ژوئن ۱۷۹۹ میلادی برابر با ۱۷ خرداد ۱۱۷۸ خورشیدی، اولین نمونه اولیه قطعی میله‌های مقیاس متر از جنس پلاتین ساخته شد. این نمونه‌ها درپی تعریف قانونی نظام متریک ساخته شد که مجلس ملی فرانسه در ۷ آوریل ۱۷۹۵ آن را تصویب کرده بود. تعریف اولیه متر، اندازه یک‌ده‌میلیونیم ربع زمین بود، یعنی فاصله قطب شمال تا استوا، که در طول یک نصف‌النهار در پاریس اندازه‌گیری می‌شد. استفاده از میله فلزی برای تعریف متر استاندارد ادامه یافت تا اینکه در ۱۴ اکتبر ۱۹۶۰ با تعریفی بر‌اساس تعداد طول موج‌های نور از یک منبع نور طیف‌سنجی خاص جایگزین شد. ۲۰ اکتبر ۱۹۸۳، این تعریف هم با تعریف جدیدی بر‌اساس سرعت نور تعویض شد. برپایه این تعریف جدید، متر مسافتی است که نور در کسری از ثانیه (۱ بر ۲۹۹٬۷۹۲٬۴۵۸) در خلاء می‌پیماید و به بیانی دیگر دیگر نور در خلاء هر ثانیه ۲۹۹٬۷۹۲٬۴۵۸ متر می‌پیماید.

اتو برقی

۶ ژوئن ۱۸۸۲ میلادی برابر با ۱۷ خرداد ۱۲۶۱ خورشیدی، اولین حق ثبت اختراع آمریکایی برای اتو برقی برای هنری سیلی از شهر نیویورک صادر شد و اتوی برقی تخت نامیده شد. اتوهای الکتریکی اولیه که تقریباً در همان زمان در فرانسه توسعه یافتند، از قوس کربنی برای ایجاد گرما استفاده می‌کردند. این کار ناامن و از نظر تجاری ناموفق بود. اتوی سیلی از یک المنت برقی برای گرم‌شدن استفاده می‌کرد. اما این اتو یک مشکل اساسی داشت. همان‌طورکه که گفته شد صفحه آهنی اتوی سیلی سیم مستقیم متصل به برق نداشت و سیم به المنت متصل می‌شد. بنابراین، با مشکل بزرگی مواجه بود: اینکه بسیار کند گرم و پس‌از استفاده خیلی زود خنک می‌شد و به‌همین‌علت همیشه نیاز بود که گرم نگه داشته شود.

لویی لومیر

۶ ژوئن ۱۹۴۸ میلادی برابر با ۱۷ خرداد ۱۳۲۷ خورشیدی، لویی ژان لومیر درگذشت. این مخترع فرانسوی با برادرش آگوست برای ساخت تجهیزات پیشرو برای فیلمبرداری کار کرد. لویی پروژکتور و دوربین دو کاره ۱۱.۵ کیلوگرمی سینماتوگراف را اختراع کرد که با افزودن سازوکار حرکت متناوب فیلم (بر اساس چرخ خیاطی) روی کینتوسکوپ (دستگاه نمایش‌دهنده تصویر متحرک) توماس ادیسون ساخته بود. ۱۳ فوریه ۱۸۹۵، برادران لومیر به طور مشترک این دستگاه را ثبت کردند و برای اولین بار در  ۲۲ مارس ۱۸۹۵ اولین فیلم خود را برای گروهی از مخاطبان که دعوت شده بودند نمایش دادند. در این فیلم کارگران کارخانه لومیر را ترک می‌کنند. با اولین نمایش عمومی بسیار موفق فیلم‌های آنها در ۲۸ دسامبر ۱۸۹۵ در پاریس سینما رسما متولد شد.