سیاست تحصیلات ملی هند چه نتایجی در پی داشته است؟

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، هند در سال ۲۰۲۰ سیاستی را برای آموزش عالی خود در پیش گرفت که می‌توان آن را یک ابتکار عمل شاخص در چشم‌انداز آینده تحصیلی این کشور به‌حساب آورد.

هدف از «سیاست تحصیلات ملی ۲۰۲۰» پاسخگویی به نیاز‌های فرایند توسعه تدریجی هند بود بی‌آنکه ارزش‌ها و میراث فرهنگی این کشور زیر سؤال برود. دهلی‌نو در روند بازبینی جامع نظام آموزشی هند که شامل قوانین و شیوه‌های مدیریتی هم می‌شود، به دنبال ایجاد یک نظام آموزشی مدرن است که با واقعیت‌های قرن ۲۱ منطبق باشد.

در مطلب پیش رو، به برجسته‌ترین نکات مطرح‌شده در گزارشی می‌پردازیم که درباره اجرای سند ۲۰۲۰ ارائه شده و به نوبه خود روی نکات مثبت و منفی این سند متمرکز است.

تنوع مؤسسه‌های آموزش عالی

یکی از نکات چشمگیر در اجرای این سند، تنوع مؤسسه‌های آموزش عالی هند است و اینکه بخش قابل توجهی از نظام آموزش عالی این کشور از قوانین ایالتی پیروی می‌کند (و نه قوانین دولت مرکزی). این موضوع در خصوص ۷۰ درصد از دانشگاه‌های هند صدق می‌کند.

علاوه بر این، ۹۴ درصد از دانشجویان هم در دانشگاه‌های ایالتی یا خصوصی مشغول به تحصیل هستند. به این ترتیب رقم دانشجویانی که جذب مؤسسه‌های آموزش عالی مرکزی هند می‌شوند، ۶ درصد است.

ناگفته نماند که دانشگاه‌های مرکزی، دانشگاه‌های دولتی هستند که به توصیه پارلمان فدرال ایجاد شده‌اند و اغلب از سوی وزارت آموزش‌وپرورش هند نظارت می‌شوند. هدف از ارائه آمار آن بود که روی نقش کلیدی ایالت‌های هند در ارائه فرصت‌های تحصیلات عالی به دانشجویان تأکید شود.

چالش‌ها و کاستی‌ها

۱.     انعطاف‌ناپذیری 

یکی از نگرانی‌های مطرح شده در گزارش عملکرد سند سیاست تحصیلات عالی هند، کشیدن خط جدایی میان رشته‌های تحصیلی است. ایزوله کردن و تفکیک انعطاف‌ناپذیر رشته‌های تحصیلی مانعی بر سر راه نوآوری و یادگیری میان‌رشته‌ای است حال آنکه هر دوی آن‌ها برای مواجهه با چالش‌های دنیای واقعی ضروری هستند.

۲.     دسترسی محدود در مناطق محروم

به‌رغم آنکه تحول‌آفرینی یکی از اهداف سند ۲۰۲۰ است، میزان دسترسی به تحصیلات عالی در مناطقی از هند که به لحاظ اقتصادی- اجتماعی محروم تلقی می‌شوند، همچنان محدود است. این محدودیت سد راه توزیع عادلانه فرصت‌های آموزشی و دامن زدن به نابرابری‌های موجود می‌شود.

۳.     موانع زبانی

هند پهنه جغرافیایی عظیمی است که در آن گویش‌ها و زبان‌های محلی زیادی رایج است. یکی از مشکلات سند ۲۰۲۰ که در مرحله اجرا به چشم آمد، این بود که تعداد مؤسسه‌های آموزش عالی که در هند به زبان‌های محلی تدریس کنند، واقعاً زیاد نیست و این به‌ویژه برای آن‌هایی که به انگلیسی یا سایر زبان‌های آکادامیک رایج تسلط کامل ندارند، مشکل‌آفرین می‌شود.

۴.     کمبود اساتید

کمبود اساتید کارآزموده در بخش تحصیلات عالی هند به‌شدت به چشم می‌آید. این کمبود به نوبه خود، بر کیفیت آموزش هم تأثیرگذار است و مانع از آن می‌شود که دانشجو مهارت‌های اساسی را به‌خوبی فرابگیرد.

۵.     فقدان اختیار عمل

بسیاری از مراکز آموزش عالی با مسئله‌ای به نام عدم استقلال مواجه هستند و اینکه اختیار چندانی برای تصمیم‌گیری ندارند، توانایی آن‌ها در نوآوری و سازگاری با شرایط جدید را به چالش می‌کشد. این در حالی است که برخورداری از اختیار عمل در اداره یک مرکز آموزشی، برای پرورش خلاقیت بسیار مهم است.

۶.     تمرکززدایی از تحقیق

در روند اجرای سند ۲۰۲۰، تأکید چندانی روی تحقیق و پژوهش نشده حال آنکه نوآوری و پژوهش برای رشد و توسعه هر کشوری ضروری است.

جمع‌بندی

 آن‌گونه که از این مطلب برمی‌آید، دولت‌های ایالتی و فدرال باید در عرصه آموزش عالی، بودجه کافی برای حمایت از گروه‌های محروم در نظر بگیرند و سطح دسترسی آن‌ها را افزایش دهند. همچنین لازم است که سیاست‌هایی برای کاهش شکاف جنسیتی اتخاذ شود تا زنان بیشتری جذب ادامه تحصیل در مقطع آموزش عالی شوند. انعطاف در ارائه موضوعات آموزشی و به‌کارگیری شیوه‌های آموزشی هم اصلی است که انتظار می‌رود نظام آموزشی هند بیشتر به آن توجه کند. علاوه بر این، توجه به نیاز‌های خاص دانشجویان توانخواه هم نباید فراموش شود. رعایت اصل برابری فارغ از نظام طبقات اجتماعی هند هم موضوعی است که همچنان جای بهبود دارد.