بانوی نخبه‌ای که از دغدغه‌هایش در دنیای علوم انسانی می‌گوید/ به مهاجرت فکر نمی‌کنم!

خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ زنان در هر عرصه‌ای از جهان بی‌انتهای علم، دنیای فناوری، تکنولوژی و علوم پایه و رشته‌های پُرپیچ و خم مهندسی گرفته تا جهان پُر از شگفتی و جذابیت علوم انسانی حضور درخشان و پُررنگی داشته‌اند.

به‌ مناسبت «روز زن» و برای بازتاب هرچه بیشتر و بهتر درخشش زنان ایرانی در عرصه‌های مختلف علم، این‌بار با «شکوفه احمدی» دانشجوی نخبه رشته حقوق اقتصادی در دانشگاه علامه طباطبایی به گفت‌وگو نشستیم. 

شکوفه احمدی، متولد شهرستان الیگودرز مقطع کارشناسی خود را در رشته حقوق و مقطع ارشد را در رشته «حقوق اقتصادی» در دانشگاه علامه‌طباطبایی گذرانده است. این دانشجوی نخبه، موفق به نگارش یک طرح پژوهشی قابل اجرا در قالب پروپوزال با عنوان «محرومیت‌زُدایی در مناطق محروم» شده که ۲۵ مهر امسال در دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری نیز ارائه کرد. در این گفت‌وگو، دختر نخبه دانشگاه علامه‌طباطبایی از دغدغه‌های همیشگی‌اش درخصوص مناطق محروم و نقش «زنان» در محرومیت‌زُدایی کشور می‌گوید.

احمدی، دانشجوی نخبه حقوق اقتصادی از دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم وفناوری آنا، ابتدا از دغدغه‌های شخصی که او را به سمت چنین طرح پژوهشی و «مسئله محرومیت‌زُدایی»، سوق داده است، گفت: این موضوع دغدغه شخصی من بود و از آنجایی که خودم در یک منطقه کم‌برخوردار (شهرستان الیگودرز) به دنیا آمده‌ام و از نزدیک می‌دیدم شاخص محرومیت و بیکاری در این مناطق، بالاتر است، اذیت می شدم.

دانشجوی ارشد حقوق اقتصادی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: رشته حقوق اقتصادی تلاقی بین حقوق و قانون گذاری و استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای بهبود وضعیت اقتصادی جامعه است.

احمدی از سوابق کاری و تحصیلی خود در وزارت‌خانه‌های مربوط جزئیات بیشتری ارائه کرد و افزود: با توجه به رشته‌ای که در آن تحصیل کرده بودم، چندسالی را در «وزارت اقتصاد» روی برنامه‌های توسعه متوازن در کشور کار کردم و تصمیم گرفتم موضوع پایان نامه‌ام همین باشد. تا اینکه این همایش پیش‌آمد و از بنیاد با من تماس گرفتند و پرسیدند برای دیدار با رهبری چه موضوعی را برای ارائه دارید و من از این فرصت استفاده کردم و این طرح را ارائه دادم.

دانشجوی نخبه رشته حقوق اقتصاد در خصوص اینکه طرح پژوهشی وی، قابلیت اجرایی دارد یا فقط در حد پروپوزال است، توضیح داد: آن اوایل، در حد پروپوزال بود، ولی الان آن را با همراهی هیئت اندیشه‌ورز بنیاد ملی نخبگان، پیش می‌برم. درحال حاضر، با جمعی از اساتید هیئت علمی و پژوهشگران این حوزه به‌دنبال ملی کردن این طرح هستیم تا قابلیت اجرایی برای همه مناطق کم‌بر خوردار کشور را داشته باشد.

وی درباره نقش «فناوری» در مسئله «محرومیت‌زدایی» توضیح داد: یکی از بازو‌های مهم محرومیت‌زدایی توسعه صنعتی است. توسعه صنعتی و افزودن توان تولیدی یک منطقه و افزایش رفتن بهره‌وری یکی از راهکار‌های بسیار مهم برای رفع محرومیت مناطق کم‌برخوردار است.
 
احمدی به مسئله‌ای که خودش در شهرستان علی‌گودرز درخصوص وجود ظرفیت گسترده معادن، از نزدیک لمس کرده بود، گفت: در شهر خودم معادن سنگ و ذغال سنگ داریم، اما آنقدر فناوری قدیمی و کهنه است که دیگر توان بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها، وجود ندارد. درصورتی که با تقویت زیرساخت‌ها، فناوری در بخش بهره‌برداری از معادن می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش داده و مزیت رقابتی را افزایش دهد.

دختر نخبه ایرانی، درخصوص شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌های مناطق کم‌برخوردار اضافه کرد: استارت‌آپ‌ها در هر شهر و کشوری برای ورود به بازار و فعالیت، انگیزه می‌خواهند. این موضوع در مناطق محروم، بیشتر به‌چشم می‌خورد و، چون در این مناطق انگیزه‌های به‌خصوص مالی، به‌شدت ضعیف‌تر است، در نتیجه حضور فعال دانش‌بنیان‌ها را شاهد نیستیم.

احمدی، درباره نقش «زنان» و اهمیت زنان در دنیای فناوری و «محرومیت زدایی» تصریح کرد: در قانون برنامه‌های توسعه کشور، از زنان سرپرست خانواری که تولیدی و کسب و کار خانگی دارند حمایت‌هایی شده است؛ اما موضوعی که در این حوزه فراموش شده همیشه آقایان بوده اند که پیشبرد برنامه‌ها و اجرای راهکار‌ها را برعهده داشتند. همین امر باعث شده تا حضور زنان در عرصه «سیاست‌گذاری» کم‌تر به‌چشم بیاید.

وی اضافه کرد: تا جایی که شاهد بوده‌ایم، «سیاست‌گذاری‌های اقتصادی»، عرصه مردانه بوده، اما در سال‌های اخیر این رویکرد تعدیل شده است و زنان هم در عرصه سیاست‌گذاری و حکمرانی ورود کرده اند.

احمدی به ضرورت یکسان‌انگاری جایگاه زنان شهر و زنان روستا، اشاره کرد و ادامه داد: در حوزه محرومیت زدایی در درجه اول باید نگاه واحدی به تمام مناطق محروم وجود داشته باشد. اینکه گفته می‌شود زنان مناطق روستایی و زنان مناطق شهری، مقایسه خیلی عادلانه‌ای نیست و به‌نظرم برای اختصاص منابع و در حوزه سیاست‌گذاری‌ها، باید نگاهی واحد به زنان همه مناطق وجود داشته باشد.

دانشجوی نخبه رشته حقوق اقتصادی، به راه‌حل‌ها و راهکار‌های پیشنهادی اش در طرح‌های ارائه‌شده به بنیاد ملی نخبگان اشاره کرد و توضیح داد: راهکاری که در دیدار با «رهبری» مطرح کردم ضرورت توجه به نقش «تعاونی‌ها» بود. در حوزه زنان هم در برخی مناطق مانند سیستان و بلوچستان، تعاونی‌هایی در حوزه صنایع دستی و سوزن‌دوزی بانوان، شده است که این امر سبب شد تا زنان این منطقه کم‌برخوردار، به درآمدزایی برسند.

احمدی به برخی چالش‌ها و ابهاماتی که در ادبیات محرومیت زدایی در ایران وجود دارد اشاره کرد و افزود: حقیقتا، هنوز ادبیات محرومیت‌زدایی، در ایران جای کار بسیاری دارد وکمی مبهم است. گویا به این فکر نکرده ایم که نقش زنان در این حوزه چقدر می‌تواند مؤثر باشد. یکی از اشکالات اصلی این است که در حوزه محرومیت زدایی متولی مشخصی نداریم. هرچند سازمان برنامه و بودجه را به‌عنوان متولی اصلی توزیع درآمد در کشور داریم و یا معاونت عشایر را، اما هنوز هم یک متولی مشخص برای مسئله محرومیت‌زدایی در ایران وجود ندارد.

وی به ضرورت وجود «نگاهی کلان» در حوزه سیاست‌گذاری مناطق محروم یا کم‌برخوردار، اشاره کرد و افزود: البته تمرکز سیاست‌گذاری در سازمان برنامه که متولی پیشبرد توسعه و تخصیص منابع در کشور است باید با نگاهی کلان باشد نه نگاهی از بالا به پائین. اینکه به برخی مناطق توجه ویژه شود و برخی مناطق نادیده گرفته شوند اصلا راه‌حل نیست. نگاهی کلان و همه جانبه نیاز است.

«شکوفه احمدی»، دختر نخبه رشته حقوق اقتصاد در دانشگاه علامه درباره تصمیم به مهاجرت و ترک کشور تصریح کرد: حقیقتا، سال‎ها قبل به «مهاجرت تحصیلی»، خیلی فکر می‌کردم؛ اما اکنون خیر. از زمانی که در وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی مشغول به‌کار شدم، مشکلات مربوط به مناطق کم‌برخوردار و محروم را بیشتر لمس کردم و از زمانی که این طرح پژوهشی را کلید زدم، دیگر مسئله مهاجرت از ذهنم پاک شد.