احیای رشته‌های به‌ظاهر منسوخ اما مطلوب با پیشرانی «دامپزشکی»/ انقلاب مصنوعی در راه است

خبرگزاری علم و فناوری آنا - حسین بوذری؛ استان خراسان‌شمالی ظرفیت فراوانی در حوزه دام دارد و دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی با گسترش این رشته در مقاطع کارشناسی ناپیوسته و دکتری حرفه‌ای تلاش دارد در این حوزه خراسان‌شمالی را جزء استان‌های معدود در زمینه دام تبدیل کند.

همچنین از سوی شورای گسترش، آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی سند آمایش و مأموریت‌گرایی این دانشگاه تدوین شده و واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی این استان هرکدام با تقویت رشته‌های منطبق بر شرایط منطقه تلاش دارند بیشترین سهم را در زمینه اشغالزایی و تحصیلات عالی دانشجویان داشته باشند.

در دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی تعداد ۵۰۷ دانشجو در رشته‌های مرتبط با کامپیوتر در مقاطع مختلف شاغل به تحصیل هستند و پیش‌بینی می‌شود سال‌های آینده تعداد دانشجویان در این رشته افزایش یابد.

دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی به‌جای منسوخ کردن رشته‌های کم‌متقاضی تلاش داشته این رشته‌ها را به‌نوعی با انتقال به دانشگاه‌هایی که بیشترین متقاضی را در آن رشته دارند احیا کند.

در راستای بررسی استراتژی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی و برای دستیابی به آخرین اطلاعات آمایش رشته‌های دانشگاهی و حرکت به سمت رشته‌های مرتبط با هوش مصنوعی گفت‌و‌گویی را با حامد خراسانی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌آید:

تدوین استراتژی‌ آینده‌نگرانه‌ برای رشته‌های دانشگاهی

آنا: استراتژی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی در راستای آمایش و ساماندهی رشته‌های دانشگاهی چیست؟

خراسانی: دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی دارای سه واحد و یک مرکز دانشگاهی فعال بوده و با راهبری شورای گسترش، آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی دانشگاه از سال گذشته سند آمایش و مأموریت‌گرایی دانشگاه تدوین شده است.

در این سند اطلاعات و اقلام آماری جامع و کاملی از محیط بیرونی دانشگاه (شامل جمعیت شهرستان‌های استان خراسان‌شمالی، جمعیت دانش‌آموزی و روند رشد آن، شاخص‌های اقتصادی) و همینطور محیط درونی دانشگاه (شامل رشته‌های واحد‌های دانشگاهی، تعداد دانشجویان، استادان، منابع و امکانات فیزیکی، شاخص‌های پژوهشی، فناوری و فیزیکی) گردآوری شده است.

با تحلیل اطلاعات و واقعیت‌های درونی و بیرونی، مدیران دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی می‌توانند استراتژی‌های آینده‌نگرانه‌ای را برای واحد‌های دانشگاهی خود تدوین کنند.

آنا: توجه به حرکت دانشگاه آزاد اسلامی به سمت دانشگاه کارآفرین و مهارت‌محوری، هنوز برخی رشته‌های دانشگاهی منسوخ شده در حال فعالیت هستند، در راستای جذب دانشجویان در رشته‌های مهارت‌آفرینی و کارآفرینی چقدر موفق بوده‌اید و رشد داشته‌اید؟

خراسانی: با شکل‌گیری دانشکده مهارت و کارآفرینی و تمرکز بر رشته‌های کاردانی در دو سال گذشته شاهد رشد جمعیت دانشجو در رشته‌های مهارتی بوده‌ایم. در حال حاضر از جمعیت 10 هزار و 791 هزار نفری دانشگاه آزاد اسلامی خراسان‌شمالی، 2 هزار و 443 نفری (معادل ۲۳ درصد) در مقطع کاردانی تحصیل می‌کنند.

دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی در مسیر تبدیل شدن به یک دانشگاه کارآفرین و مهارت‌محور قرار دارد و این اقدامات، نقش مهمی در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و اشتغالزایی در کشور ایفا خواهد کرد.

توسعه رشته دامپزشکی اولویت نخست دانشگاه آزاد خراسان‌شمالی

آنا: مأموریت آینده دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی در راستای نوسازی رشته‌های دانشگاهی چیست؟

خراسانی: در سال تحصیلی جاری ۶ رشته کارشناسی ارشد حسابداری، برنامه‌ریزی درسی، آسیب‌شناسی ورزشی، عمران - سازه و برنامه‌ریزی شهری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد و رشته فیزیولوژی ورزشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان به سبد رشته‌ها اضافه شدند.

در راستای نوسازی رشته‌های دانشگاهی مطابق با برش استانی سند تحول و تعالی دانشگاه و همچنین سند آمایش دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی، اولویت نخست با گسترش رشته دامپزشکی (در مقطع کارشناسی ناپیوسته و دکتری حرفه‌ای) است و استان خراسان‌شمالی ظرفیت بسیار بالایی در حوزه دام دارد.

همچنین مطابق با تخصص هیئت علمی‌های موجود و ظرفیت‌های موجود در سه واحد دانشگاهی استان خراسان‌شمالی، گسترش چند رشته تحصیلات تکمیلی در دستورکار دانشگاه آزاد اسلامی است.

آنا: نحوه تعامل دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی با سازمان فنی و حرفه‌ای چگونه است؟

خراسانی: براساس تفاهم‌نامه صورت گرفته با سازمان فنی و حرفه‌ای استان خراسان‌شمالی، مرکز مدیریت مهارت‌آموزی و مشاوره شغلی (TMC) در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد افتتاح شده و دوره‌های آموزشی در راستای افزایش مهارت‌های دانشجویان برای جذب در بازار کار در این مرکز برگزار می‌شود.

آنا: جایگاه رشته‌های جدید (تحلیل داده و هوش مصنوعی) از منظر آینده شغلی دانشجویان چگونه است؟

خراسانی: تحلیل داده‌های پذیرش دانشجو در سنوات گذشته نشان از رشد پذیرش دانشجو در رشته‌های مرتبط با کامپیوتر، IT و هوش مصنوعی است.

همسو با رشد و توسعه تکنولوژی، اقبال داوطلبان به رشته‌هایی از این دست بیشتر شده و در دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی تعداد ۵۰۷ دانشجو در رشته‌های مرتبط با کامپیوتر در مقاطع مختلف شاغل به تحصیل هستند و پیش‌‌بینی می‌شود سال‌های آینده تعداد دانشجویان در این رشته افزایش یابد.

رشته‌های مبتنی بر تحلیل داده و هوش مصنوعی نیازمند تخصص و مهارت‌های فنی متنوعی هستند. دانشجویانی که توانایی تحلیل داده، برنامه‌نویسی، الگوریتم‌های هوش مصنوعی و مهارت‌های مرتبط را دارند، در آینده شغلی خوبی در این حوزه خواهند داشت.

رشد دانشجویان شاغل در طرح پویش

آنا: در راستای به‌روزرسانی و تبدیل شیوه‌های سنتی و کهن مدل‌های آموزشی به شیوه‌هایی که نیاز روز جامعه است، چه اقداماتی داشته‌اید؟ (تبدیل شیوه‌های سنتی و کهن به علوم روز)

خراسانی: در سند تحول و تعالی دانشگاه، ۵ رویکرد تحول‌آفرین تعریف شده است.

رویکرد نخست چرخش تحول‌آفرین از آموزش حافظه‌محوری به یادگیری تعالی‌بخش عمیق، کاربردی، فایده‌محور، بسترساز اشتغال دانش‌بنیان و افزاینده اقبال اجتماعی در کنار ارتقای شاخص کار آمادگی و مهارت‌های موردنیاز به ویژه تعاملات، حل مسئله، کار گروهی و کارآفرینی است.

در این راستا برنامه اولویت‌دار دانشگاه آزاد اسلامی خراسان‌شمالی به‌منظور افزایش کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی برگزاری دوره‌های آموزشی برای اعضای هیئت علمی دانشگاه با تأکید بر یادگیری عمیق است.

همچنین با جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات مرتبط با دانش‌آموختگان اثر تغییر رویکرد‌های آموزشی در واقعیت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

آنا: برای تغییر فرآیند آموزشی در برخی دانشگاه‌ها که به شاخصه‌های غربی اهمیت می‌دهند و شاخصه‌های غربی در این دانشگاه‌ها پیاده می‌شود و تبدیل آن به شاخصه‌های اسلامی و ایرانی چه پیشنهادی دارید؟

خراسانی: استفاده از استادان متعهد و پایبند به اصول و ارزش‌های اسلامی که ضمن تعلیم مناسب به تربیت دانشجویان نیز بها دهد، کلید اصلی در نهادینه کردن شاخص‌های اسلامی در دانشگاه است. در این راستا در بدو ورود و جذب استادان به دانشگاه، اعتقاد و التزام عملی آنان به دین و قانون مورد توجه است.

علاوه بر این، در حین کار استادان نظارت بر آنان صورت می‌گیرد. ارتباط و تعامل حوزه آموزش با حوزه‌های نظارتی دانشگاهی و همچنین توجه به بازخور‌های تشکل‌ها و انجمن‌های دانشجویی می‌تواند به این امر کمک کند.

آنا: آیا دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی در حرکت به سمت مهارت‌محوری به ایده‌آل‌ها دست پیدا کرده است؟

خراسانی: حرکت از صفر به یک دشوارتر و مهم‌تر از حرکت از یک به بیست است. در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد با راه افتادن دانشکده مهارت، اقدامات و گام‌های کارا و مؤثری در راستای مهارت‌محوری برداشته شده که نتایج آن نیز رفته رفته خود را نشان می‌دهد.

رشد دانشجویان شاغل در طرح پویش (اشتغال توأم با تحصیل) و فعالیت‌های کاربنیان می‌تواند در سال جدید صفحه جدیدی در آموزش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی خراسان شمالی باشد.

در برنامه و بودجه سال آینده دانشگاه آزاد اسلامی خراسان‌شمالی، رشد مأموریت‌ها و دوره‌های مهارتی در دستورکار است.

آنا: چند درصد رشته‌های منسوخ شده دانشگاه متبوع شما کنار گذاشته شده‌اند و چه رشته‌های جدید تأسیس کرده‌اید؟

خراسانی: در رابطه با رشته‌های منسوخ شده در واحد‌های دانشگاهی استان خراسان‌شمالی تلاش کردیم با اخذ مجوز از شورای گسترش، جابه‌جایی درون استانی در دستورکار قرار گیرد. در دو سال گذشته ۸۳ رشته محل در مقطع کاردانی و کارشناسی به مجموعه رشته‌های دانشگاهی آزاد اسلامی خراسان‌شمالی اضافه شده است.

تعداد زیادی از این رشته‌ها مهارت‌محور هستند که مورد توجه داوطلبان قرار گرفته است. در بخش تحصیلات تکمیلی ۵۳ رشته کارشناسی ارشد و ۱۴ رشته دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی خراسان شمالی فعال است.

در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳، ۶ رشته جدید کارشناسی‌ارشد حسابداری، برنامه‌ریزی درسی، آسیب‌شناسی ورزشی، عمران - سازه و برنامه‌ریزی شهری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد و رشته فیزیولوژی ورزشی در واحد شیروان به سبد رشته‌ها اضافه شده‌اند.