از سفره هفت امشاسپند چه می‌دانید؟

به عید نوروز و سفره هفت سین که می‌رسیم بسیاری از کودکان این پرسش را دارند که از رمز و راز سفره سین بدانند، اما آیا از سفره هفت امشاسپند چیزی می‌دانید؟

کد خبر : 836717

بسیاری معتتقدند رسم چیدن سفره هفت سین آنچنان قدیمی و کهنه نیست و برخی دیگر طرز تفکری متضاد این موضوع دارند، اما هر چه که باشد، شاید بتوان ردپای آیین‌های باستانی همچون اعتقاد به امشاسپندان را در هریک از سین‌های هفت سین یافت که انگار هر کدام از این سین‌ها می‌تواند جلوه‌ای از باور‌های دیرین نیاکان ما را نمایان سازد.

به گذشته می‌رویم و سری به نیاکانمان می‌زنیم، براساس تحقیقات صورت گرفته ایرانیان باستان بر این باور بودند که اهورامزدا یا سپندمینو دارای شش امشاسپندان یا فرشته مقرب است که هر یک از این فرشتگان تجلی‌گر یکی از صفات پاک اهورامزدا بودند و وظیفه نگهبانی از نوع بشر و عالم هستی را بر عهده داشتند.

هریک از این فرشتگان دارای نماد‌های گیاهی بودند.

از طرفی دیگر نیز، گفته می‌شود ایرانیان با فرا رسیدن نوروز، سفره هفت امشاسپند را آماده می‌کردند و برای اهورامزدا و هر یک از امشاسپندان، گیاه یا اشیایی همچون شاخه برسم، نوشیدنی هوم، آتشدان، تخم‌مرغ، شیر، آب و جام فلزی بر سر سفره سپید قرار می‌دادند.

با توجه به این اطلاعات تاریخی، به‌نظر می‌رسد سفره امشاسپند به‌تدریج دچار دگرگونی شده تا اینکه در نهایت به هفت سین کنونی رسیده است.

امشاسپندان به چه معناست؟

امشاسپندان در لغت به معنای جاودانان پاک است و اگر بخواهیم بیشتر از آن بگوییم می‌توان گفت:

اهورامزدا به معنی خرد مقدس و نماد او نوشیدنی هوم بود.
بهمن یا وهومن مظهر اندیشه نیک و نگهبان حیوانات بود و ظرف شیر را نماد او می‌دانستند.
اردیبهشت مظهر راستی، نگهبان آتش و نماد او آتشدان بود.
شهریور مظهر دادگری، توانایی و شکوه پروردگار، نگهبان فلزات و جام فلزی نماد او به شمار می‌رفت.
اسپندارمذ مظهر فروتنی و محبت، نگهبان زمین و نماد او سفره سپید بود.
خورداد مظهر کمال و رستگاری، نگهبان آب‌ها و ظرف آب نماد او محسوب می‌شد.
امرداد مظهر جاودانگی، نگهبان گیاهان و شاخه‌های سبز برسم یا سرو را به عنوان نماد او بر سفره قرار می‌دادند.

ریشه یابی عدد هفت

اما برسیم به ریشه یابی عدد هفت و چرایی این موضوع که براساس گفته‌ها و نوشته‌ها ایرانیان در عهد ساسانیان با آمدن سال نو، هفت شاخه از گیاهانی نظیر گندم، جو، نخود، برنج و ... را برروی سینی قرار می‌دادند و سفره نوروزی خود را می‌آراستند.

آن‌ها همچنین نانی از هفت نوع غله تهیه می‌کردند و حتی با کاشتن هفت دانه برروی هفت ستون از خشت خام به استقبال نوروز می‌رفتند.

نوروز و روییدن آن‌ها را به فال نیک می‌گرفتند و بر این امر می‌پنداشتند که هر دانه‌ای که بلندتر و سبزتر باشد، برای زراعت در آن سال مناسب‌تر است.

اما در این میان آن چیزی که بیش از همه مشخص است تکرار عدد هفت در مراسم نوروزی است.

اینطور می‌توان گفت که عدد هفت در باور ایرانیان باستان بسیارمقدس و خوش‌یمن بود و گویا تقدس عدد هفت از سومری‌ها به آریایی‌ها رسیده بود.

هفت در زبان باستان، امرداد یا جاودانگی معنا می‌دهد و درگذشته تنها هفت سیاره کشف شده بود و تنها هفت رنگ را جزو رنگ‌های اصلی به‌حساب می‌آوردند و ... که شاید همین امر جنبه‌ای ماورا طبیعی به این عدد می‌بخشید.

اگر نگاهی به آیین میترایی که یکی از کهن‌ترین ادیان دنیا محسوب می‌شود داشته باشیم می‌توان نتیجه گرفت که نفوذ آن بر ادیان و اعتقادات سایر ملل انکارناپذیر است.

اما بسیاری بر این عقیده بودند که هفت درجه برای رسیدن به بالاترین مقام آسمانی وجود داشت و در باور ایرانیان باستان عدد هفت با هفت امشاسپندان ارتباط پیدا می‌کند که در حکم وزیران یا فرشتگان مقرب اهورامزدا هستند.