افت کیفی سریال‌های ماه رمضان در ۱۰ سال اخیر/ مردم همچنان «هاشم اگزوز» و «آقاماشاالله» را به سریال‌های جدید ترجیح می‌دهند!

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، ماه مبارک رمضان یکی از مناسبت‌های خاص تقویم ماست و حالا چند دهه‌ای می‌شود که تلویزیون برای این ایام برنامه‌های ویژه‌ای را نظر می‌گیرد. اصلی‌ترین طرح شبکه‌های سیما برای این روزها، تولید و پخش سریال‌های مناسبتی است، سریال‌هایی که معمولاً پخش آن‌ها دقایقی پس از افطار آغاز می‌شود و زمان‌بندی پخش‌شان به گونه‌ایست که همزمانی ندارند و مخاطبان می‌توانند به ترتیب همه آن‌ها را تماشا کنند.

امسال هم اوضاع به همان منوال سابق است و شبکه‌های سراسری تلویزیون چهار سریال جدید را برای این ایام در نظر گرفته‌اند. فصل دوم سریال «نجلا» نخستین سریالی است که امسال به روی آنتن می‌رود. سریالی به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور، تهیه‌کنندگی سعید سعدی و نویسندگی حسین امیرجهانی که بازیگران مطرحی همچون حسام منظور، هدایت هاشمی، آزیتا حاجیان، ملیکا شریفی‌نیا، سید مهرداد ضیایی و... در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.

«نجلا» و تغییر ناگهانی نقش اصلی

این سریال در شرایط عجیبی ساخته شد، تغییر بازیگر نقش اول آن و جابه‌جایی سارا رسول‌زاده با محیا دهقانی، بزرگترین شوک به این اثر بود. نکته مهم دیگر درخصوص «نجلا» پخش آن در ایام نوروز بود. این سریال طبق اعلام نویسنده آن در در گفت‌وگو با آنا، از قبل قرار بود برای ماه رمضان به روی آنتن برود، اما به نظر می‌رسد مدیران شبکه سه به دلیل خالی بودن کنداکتورشان برای نوروز، سیزده قسمت از این سریال را در عید پخش کردند و در ادامه آن را به ماه رمضان متصل کردند. اتفاقی که پیش از این سابقه نداشت و همین امسال هم دیدیم که شبکه‌های مختلف یک سریال مخصوص عید و یک سریال برای ماه رمضان در نظر گرفتند.

«نجلا» به دلیل زمان پخش مناسبی که دارد (اولین سریال پس از افطار) بیشتر از سریال‌های دیگر مورد توجه قرار گرفته و تا به اینجا می‌توان گفت پرتماشاگرترین سریال ماه رمضان سیما بوده است. قصه فصل دوم این سریال پیچیدگی‌های بیشتری به نسبت فصل اول آن دارد و بازی‌های بازیگرانش مخصوصا حسام منظور و هدایت هاشمی، این فصل بیشتر از هر نکته دیگری از این سریال با استقبال مواجه شده است.

سریال «از سرنوشت» که شبکه دو چهارمین فصل آن را این روزها به روی آنتن می‌فرستد، دومین سریال سیماست که پس از افطار به روی آنتن می‌رود. اثری به کارگردانی محمدرضا خردمندان و تهیه‌کنندگی علی‌اکبر تلویحیان که بازیگرانی مثل حسین پاکدل، دارا حیایی، مجید واشقانی و فاطمه بهارمست در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. «از سرنوشت» در حالی به چهارمین فصل از پخش خود رسیده است کهسه فصل قبلی‌اش هم در طول این سال‌ها با اقبال زیادی مواجه نشد و معلوم نیست اصرار مدیران شبکه دو سیما برای ساخت فصل‌های پشت سر هم آن چیست. سریالی به شدت معمولی که قرار نیست جریان‌سازی خاصی انجام دهد و از آن دست مجموعه آثاری است که برای پر کردن جدول پخش تلویزیون ساخته می‌شود و تا چند سال دیگر کمتر کسی آن را به خاطر می‌آورد.

«خوشنام» کمدی نیست اما خنده‌دار است!

سومین سریال مناسبتی امسال «خوشنام» است، سریالی که کارگردانی‌اش را علیرضا نجف‌زاده برعهده داشته و احمد زالی تهیه‌کننده آن بوده است. «خوشنام» بازیگری که ستاره آثار تلویزیونی باشد ندارد، اما گروهی از بازیگران خوب و حرفه‌ای دور هم جمع کرده که در حقیقت برگ برنده این سریال محسوب می‌شوند. هومن حاجی‌عبداللهی، عباس جمشیدی‌فر، حمید لولایی، سحر ولدبیگی، شهره لرستانی، محمدرضا داودنژاد و... همگی چهره‌های شناخته شده‌ای هستند و حضورشان به بهتر دیده شدن این اثر بسیار کمک کرده است.

اما واکنش‌ها به این سریال دوگانه بوده است، گروهی آن را سریال خوبی می‌دانند و روی بازی خوب هومن حاجی عبداللهی و شخصیت‌سازی‌اش در این سریال تأکید دارند و گروهی دیگر «خوشنام» را سریال ضعیفی می‌دانند که شخصیت اصلی‌اش با بازی حاجی عبداللهی اصلا آنطور که باید خوب از آب درنیامده است. این فیلم که پر است از دیالوگ‌های خنده‌دار، موقعیت‌های طنز و لحظات کمدی، به نوعی سرگرم‌کننده‌ترین اثر ماه رمضان امسال به حساب می‌آید، اگرچه سازندگان کار (و همینطور هومن حاجی عبداللهی) کاملا معتقدند که «خوشنام» یک سریال کمدی نیست و نباید آن را در این ژانر دسته‌بندی کرد. درحالی که تم کلی اثر و شوخی‌ها و موقعیت‌هایی که شخصیت‌های داستان در آن گرفتار می‌شوند فریاد می‌زند که این اثر کمدی است اما سازندگانش چنین اعتقادی ندارند! با این وجود می‌توان «خوشنام» را دومین سریال مهم ماه رمضان ۱۴۰۱ دانست که با «نجلا» برای عنوان پرتماشاگرترین سریال ابتدای امسال، رقابت می‌کند.

«مسافران شهر» آخرین سریال ماه رمضان امسال است، سریالی که سیروس حسن‌پور و احمد معظمی به طور مشترک آن را کارگردانی کردند و تهیه‌کنندگی‌اش هم برعهده پرویز امیری بوده است. این سریال به صورت اپیزودیک ساخته شده و قصه‌های مختلفی را شامل می‌شود. هر داستان آن هم بازیگران متفاوتی دارد. شهرام قائدی، آشا محرابی، اسماعیل محرابی، حبیب دهقاننسب، ویدا جوان، رسول نجفیان، شهرزاد کمال‌زاده و... گروهی از بازیگران مطرح این مجموعه تلویزیونی هستند، مجموعه‌ای که کیفیت آن چیزی شبیه به اکثر سریال‌های شبکه پنج در سال‌های اخیر بوده و هیچ حرف خاصی برای گفتن ندارد. «مسافران شهر» نیز از آن دسته آثاری است که خیلی زود فراموش می‌شود و چیزی از آن در خاطر مخاطبان سیما نخواهد ماند، مثل اکثر سریال‌های شبکه تهران در دهه نود. کسی می‌تواند ۵ سریال شاخص این شبکه در مناسبت‌های ۱۰ سال اخیر را نام ببرد؟!

بیشتر بخوانید:

به محیا دهقانی گفتیم فصل اول «نجلا» را نبیند

سریالی که ساختارشکنی کرد اما هنجارشکنی نه

«شب دهم» ماندگارترین سریال مناسبتی تلویزیون

قصه از کجا شروع شد؟

ساخت سریال‌های مناسبتی برای تلویزیون تاریخچه‌ای سی ساله دارد و سال ۱۳۷۰ را می‌توان یکی از نقاط عطف این قبیل سریال‌ها در تلویزیون دانست. سالی که تعطیلات نوروز با ماه مبارک رمضان همزمان بود (ماه رمضان از ۵ فروردین آغاز می‌شد) و به همین دلیل مدیران تلویزیون تصمیم گرفتند سریالی برای این ایام تدارک ببینند. خسرو ملکان مسئولیت ساخت این سریال را برعهده گرفت و «مهمان» تولید و پخش شد، اثری که به نوعی نخستین سریال مناسبتی ماه رمضان به حساب می‌آید. در طول دهه هفتاد شبکه‌های مختلف تلویزیون بعضا سریال‌هایی برای این ایام می‌ساختند که سریال‌هایی مثل «همسایه‌ها»، «نیمه پنهان ماه»، «گردنبند» و جزیره‌ای در خشکی شاخص‌ترین آثار آن دوران بودند.

اما از اوایل دهه هشتاد، ساخت سریال مخصوص ماه مبارک رمضان در دستور کار تمام شبکه‌های سیما قرار گرفت و هر سال چهار سریال جدید در این ایام به روی آنتن می‌رفت، سریال‌هایی که برخی از آن‌ها از یک اثر مناسبتی صرف فراتر رفتند در دسته محبوب‌ترین سریال‌های تاریخ تلویزیون قرار گرفتند. «گمگشته»، «پشت کنکوری‌ها»، «خانه به دوش»، «برای آخرین بار»، «متهم گریخت»، «او یک فرشته بود»، «صاحبدلان»، «زیرزمین»، «میوه ممنوعه»، «بزنگاه»، «پنجمین خورشید» و «در مسیر زاینده‌رود» تعدادی از بهترین سریال‌های رسانه ملی بودند که در ماه رمضان به روی آنتن رفتند و میزان محبوبیت‌شان به حدی بود که حتی بازپخش چندین و چند باره آن‌ها نیز بعضا از سریال‌های روز تلویزیون بیشتر بود.

این روند صعودی تلویزیون دقیقا از سال‌های پایانی دهه هشتاد متوقف شد و در حالی که در خیلی از سال‌های دهه هشتاد، دو یا سه سریال شاخص در ماه رمضان به روی آنتن می‌رفت، در دهه گذشته دیگر شاهد چنین رقابت‌هایی نبودیم و در بسیاری از سال‌ها حتی یک سریال جذاب و ویژه نیز روی آنتن نبود. به همین دلیل هم برای انتخاب سریال‌های ماندگار ماه رمضانی این دهه صرفا می‌توان به چند نمونه انگشت‌شمار مثل « ۵ کیلومتر تا بهشت»، «مادرانه»، «دودکش»، «پایتخت ۴»، «مدینه»، «دردسرهای عظیم ۲»، و «برادر» اشاره کرد که البته برخی از آن‌ها برندهای غیر رمضانی بودند که محبوبیت‌شان باعث ساخت فصل‌های بیشتری از آثار شد و فصل‌هایی از آن‌ها در ماه رمضان به روی آنتن رفت.

میزان افت کیفیت سریال‌های ماه رمضان را اما در چند سال اخیر به وضوح می‌توان دید، جایی که بازپخش سریال‌های قدیمی از شبکه‌های آی فیلم و تماشا، از سریال‌های به روز شبکه‌های سراسری هم بیشتر است. امسال این دو شبکه که معمولا سریال‌های سال‌های پیش سیما را به روی انتن می‌فرستند، جدول پخش خود را با سریال‌هایی مثل «خانه به دوش»، «بزنگاه» و «سه در چهار» پر کرده‌اند و از واکنش‌های مخاطبان در فضای مجازی به این سریال‌ها می‌توان پیش‌بینی کرد که بازپخش این آثار حداقل از دو یا سه اثر امسال نیز پرتماشاگرتر خواهد بود.

این مسئله در چند سال اخیر بارها و بارها تکرار شده و در همچنان بر روی همان پاشنه می‌چرخد. گویا این اقبال به سریال‌های قدیمی و عدم تماشای آثار جدید تلویزیون، قرار نیست مدیران شبکه‌های سیما را بیدار کنند که دست از سر ساخت سریال‌های بی‌کیفیت بردارند و مجددا آنتن را به کسانی بسپارند که در طول سال‌های گذشته خاطرات جمعی خوبی برای مردم ساختند و کارشان را بهتر از کسانی که این روزها وظیفه سریال‌سازی را برعهده دارند، بلد هستند. هنرمندانی که به هر دلیلی از تلویزیون دور شدند و دود این دوری بیشتر از اینکه به چشم آن‌ها برود، به چشم رسانه ملی رفته است و می‌بینیم که روز به روز از میزان مخاطبان تلویزیون کم می‌شود. سریال‌سازی یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در جذب مخاطب موثر باشد و اگر مدیران صداوسیما نخواهند تغییر در این سبک کاری اعمال کنند، قطعاً در آینده‌ای نزدیک، با شکست‌های بیشتری مواجه می‌شوند و همین اندک مخاطبی هم که دارند را با دست خود به سمت شبکه نمایش خانگی، شبکه‌های ماهواره‌ای و سریال‌ها و فیلم‌های خارجی می‌فرستند.

انتهای پیام/۴۱۷۳/