عوامل جاماندن محصولات دانش‌بنیان از بازار جهانی

حسام زندحسامی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهارکرد: یکی از مباحث مهم در مورد شرکت‌های دانش‌بنیان بحث بازار است.شرکت‌های خارجی فعال درزمینه نوآوری بعد از بزرگ شدن رهسپار بازار‌های بین‌المللی می‌شوند و با گسترش بازار‌های خود به تک شاخ در کسب‌و‌کار تبدیل می‌شوند؛ اما شرکت‌های ایرانی تنها می‌توانند به بازار ایران دلخوش باشند، آن هم اگر دچار جوسازی و کوته‌نظری‌های افراد تندرو مخالفان توسعه نشوند.

توفیق بازار محصولات دانش‌بنیان با خروج از پوسته داخلی

زندحسامی تاکید کرد: زمانی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی می‌توانند موفق باشند که از پوسته داخلی خارج شده و وارد زنجیره ارزش بازار‌های جهانی شوند. اما در حال حاضر استراتژی‌های کلان کشور موجب محدود شدن ارتباطات بین‌المللی شده و تحریم‌های ناعادلانه کشور‌هایی همچون آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی موجب شده تا کشور‌های دنیا از همراهی با ایران هراس داشته باشند.

تحریم‌های شدید امکان حضور محصولات دانش‌بنیان ایرانی به بازار جهانی را گرفته‌اند

وی افزود: بسیاری از این کشور‌ها علاقه به برقراری ارتباط دارند، اما نگران محکوم‌شدن و قطع ارتباطات سیاسی و تعاملات اقتصادی هستند و به ناچار راه‎ها را برای تاجران ایرانی می‎بندند. تحریم‌های شدید آمریکا و کشور‌های اروپایی امکان حضور محصولات دانش‌بنیان ایرانی به بازار‌های جهانی را گرفته‌اند و این تخریب خاموش که حاصل تحریم‌های ناعادلانه است، فروپاشی اقتصاد را به همراه خواهد داشت.

زندحسامی تصریح کرد: شرکت‌هایی که نتوانند در بازار‌های بین‌المللی رقابت کرده و محصولات خود را عرضه کنند به مرور زمان در نوآوری متوقف می‌شوند و دلسرد از رشد و مقیاس‌پذیرشدن به خاموشی رهسپار می‌شوند.

محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی ظرفیت رقابت با محصول شرکت‌های خارجی را دارند

وی تاکید کرد: بسیاری از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی ظرفیت رقابت با محصول شرکت‌های خارجی را دارند، اما عدم راهیابی به بازار‌های بین المللی توان رقابتی آن‌ها را کاسته است.پس باید قبل از هر اقدامی، مسیر رسیدن محصولات فناورانه به بازارهای جهانی رمزگشایی شود.

شرکت‌های دانش‌بنیان نمی‌توانند به بازار جهانی وصل شوند

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات عنوان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان نمی‌توانند به بازار جهانی وصل شوند و بخش بازار آن‌ها تنها محدود به بازار داخلی بوده و این در شرایطی است که کالا‌های بسیاری به داخل کشور قاچاق می‌شوند و بسیاری از سازمان‌ها و دستگاه‌های اداری نیز مایل هستند که کالای خارجی بخرند و این شرایط موجب شده تا بازار داخل را نیز از دست بدهیم.

محصولات قاچاق تولیدکنندگان ایرانی را از میدان خارج می‌کند

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات ادامه داد: این در حالی است که شرکت‌های داخلی با پرداخت مالیات، بیمه و عوارض تولید مواجه هستند که این شرایط هزینه تمام‌شده تولید را افزایش می‌دهد، اما کسی که قاچاق انجام می‌دهد هیچ یک از این هزینه‌ها را متقبل نمی‌شود و به کسب و کار زیرپله‌ای خود ادامه می‌دهد و تولیدکنندگان ایرانی را از میدان خارج می‌کند.

زندحسامی افزود: این شرایط تنها محدود به شرکت‌های دانش‌بنیان نیست و در تمام اقتصاد قابل رویت است. فروپاشی خاموش دیگری در کشور در حال وقوع است که اگر چاره نکنیم، گریبانگیر همه خواهد شد. به‌عنوان مثال در بخش کشاورزی کشاورز و تولیدکننده ایرانی در تمام مراحل باید هزینه‌های تولید و فروش را پرداخت کند، اما مهاجرین افغانستانی، به راحتی زمین‌های کشاورزی و باغات را اجاره می‌کنند و محصولات تولیدی را بدون امکان رصد و ثبت در سامانه‌ها در حاشیه جاده‌ها می‌فروشند و چون رصدی بر فعالیت آن‌ها وجود ندارد هزینه بیمه، عوارض و مالیات پرداخت نمی‌کنند.

اختصاص بودجه به اکوسیستم دانش‌بنیان و استارتاپی کشور

وی با تاکید براینکه این چرخه در بسیاری از صنایع کشور جاری است، تصریح کرد: باید به این نکته توجه شود که اگر طبق آمار حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی در ایران حضور داشته باشند و هریک به‌طور متوسط ماهیانه ده میلیون تومان درآمد و گردش مالی داشته باشند، سالانه ۲۴۰ همت خواهد شد. این درحالی است که رئیس محترم صندوق نوآوری و شکوفایی در نشست با اصحاب رسانه اعلام کردند که امیدوارند طی ۵ سال ۱۰۰ همت منابع مالی وارد صندوق شود و اگر ۱۰ همت در سال جاری از شرکت‌ها حمایت کنند امیدوارند که فروش این شرکت‎ها به رقمی حدود ۱۰۰ همت خواهد رسید. به این اعداد اضافه کنید تعداد متکدیان و میانگین درآمد آن‌ها که به مراتب بیش از تعداد مهاجرین و درآمد‌های آنهاست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات عنوان کرد: این ارقام در مقایسه با مبلغی که به اکوسیستم دانش‌بنیان و استارتاپی کشور اختصاص یافته به مراتب بیشتر است. رصدناپذیری این ارقام در اقتصاد یکی دیگر از چالش‌های ملی است. اگر به دقت محاسبه کنید در خواهید یافت که گاهی این گردش مالی از بودجه برخی از نهاد‌ها و وزارتخانه هم بیشتر خواهد شد.

زندحسامی تصریح کرد: آقای دکتر دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در برنامه‌های خود بر حضور پررنگ شرکت‌های بزرگ صنعتی به بدنه دانش‌بنیانی کشور تاکید کرده است.