قطع سراسری اینترنت در زمان برگزاری کنکور؛ از شایعه تا واقعیت

گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا - نادیا عابد؛ فروش سوالات کنکور و تقلب در جلسه آزمون همواره به عنوان دغدغه اصلی مسئولان سازمان سنجش، آموزش عالی، داوطلبان و خانواده‌های آن‌ها مطرح است و سالانه نزدیک به کنکور سراسری بحث‌ها در این زمینه شدت می‌گیرد و دلهره‌هایی را در دل افراد ایجاد می‌کند.

همین موضوع عاملی در جهت قبولی ناعادلانه برخی سودجویان و آسیب به روان مابقی متقاضیان می‌شود؛ علاوه بر این کارشناسان آموزش عالی معتقد هستند که تخلف در آزمون‌های سراسری و پذیرفتن دانشجویان با چنین روش‌هایی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی عالی دولتی، غیر انتفاعی و غیر دولتی باعث آسیب به آینده علمی کشور و خسران به فناوری جامعه خواهد شد.

سال گذشته پس از برگزاری کنکور سراسری تجربی  شبه افکنی‌هایی در زمینه تقلب در کنکور در رسانه‌ها خبرساز شد و رئیس سازمان سنجش با حضور در برنامه تلویزیونی صف اول به صورت رسمی اعلام کرد که قسم میخورم هیچ تقلبی در کنکور سراسری انجام نشده است.

با این حال ادعا‌های مختلفی درباره لو رفتن سوالات کنکور ۱۴۰۱ منتشر شد، هیات منتخب بررسی شبهات آزمون سراسری به ریاست معاون اول رئیس جمهور اعلام کرد: «سلامت کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ در تمامی رشته‌ها و گروه‌ها مورد تأیید قطعی است.»

این هیات تاکید کرد: «صحت برگزاری این آزمون در بخش‌های مختلف، هیچ گونه شائبه و کمبودی نداشته است اما وسعت شایعات درباره تقلب در کنکور امسال، بررسی شایعات و راستی‌آزمایی آن‌ها را ضروری می‌کند.»

** راهکار‌های سازمان سنجش برای جلوگیری از تقلب در کنکور سراسری

در آن زمان مهمترین شبهه‌ای که مطرح بود، درز سوالات از طریق اینترنت به بیرون از حوزه‌های آزمون در زمان برگزاری کنکور بود. عبدالرسول پورعباس رئیس سازمان سنجش آموزش کشور همان موقع گفت: «با پیشرفت تجهیزات، انتظار داشتیم سوالات کنکور به بیرون مخابره شود، ما تمام انرژی خود را گذاشتیم که داوطلب نتواند از بیرون جلسه آزمون به پاسخ‌ها دسترسی پیدا کند. بر این اساس، سامانه‌ای را طراحی کردیم که شامل چند لایه پوششی بود. اولین لایه شناسایی ۲۶ هزار نفری بود که در سامانه‌های تقلب سازماندهی شده بودند. در دومین لایه، دفترچه و پاسخنامه را تفکیک کردیم که فرصت در دسترس بودن دفترچه و پاسخنامه از حدود چهار ساعت و نیم به یک ساعت و ربع کاهش یافت.»

پورعباس بیان کرد: «در لایه سوم از دستگاه‌های ویژه سیگنال یاب و آشکارساز استفاده کردیم که تمام الکترونیکی و جدید است و تمام سیگنال‌هایی را که در جلسه آزمون رد و بدل می‌شد، کشف می‌کرد. در همین راستا تعداد زیادی از داوطلبان را با دستگاه‌های فوق مدرن دستگیر کردیم و به هیات‌های مرتبط سپردیم.»

به نظر می‌رسد که اتفاقات سال گذشته سبب شود که قطعی اینترنت در حوزه‌های امتحانی در دستور کار قرار گیرد تا اساسا هر گونه ارتباط با دستگاه‌های الکترونیکی به بیرون از حوزه‌ها قطع شود. حسن مروتی، معاون امور آزمون‌های سازمان سنجش آموزش کشور در این زمینه در یک برنامه تلویزیونی که اخیرا پخش شد، گفت: سال گذشته اینترنت به صورت نقطه‌ای قطع شده بود، اما از آنتن‌های دیگر توانسته بودند، آنتن بگیرند؛ چرا که اگر یک آنتنی در یک منطقه‌ای قطع باشد در همان منطقه این امکان وجود دارد که از آنتنی که کمی دورتر است، خط را بگیرند؛ بنابراین ما قصد داریم در زمان برگزاری کنکور در کل کشور اینترنت را قطع کنیم.

معاون امور آزمون‌های سازمان سنجش آموزش کشور گفت: وزارت ارتباطات مسئولیت فنی این موضوع را برعهده دارد، اما برای چند ساعت می‌ارزد که اینترنت به صورت سراسری قطع شود چرا که سرنوشت داوطلبان در آن ساعت‌ها رقم می‌خورد.

این اظهارات معاون سازمان سنجش آموزش کشور سبب شد که وزارت ارتباطات این موضوع را تکذیب کند. این وزارتخانه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: پرواضح است که سرویس اینترنت از ضروریات زندگی روزمره مردم است و وزارت ارتباطات مأموریت برقراری ارتباط پایدار و باکیفیت را برعهده دارد و همواره می‌کوشد که از حقوق مردم در دسترسی به ارتباطات سریع، امن و ارزان حمایت و حفاظت کند؛ بنابراین جز در موارد خاصی که آن‌هم توسط مراجع قانونی، تصمیم‌گیری می‌شود، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌هیچ‌عنوان حفظ پایداری و کیفیت ارتباط مردم را قربانی خواسته‌های غیرمنطقی نمی‌کند.

هر از چند گاهی برخی از مقامات غیرمسئول اظهاراتی را مطرح می‌کنند که خارج از چارچوب وظایف و اختیارات آن‌ها است. ضمن اینکه پیش‌تر نیز چنین شایعاتی مبنی بر قطع اینترنت در روز سوم دی مطرح شده بود که اکنون بر بی‌پایه و بی‌اساس بودن آن بر همگان مشخص‌شده است. ضمن اینکه نشر چنین اظهارات غیرمسئولانه و خارج از چارچوب اختیارات و مأموریت‌های سازمان‌های مختلف باعث ضربه به امنیت روحی و روانی مردم و کاربران می‌شود.

برقراری ارتباطات مردم از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی در اغتشاشات چند ماه گذشته که شرایط کشور بسیار ملتهب بود نیز اینترنت به‌صورت سراسری قطع نشد! وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از اساس موضوع نشر خبر قطع اینترنت را به دلایلی، چون برگزاری کنکور سراسری تکذیب می‌کند و تاکنون دراین‌ارتباط نه چیزی تصویب شده و نه ابلاغ شده است.

** اینترنت فقط در محل های نزدیک برگزاری کنکور قطع می شود  

محمد علی زلفی گل وزیر علوم در حاشیه جلسه هیأت دولت درباره قطع اینترنت در روز‌های برگزاری کنکور سراسری ۱۴۰۲ گفت: قطع اینترنت نیاز به مصوبه شورای امنیت کشور دارد. وی افزود: در حوزه‌هایی که کنکور برگزار می‌شود، طبق سال گذشته اینترنت فقط برای محل‌هایی که کنکور برگزار می‌شود قرار است قطع شود تا فرزندانمان با خیال راحت به رقابت  در کنکور بپردازند.

** اختیار قطع اینترنت در زمان کنکور بر عهده وزارت ارتباطات است 

با این حال عبدالرسول پورعباس رئیس سازمان سنجش در این باره گفت: بر اساس دستور العمل شورای امنیت کشور قطع نقطه ای اینترنت در زمان برگزاری کنکور را خواهیم داشتیم و اختیار این زمینه بر عهده وزارت ارتباطات است و لیست نقاط مورد نظر را با امضای وزیر علوم و رئیس سازمان ارسال کرده ایم. به گفته پورعباس؛ حدود ۸ تا ۱۶ میلیون داوطلب با کنکور درگیر هستند.

وی عنوان کرد: تمام جوانب امر را پیش بینی کرده ایم و نقطه کمال آن محدود کردن اینترنت است و بستگی به تصمیم وزارت ارتباطات دارد و می خواهیم عکسی و فایلی به هیچ عنوان ارسال و دریافت نشود و نمی خواهیم اینترنت به صورت مطلق قطع شود و انتظار داریم در این ۳ ساعت امنیت به جوانان کشور هدیه شود تا داوطلبان با خیال راحت در کنکور شرکت کنند و از تمام امکانات استفاده کرده ایم تا حتی صبح آزمون هم تقلبی صورت نگیرد اما برخی سودجویان با استفاده از برخی ابزارها تقلب می کنند ما راه برگشت سوالات را بسته ایم اما اینترنت کشور باید راه ارتباط را ببندد البته اگر اینگونه شود تنها اینترنت های همراه قطع خواهند شد و اینترنت های ثابت را قطع نمی کنیم.

** مرحله اول کنکور ۱۴۰۲ پایان اسفند برگزار می‌شود

گفتنی است که براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرحله اول کنکور ۱۴۰۲ در تاریخ ۲۹ و ۳۰ دی ماه و مرحله دوم ۱۵ و ۱۶ تیرماه ۱۴۰۲ برگزار می‌شود و نهایتا این کنکور یک پذیرش در مهرماه ۱۴۰۲ دارد.
سهم سوابق تحصیلی در کنکور امسال ۴۰ درصد قطعی است در نهایت یک تراز و رتبه برای فرد مشخص می‌شود و براساس آن انتخاب رشته و پذیرش در دانشگاه صورت می‌گیرد. نمرات کنکور دی ماه را تا اسفندماه اعلام خواهیم کرد و در مردادماه سال ۱۴۰۲، یعنی بعد از برگزاری مرحله دوم کنکور، تجمیع سوابق تحصیلی انجام و به صورت کامل رتبه هم اعلام می‌شود.

معاون امور آزمون‌های سازمان سنجش آموزش کشور درباره ظرفیت پذیرش در کنکور ۱۴۰۲ گفت: دانشگاه‌ها هنوز ظرفیت دقیق خود را به ما اعلام نکرده اند، اما حدودا براساس سال گذشته در گروه علوم تجربی به تعداد متقاضیانمان صندلی نداریم، اما در گروه علوم ریاضی بیش از متقاضیان صندلی داریم.