حداد عادل: جوانان باید به زبان فارسی غیرت داشته باشند

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری روز بزرگداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیست و دوم اردیبهشت 1403 در این فرهنگستان برگزار شد.

حدادعادل عنوان کرد: زبان فارسی یکی از ارکان هویت ملی ایرانیان است تا زمانی ایران باشد این زبان هم خواهد بود و این زبان یکی از کهن‌ترین زبان‌های زنده دنیا است که با ادبیات فاخر و غنی خود را به دنیا شناسانده و در داخل مرز‌های ایران هم زبان مشترک همه مردم پذیرفته شده است.

وی افزود: در حال حاضر ۳۴سال از تاسیس فرهنگستان می‌گذرد و شأن آن سیاست گذاری برای پاسداری از زبان فارسی است. شورای فرهنگستان ۲۵عضو پیوسته ایرانی و ۱۰عضو پیوسته غیرایرانی و تعدادی عضو افتخاری ایرانی و غیرایرانی است. ما گروه‌های پژوهشی متعددی داریم، ۸مجله علمی پژوهشی و کتابخانه‌ای مجهز مخصوص زبان و ادبیات فارسی داریم.

حدادعادل با اشاره به برنامه‌های فرهنگستان برای روز بیست و پنج اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی گفت: هر سال ما یک مجلس رسمی با حضور مقامات داشتیم، اما امسال آن را دو روزه ترتیب دادیم و این مناسبت را به فرصتی برای برپایی رویدادی علمی کردیم یعنی از گروه هایمان خواستیم هر کدام یک همایش تخصصی در داخل فرهنگستان داشته باشند پس بعد از همایش رسمی بیست و پنج اردیبهشت، ما شاهد برپایی جلسات تخصصی توسط گروه‌های مختلف فرهنگستان خواهیم بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش پرسش و پاسخ اظهار داشت: یکی از وظایف فرهنگستان یافتن معادلات بیگانه است که وارد زبان فارسی شده، وظیفه اصلی فرهنگستان دستیافتن به دانش و یافتن سازوکاری برای رسیدن به معادل است، ما هم در این سال‌ها تلاش‌های زیادی کردیم، در حال حاضر ما بیش از ۵۰کارشناس واژه گزینی داریم و ۱۱۰گروه علمی با ما برای واژه گزینی همکاری کردند و بیش. از ۶۴هزار واژه فارسی و در برابر اصطلاحات تخصصی به تصویب رساندیم اینها هر ساله در فرهنگ واژه‌ها منتشر و در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود. اگر در هر حوزه تعداد واژه‌ها به هزار واژه برسد، در یک فرهنگ جدا منتشر می‌شود.

وی یادآور شد: ترویج این واژه‌ها و کاربردی کردن آنها فقط بر عهده فرهنگستان برنمی آید، ما تولید میکنیم و در ترویج آنها عوامل مختلفی دخیل است. جامعه ما غیرت و تعصبی نسبت به زبان فارسی داشته باشد و از خطر تباه شدن زبان آگاه باشد. دیگری اجرای قوانین این حوزه است، ما در اجرای قوانین نقشی نداریم. اسیب شناسی راجع به وضع زبان، تخلفات و صدمه‌ها به آن گسترده است، اما ما هم اقداماتی برای ترویج واژه‌ها انجام دادیم، اما نباید از نقش رسانه‌ها هم غافل شویم.

وی با بیان اینکه جوانان باید نسبت به زبان فارسی غیرتمند بار بیایند، گفت: این کار فرهنگ سازی می‌خواهد که در خیلی کشور‌ها این تعصب را می‌بینیم.

حدادعادل گفت: فردوسی در طول تاریخ یک شاعر مردمی بوده و نمونه اش هم نقالی در طول تاریخ است. در دوران ما هم کار‌هایی برای اشنایی نوجوانان شده ولی قبول دارم که کافی نیست و از صداوسیما میخواهم که قدمی بردارد تا شاهنامه خوراک فرهنگی مناسب برای جهان باشد.

حدادعادل در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: در برنامه ریزی برای کتاب‌های درسی ما یک تعاملاتی با آموزش و پرورش داریم و در این حوزه‌ها کار علمی می‌کنیم ولی به معنای تولید کتاب و ادبیات برای کودکان هنوز کاری نکردیم منتها شاید در سال‌های آتی بتوانیم در عرصه کودک و نوجوان کار بیشتری در سطح حاکمیتی داشته باشیم. یکی از عللی که کاری تا بحال نکردیم مشکلات بودجه بوده است که امیدواریم با همکاری مجلس اتفاقات خوبی بیافتد.

وی افزود: من تصور می‌کنم علت اینکه در عرصه سینما کمتر به زبان فارسی توجه می‌شود علتش این است که خود کارگردان‌های ما به این عرصه آشنا نیستند اگر ما در دانشگاه‌ها دانشجویانمان را با ادبیات فارسی آشنا کنیم هزاران موضوع پیدا خواهند کرد، ما بر سر گنجی نشسته ایم که نمیدانیم اگر آن را استخراج کنیم، چه می‌شود.

وی با اشاره به فیلم مست عشق گفت: مولانا انگشت روی کاری می‌گذارد که دنیا را تکان می‌دهد من هر هفته مولانا تدریس می‌کنم و در رادیو هم اینها پخش میشود ما در فرهنگستان بی توجه به این جنبه نیستیم حالا مولانا یکی از قله‌های ادبی ماست. داستان‌های نثر فارسی هر کدام مضمونی برای نمایش است.

وی در پاسخ به سوال دیگری گفت: فعالیت‌های زبان فارسی برای خارجی‌ها عمدتا در بنیاد سعدی دنبال می‌شود انجا هم کتاب تالیف میکنیم بیش از ۴۰کتاب و ۲۰نرم افزار و ۵۰کشور جهان معلم داریم. من در آذر سال گذشته یازدهمین سفر خود را به هندوستان داشتم و در هند حداقل یک صد دانشگاه رشته زبان فارسی دارند. حدس من این است که تعداد کسانی امروز در هند زبان فارسی میخوانند حدود ده هزار نفر باشد. در لاهور پاکستان بیش از ۲۵۰هزارنفر درس زبان فارسی می‌خوانند.

حدادعادل در پاسخ به برخی کلمات که باعث طنز بین مردم شده، گفت: جانشین کردن برخی واژگان برای کلمات خارجی راحت نیست. بهرحال ترک عادت هم سخت است و این هم واقعیتی است، من از شما خواهش میکنم اگر کلمه‌ای از نظر علمی مشکلی دارد شما به متخصصان ما مراجعه کنید، وگرنه رسانه بکار ببرد، همه خواهند گفت. واژه نو مثل کفش نو است که چند روز پا را میزند، اما بعد عادت می‌شود و کسی کفش کهنه را به نو ترجیح نمی‌دهد.