2 نوع ویروس اچ‌پی‌وی، سرطان دهانه رحم را به دنبال دارند/ لزوم آزمایش‌های سالانه برای تشخیص سلول‌های سرطانی

شیرین نیرومنش در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا با بیان اینکه رحم دهانه‌ای دارد که ممکن است سرطانی شود، گفت: طی 10 سال اخیر عاملی شناسایی شد که ارتباط مستقیمی با سرطان دهانه رحم دارد ویروس‌های پاپیلوما یا اچ‌پی‌وی است. ده‌ها نوع ویروس اچ‌پی‌وی وجود دارند که به دو نوع پرخطر و کم خطر تقسیم می‌شوند، انواع پرخطر آن با شماره مشخص می‌شوند که در میان آنها ویروس‌های شماره 18 و 16 با سرطان دهانه رحم ارتباط دارند.

این متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه برخی از انواع ویروس‌های اچ‌پی‌وی منجر به ضایعاتی مانند زگیل‌های تناسلی می‌شوند، اظهار کرد: ویروس اچ‌پی‌وی به غیر از سرطان دهانه رحم ممکن است در زنان به سرطان واژن، مقعد، روده و حنجره منجر شده و در مردان نیز سرطان‌های روده و تناسلی را به دنبال داشته باشد.

نیرومنش با تأکید بر اینکه ویروس اچ‌پی‌وی از طریق ارتباط جنسی منتقل می‌شود، گفت: موارد نادری از انتقال غیرجنسی این ویروس مشاهده شده است. وقتی این ویروس به خانمی منتقل شد ممکن است در دهانه رحم او جایگزین شده و ضمن ایجاد تغییراتی در سلول‌های دهانه رحم اگر زود تشخیص و درمان نشود منجر به سرطان دهانه رحم شود.

وی ادامه داد: امروزه از طریق پاپ اسمیر و آزمایش نمونه‌های ترشحات رحم به راحتی می‌توان این ویروس را تشخیص داد، به همین دلیل به خانم‌ها توصیه می‌شود که به صورت سالانه پاپ اسمیر را انجام دهند. از طریق نمونه‌های پاپ اسمیر می‌توان انواع ویروس‌های اچ‌پی‌وی را تشخیص داد و در صورتی که انواع پرخطر در این نمونه‌ تشخیص داده شود فرد می‌تواند در معرض این سرطان‌ها باشد.

نیرومنش بیان کرد: در مواقعی که انواع ویروس‌های پرخطر در ترشحات فرد تشخیص داده شود، توصیه می‌شود که تیکه برداری از دهانه رحم، کولپوسکوپی و بیوکسی انجام شود. پزشک زنان با میکروسکوپ دهانه رحم را مشاهده  کرده و با پنس‌های بیوکسی نمونه برداری از دهانه رحم را انجام دهد.  از طریق کولپوسکوپی و بیوکسی ده سال قبل از اینکه سلول‌ها سرطانی شوند می‌توان آنها را تشخیص داد.

وی تأکید کرد: توصیه می‌شود آزمایش پاپ‌اسمیر سالانه انجام شده و در صورتی که پس از سه سال همه چیز طبیعی بود آن را هر سه سال یکبار انجام داد. در خانم‌هایی که از سنین بین 18 تا 20 سالگی ازدواج می‌کنند این آزمایش را در سن 21 سالگی انجام دهند و پس از این سن سالانه این آزمایش را انجام داده و از پزشک خود بخواهند که آزمایش اچ‌پی‌وی را از نمونه پاپ‌اسمیر انجام دهد تا در صورتی که اچ‌پی‌وی مثبت بود اقدامات بعدی انجام دهد.

استادتمام دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه با بیان اینکه چنانچه پزشک در معاینه چشمی شکل غیر طبیعی دهانه رحم یا عروق غیر طبیعی را مشاهده کرد حتما باید نمونه برداری را انجام دهد، گفت: مورد دیگر این است که وقتی پس از ارتباط جنسی خون‌ریزی یا لکه بینی شود حتما باید نمونه گیری از دهانه رحم و بررسی سلول‌های آن انجام شود تا در صورتی که سرطان تشخیص داده شد بلافاصله اقدامات درمانی انجام شود.

وی بیان کرد: در صورتی که در مراحل ابتدایی سرطان دهانه رحم تشخیص داده شد با انجام جراحی ممکن است آن را درمان کرد. در مراحل خیلی ابتدایی شاید برداشتن قسمت وسیعی از دهانه رحم کفایت کند. در صورتی که این بیماری کمی پیشرفته‌تر باشد، برداشتن تمامی رحم، تخمدان‌ها و غدد لنفاوی لگنی و بعد رادیوتراپی و پرتودرمانی ممکن است روش‌های درمانی مناسبی باشد.

این متخصص یادآور شد: متأسفانه برخی افراد دیر مراجعه کرده و بیماری آنها در مراحله بسیار پیشرفته تشخیص داده می‌شود که منجر به جراحی‌های بسیار وسیع و رادیوتراپی‌ و مرگ زودرس می‌شود.

نیرومنش یادآور شد: خوشبختانه تنها سرطانی که واکسن آن وجود داشته و در دسترس است، واکسن اچ‌پی‌وی است که از حدود دو دهه قبل در دسترس قرار گرفته و توصیه می‌شود از سنین قبل از ازدواج و برقراری رابطه جنسی این واکسن را تزریق کرد. این واکسن در حال حاضر جزو برنامه کشور نیست اما به صورت آزاد در کشور وجود دارد. واکسن‌های چهارظرفیتی آن به صورت سه دوز تزریق در سه بازه شش‌ماهه تزریق می‌شود و در داخل کشور هم واکسن دو ظرفیتی تولید می‌شود که افراد می‌توانند از پزشک خود بخواهند این واکسن را برای آنها تجویز کند.

وی با بیان اینکه متأسفانه آزمایش‌ها از سوی دولت پوشش داده نمی‌شود و هزینه‌های آن آزاد هست.  همانگونه که گفته شد، زگیل‌های تناسلی با انواع اچ‌پی‌وی در ارتباط است. در صورتی که نمونه اچ‌پی‌وی آنها از انواع پرخطر و در مرحله پیش‌سرطانی تشخیص داده می‌شود هیچگونه علائمی ندارند و فقط در آزمایش، ویروس پرخطر تشخیص داده می‌شود.