«علم و فناوری» جنسیت نمی‌شناسد/ بانوان تاثیرگذار عرصه تکنولوژی کدامند؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ زنان به‌عنوان بخشی از جامعه انسانی تاکنون سهم قابل توجهی در زمینه‌های ریاضیات، علوم، فناوری و ...داشته‌اند؛ اما با وجود این واقعیت که زنان پیشگام شیوه زندگی و تفکر ما را در مورد جهان تغییر داده‌اند، ممکن است ناشناخته مانده باشند مانند نخستین زنی که برنده جایزه نوبل شد تا کاشف‌های عرصه‌های زیست شناسی، زیست شناسی و شیمی!.

قطعاً تعداد زنان تأثیرگذار در عرصه علم و فناوری آنقدری هست که متمایز از افراد معمولی باشند؛ اما نمی‌توان آنها را به راحتی برشمرد و معرفی کرد؛ بنابراین قصد داریم به مناسبت نزدیک شدن به روز زن و ارج نهادن به این مقام والا در کشور در این گزارش تعدادی از زنان عالم را که زندگی بشریت را متحول کردند، معرفی کنیم. بخش نخست این گزارش به شرح زیر است؛

«ماری کوری» (Marie Salomea Skłodowska Curie؛ ۱۸۶۷- ۱۹۳۴)؛ تنها زن دارای دو جایزه نوبل

«ماری سالومئا اسکودوفسکا کوری» فیزیکدان و شیمیدان لهستانی با تابعیت فرانسوی و از پیشگامان پژوهش در زمینهٔ واپاشی هسته‌ای بود. خانواده کوری در مجموع پنج جایزه نوبل دریافت کرد و خود او نخستین زن در جهان است که به جایزهٔ نوبل دست یافت. 

ماری کوری تنها زن و نخستین کسی است که دو بار جایزهٔ نوبل گرفت و تنها کسی است موفق به دریافت جایزهٔ نوبل در دو زمینهٔ علمی متفاوت شد. او همچنین نخستین زنی بود که اجازه یافت در دانشگاه پاریس تدریس کند.
 

«ماریا سیبیلا مریان» «MARIA SIBYLLA MERIAN» (۱۶۴۷-۱۷۱۷): کاشف نحوه تولد حشرات 

ماریا سیبیلا مریان، حشره شناس، گیاه شناس، طبیعت شناس و هنرمندی بود که نقشه‌های فوق العاده دقیقی از حشرات و گیاهان خلق کرده است. مریان در کار با نمونه‌های زنده، جنبه‌هایی از زیست شناسی را که قبلاً برای علم ناشناخته بود، یادداشت و آشکار کرد. 

قبل از تحقیقات مریان در مورد زندگی حشرات و کشف او مبنی بر اینکه حشرات از تخم بیرون می‌آیند، به طور گسترده تصور می‌شد که این موجودات به طور خود به خود از گل تولید می‌شوند. نیویورک تایمز در سال ۲۰۱۷ گزارش داد که او نخستین دانشمندی بود که نه تنها چرخه زندگی حشرات بلکه نحوه تعامل موجودات با زیستگاه آن‌ها را نیز مشاهده کرد.

بر اساس گزارش «رویال کالکشن تراست» در انگلیس، مشهورترین اثر مریان، کتاب «Metamorphosis Insectorum Surinamensium» در سال ۱۷۰۵، مجموعه‌ای از تحقیقات میدانی او در مورد حشرات سورینام است.

«سیلویا ارل» «SYLVIA EARLE» (متولد ۱۹۳۵): نخستین زن کاشف اعماق اقیانوس 

سیلویا ارل، زیست شناس و اقیانوس شناس دریایی، رویکردی همه جانبه به علم اقیانوس دارد. خودش می‌گوید در نزدیک به ۷۰ سال غواصی، از زمانی که ۱۶ ساله بوده، حدود یک سال را در زیر آب گذرانده است.

ارل تحقیقات اقیانوسی خود را در اواخر دهه ۱۹۶۰ آغاز کرد. به گزارش تلگراف، در سال ۱۹۶۸، او نخستین زن دانشمندی بود که در یک شناور به عمق ۳۱ متری در باهاما فرود آمد و این کار را در حالی که چهار ماهه باردار بود انجام داد. 

دو سال بعد، ارل تیمی متشکل از پنج زن در یک زیرآب پیما (آکوانات) را در یک ماموریت دو هفته‌ای برای کاوش در بستر دریا، در آزمایشگاه زیر آب Tektite II رهبری کرد. از آن زمان، ارل بیش از ۱۰۰ کاوش را در اقیانوس‌ها در سراسر جهان رهبری کرده است و در سال ۱۹۹۰، او نخستین زنی بود که به عنوان دانشمند ارشد اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) خدمت کرد.

«می جمیسون» «MAE JEMISON» متولد ۱۹۵۶: نخستین زن فضانورد 

سال ۱۹۹۲، زمانی که شاتل فضایی «اندیور» به فضا رفت، جمیسون، فضانورد ناسا، نخستین زن آفریقایی آمریکایی بود که به فضا رسید. اما فضانورد تنها یکی از عناوین متعدد اوست. جمیسون همچنین یک پزشک، یک داوطلب سپاه صلح، یک معلم، و موسس و رئیس دو شرکت فناوری است.

جمیسون در سن ۱۶ سالگی، به دانشگاه استنفورد رفت و در آنجا مدرک مهندسی شیمی و مطالعات آفریقایی و آمریکایی آفریقایی را دریافت کرد. او در سال ۱۹۸۱ دکترای پزشکی خود را از دانشگاه کرنل در ایالت نیویورک گرفت. 

پس از آموزش با ناسا، جمیسون و شش فضانورد دیگر ۱۲۶ بار در اندیور به دور زمین چرخیدند. جیمیسون در طول ۱۹۰ ساعت حضور خود در فضا، به انجام دو آزمایش بر روی سلول‌های استخوانی کمک کرد. 

جیمیسون همچنین یک چند زبانه است و به زبان‌های انگلیسی، روسی، ژاپنی و سواحیلی صحبت می‌کند. گفتنی است لگو یک عروسک کوچک به افتخار او ساخته است.

«مریم میرزاخانی» (۱۹۷۷-۲۰۱۷): تنها بانوی برنده مدال معتبر فیلدز

مرحوم مریم میرزاخانی ریاضیدانی بود که به حل مسائل سخت و انتزاعی در هندسه فضا‌های منحنی شهرت داشت. او در تهران متولد شد و مهمترین کار خود را به عنوان استاد دانشگاه استنفورد بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ انجام داد.

کار او به توضیح ماهیت ژئودزیک، خطوط مستقیم در سطوح منحنی کمک کرد. کاربرد‌های عملی برای درک رفتار زلزله داشت و پاسخ‌هایی به اسرار دیرینه در این زمینه پیدا کرد.

سال ۲۰۱۴، او نخستین - و هنوز هم تنها - زنی است که برنده مدال فیلدز، معتبرترین جایزه در ریاضیات شد. هر سال مدال فیلدز به تعداد انگشت شماری از ریاضیدانان زیر ۴۰ سال در کنگره بین المللی ریاضیدانان اتحادیه بین المللی ریاضی اعطا می‌شود.

میرزاخانی مدال خود را یک سال پس از تشخیص سرطان سینه در سال ۲۰۱۳ دریافت کرد. او در ۱۴ جولای ۲۰۱۷ بر اثر سرطان در سن ۴۰ سالگی درگذشت. در سال ۲۰۱۹، همکارش الکس اسکین به خاطر کار انقلابی که با میرزاخانی در مورد «قضیه عصای جادویی «انجام داد، برنده جایزه ۳ میلیون دلاری پیشرفت در ریاضیات شد. در اواخر همان سال، جایزه پیشرفت جایزه جدیدی به افتخار میرزاخانی اعطا کرد که به ریاضیدانان زن جوان آینده دار تعلق می‌گرفت.

«ماریا گوپرت مایر» «Maria Goeppert Mayer» (۱۹۰۶-۱۹۷۲): برنده جایزه نوبل فیزیک 

ماریا گوپرت مایر از دانشگاه کالیفرنیا به عنوان یکی از برندگان جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۶۳ معرفی شد. او برای اکتشافات خود در مورد ساختار پوسته‌ای هسته جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد. او ۶۰ سال پس از دریافت این جایزه توسط ماری کوری، دومین زن برنده جایزه نوبل فیزیک بود.

گوپرت مایر در ۲۸ ژوئن ۱۹۰۶ در کاتوویتز آلمان (کاتوویتس لهستان کنونی) به دنیا آمد. اگرچه زنان از نسل او به ندرت در دانشگاه حضور داشتند، گوپرت مایر به دانشگاه گوتینگن در آلمان رفت و در آنجا وارد رشته نسبتاً جدید و هیجان انگیز مکانیک کوانتومی شد. 

سال ۱۹۳۰، در سن ۲۴ سالگی، دکترای خود را در فیزیک نظری به دست آورد. او با جوزف ادوارد مایر آمریکایی ازدواج کرد و با او نقل مکان کرد تا بتواند در دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور کار کند. با توجه به اینکه دوران رکود بود، دانشگاه او را استخدام نکرد، اما او به هر حال به کار روی فیزیک ادامه داد. وقتی این زوج به دانشگاه کلمبیا در نیویورک نقل مکان کردند، او روی جداسازی ایزوتوپ‌های اورانیوم برای پروژه بمب اتمی کار کرد.

تحقیقات بعدی او در دانشگاه شیکاگو در مورد معماری هسته‌ها - اینکه چگونه سطوح مداری مختلف اجزای مختلف هسته را در اتم‌ها نگه می‌دارند - جایزه نوبل را برای او به ارمغان آورد که او با دو دانشمند دیگر به اشتراک گذاشت.

ادامه دارد...