رشد شرکت‌های دانش‌بنیان‌ با وحدت فرماندهی و تجهیز منابع

مهدی محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا درباره ضرورت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: فارغ از شرایط کشور که تا حدودی حمایت از فعالان اقتصادی را می‌طلبد؛ اما شرایط شرکت‌های دانش‌بنیان را نمی‌توان با شرایط بازار‌های سنتی مقایسه کرد. وقتی درباره محصولات و تولیدات شرکت‌های دانش‌بنیان صحبت می‌کنیم باید به موضوع شکست بازار آن‌ها توجه کنیم.

وی عنوان کرد که در مورد برخی از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان بازار به خودی خود کار نمی‌کند؛ زیرا تقاضا هنوز به درستی شکل نگرفته یا عرضه به خوبی ایجاد نشده است. در شرایط شکست بازار دخالت دولت در سمت عرضه و تقاضا ضروری است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با تاکید بر افزایش رشد دانش‌بنیان‌ها با وحدت فرماندهی و تجهیز منابع، عنوان کرد: در فرآیند شکل‌گیری اولیه دانش‌بنیان‌ها طبیعی است که نیاز به فرماندهی واحد و تمرکز منابع وجود دارد که به معنای ساختار و متولی واحد است؛ اما پس از این که کار شکل گرفت و شرکت بزرگ شد، بازار، روابط و بازیگران به اندازه کافی برای رشد وجود دارند.

حمایت کشور‌های توسعه‌یافته از شرکت‌های دانش‌بنیان

وی عنوان کرد:‌ در همه کشور‌های جهان از جمله آمریکا، کره جنوبی و سایر کشور‌هایی که از توسعه دانش‌بنیان‌ها حمایت کرده‌اند، حمایت دولتی وجود داشته است. در دوره رشد شرکت‌های دانش‌بنیان در بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته دولت به رشد آنها، میزان تقاضا و بازار آن‌ها توجه کافی داشته است. ارائه تسهیلات برای توسعه دانش، فناوری و محصول ازجمله این حمایت‌ها بوده است.

محمدی خاطرنشان کرد: اگر محصولی به مرحله‌ای رسید که شکست بازار آن از بین رفت و متقاضی و تقاضای کافی در بازار داشت، طبیعی است که نیازی هم به حمایت ندارد. به طور مثال اکنون اسنپ یا دیجی کالا نیازی به حمایت ندارند. بسیاری از محصولات دانش‌بنیان در ابتدای راه شکل‌گیری بازار هستند و اگر حمایت نشوند امکان رشد و ظهور و بروز نخواهند داشت.

رشد بهتر دانش‌بنیان‌ها با وحدت فرماندهی و تجهیز منابع

وی درباره بحث متولی واحد برای ساماندهی شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: پاسخ به این پرسش پیچیده است. واقعیت این است که مطالعات نشان می‌دهد در ایران هر کجا که وحدت فرماندهی و تجهیز منابع وجود داشته، رشد بهتری نیز حاصل شده است.

محمدی تصریح کرد: حوزه فناوری اطلاعات اکنون نیازی به فرماندهی واحد ندارد، بازار محصولات آن شکل‌گرفته و کلی انجمن و اتحادیه برای آن ایجاد شده است و ترکیب نشان می‌دهد که کار می‌کند. در حوزه داروسازی بایوتکنولوژی یا هوش مصنوعی که بازار و بازیگران آن به خوبی شکل نگرفته‌اند، نیازمند حمایت و فرماندهی واحد هستند تا تجهیز منابع شود، حمایت‌ها جهت‌مند شده و از دوباره کاری جلوگیری شود.

ضرورت استفاده از سیاست‌های مکمل

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: سیاست‌ها باید ترکیبی از سیاست‌های مکمل باشند و هرکسی ساز خود را نزند؛ اما وقتی حوزه‌ای مانند هوش مصنوعی به اندازه کافی رشد کرد و به اندازه کافی بازار و بازیگر وجود داشت نیاز به فرماندهی واحد وجود ندارد.

وی یادآور شد: باید دید کدام یک از حوزه‌های دانش بنیان نیاز به فرماندهی واحد دارد در بخش‌هایی که نیاز به تمرکز وجود دارد به نهادی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مرتبط‌‌‌‌ترین آن است، واگذار شود تا مجموعه سیاست‌ها را به این منظور تنظیم کند.البته در فرآیند شکل‌گیری اولیه دانش‌بنیان‌ها طبیعی است که نیاز به فرماندهی واحد و تمرکز منابع وجود دارد که به معنای ساختار و متولی واحد است. اما پس از این که کار شکل گرفت و شرکت به فعالیت بیشتری رسید، جای رشد بازار روابط برای بازیگران این بخش به اندازه کافی وجود دارد.