قرص آمریکایی "مرک" منجر به جهش ویروسی می‌شود

به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری آنا، نتایج یک بررسی نشان می‌دهد قرص مرک که برای درمان کرونا توسعه داده شده باعث جهش‌های ویروسی جدید می‌شود. 

کارشناسان می‌گویند، باتوجه به شیوع همه‌گیری کرونا در چین استفاده از این دارو ممکن است نوع کاملاً جدیدی ایجاد کند.

سازمان غذا و داروی آمریکا سال گذشته به قرص ضد ویروسی شرکت مرک درمان بزرگ‌سالانی که به کووید مبتلا شده‌اند مجوز داد؛ بر همین اساس اف‌دی‌ای بیانیه‌ای صادر کرد و متذکر شد، این قرص به نام «مولنوپیراویر» (molnupiravir) برای بزرگسالان بالای ۱۸ سالی که در معرض خطر بالای بیماری شدید کرونا هستند و «گزینه درمانی تاییدشده دیگری برایشان در دسترس نیست یا از لحاظ پزشکی مناسب نیست» مورد تایید است. اکنون محققان انگلیسی دریافتند که این دارو باعث ایجاد جهش در ویروس می‌شود.

تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد جهش‌های شناسایی شده بی‌ضرر هستند، اما ممکن است جهش‌های آینده خطرناک باشند. کشور چین که اخیراً این دارو را تأیید کرده مورد انتقاد قرار گرفته است؛ شوهد نشان داده این قرص همچنین نسبت به قرص خوراکی که توسط شرکت فایزر برای درمان کرونا توسعه داده شده اثربخشی کمتری دارد.

محققان آمریکایی و انگلیسی جهش‌های جدیدی را در نمونه‌های ویروسی گرفته شده از ده‌ها بیمار که داروی ضد ویروسی مرک دریافت کرده بودند، شناسایی کردند.

تغییرات این ویروس باعث مرگبارتر یا عفونی شدن آن نشد، اما کارشناسان می‌گویند خطر دارو‌هایی را که با دستکاری کد ژنتیکی کووید کار می‌کنند، تضعیف می‌کند. در حالی که این دارو به ندرت در ایالات متحده یا انگلیس مورد استفاده قرار گرفته به تازگی برای استفاده در چین مجاز شده است، جایی که مقامات در میان موج ویرانگر کرونا درمان‌های ضعیف تکیه می‌کنند.

مقامات ماه‌ها هشدار داده بودند که نرخ بالای آلودگی در چین و آلووگی چند صد میلیون نفر می‌تواند منجر به یک نوع جدید خطرناک شود و این قبل از آخرین یافته‌ها بود.

این دارو با ایجاد جهش در ژنوم کووید عمل می‌کند که از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می‌کند. در حالی که در ابتدا به عنوان یک پیشرفت در نظر گرفته می‌شد، پژوهش‌های اخیر یافته‌های قبل را نقض می‌کنند.

آخرین مطالعه به‌صورت آنلاین و پیش‌چاپ منتشر شده و مورد بازبینی همتایان قرار نگرفته است.

این تیم که شامل کارشناسان موسسه فرانسیس کریک، امپریال کالج لندن و دانشگاه کمبریج بود، ۱۳ میلیون توالی RNA از ویروسی را که باعث کووید می‌شود، بررسی کردند. آن‌ها ساختار هسته‌ای رشته‌های RNA را برای جستجوی نشانه‌هایی از جهش ویروس به دلیل مصرف قرص مرک را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و در صد‌ها نمونه شواهدی پیدا کردند که دارو باعث تکثیر شده است. تقریباً همه ردیابی‌ها در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده در سال ۲۰۲۲، سالی که سراسر جهان در در معرض پاندمی بود نشان داد، قرص مرگ عامل این ماجرا است. 

محققان نوشتند: «این امکان وجود دارد که برخی از بیماران تحت درمان با داروی شرکت مرک نه تنها از شر این ویروس نجات یابند، بلکه با احتمال انتقال ویروس‌های جهش‌یافته هم مواجه شوند.

شرکت مرک مستقر در نیوجرسی، داده‌های این گزارش را رد کرد و گفت، هیچ مدرکی وجود ندارد که این دارو در انواع کووید نقش داشته باشد یا می‌تواند در آینده این کار را انجام دهد.

سخنگوی این شرکت آمریکایی به رسانه انگلیسی دیلی میل اعلام کرده: «داده‌های آزمایش‌های بالینی نشان داده‌اند استفاده از مولنوپیراویر منجر به کاهش سریع عفونت‌زایی ویروسی می‌شود».

نویسندگان این مقاله با تکیه بر ارتباط شرایطی بین منشأ توالی ویروسی و بازه زمانی جمع‌آوری توالی در کشور‌هایی که مولنوپیراویر تجویز کرده‌اند برای نتیجه‌گیری نهایی در دسترس است. علاوه بر این، این توالی‌ها غیر معمول و با موارد پراکنده مرتبط بودند. این داده‌ها باید در چارچوب همه داده‌های بالینی و غیر بالینی قرص مولنوپیراویر در نظر گرفته شوند.

کارشناسان نگرانند که نتایج کنونی احتمال ظهور گونه‌های نگران کننده ویروس در آینده را افزایش می‌دهد.

برخی از کارشناسان زمانی که این دارو برای اولین بار در اواخر سال ۲۰۲۱ خبرساز شد، پتانسیل ایجاد جهش‌های نگران کننده را اعلام کردند.

ریچارد ابرایت، زیست شناس مولکولی در دانشگاه راتگرز در نیوبرانزویک، نیوجرسی از جمله این کارشناسان بود که در مورد استفاده از این دارو در سال گذشته هشدار داد و گفت، استفاده از مولنوپیراویر در هر کشوری به ظهور گونه‌های جدید SARS-CoV-۲ کمک می‌کند و با توجه به اثربخشی ضعیف یا بعضا صفر، اساساً مولنوپیراویر در برابر SARS-CoV-۲، و با توجه به فعالیت جهش زایی بالا و سهم آن در ظهور انواع جدید کرونا نگران کننده است. 

ویلیام هسلتین که به عنوان یکی از متخصصان برجسته جهان در تجزیه و تحلیل ژنوم انسان شناخته می‌شود، در اواخر سال ۲۰۲۱ هشدار داد که نحوه عملکرد این دارو راه را به روی خطر باز می‌کند و در گفتگو با فوربس خاطرنشان کرده، «شما دارویی را وارد گردش می‌کنید که یک جهش‌زای قوی است در زمانی که ما عمیقاً نگران انواع جدید هستیم؛ نمی‌توانم کاری خطرناک‌تر از این را تصور کنم».