علی‌اصغر مداحی در گفت و گو با آنا؛
برای رسیدن به یک اثر جذاب از تجربه زیستی نویسنده غافل نشویم/«آراز»؛ روایتی از جنگ و گریز برای رسیدن به محبوب
نویسنده کتاب «آراز» درباره این اثر و جنگ و گریزهای شخصیت اول داستان برای رسیدن به محبوب می‌گوید.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، «آراز» نوشته «علی‌اصغر مداحی» نویسنده ایرانی که نشر صاد آن را منتشر کرده است.
این کتاب ۲۳۲ صفحه‌ای، داستان عاشقانه لیلی و مسلم در یکی از روستاهای آذربایجان را روایت می‌کند. مسلم شخصیت اصلی این رمان، حاضر است به خاطر عشق خود، دست به هر کاری بزند، اما در این میان یک‌نفر مخالف این ماجرا است و او کسی نیست جز پدر لیلی! او هر بار سنگی سر راه مسلم قرار می‌دهد و این بار آخرین بهانه‌ی او، خدمت سربازی مسلم است؛ خدمتی که دو سال او را از لیلی دور می‌کند. مسلم بر خلاف میل باطنی‌اش شرط او را قبول می‌کند و لباس سربازی را به تن می‌کند تا شاید آخرین مانع را هم پشت سر بگذارد اما ماجراهایی پیشِ روی اوست که در این اثر عاشقانه و اجتماعی روایت شده است.
علی‌اصغر مداحی، نویسنده کتاب «آراز»، متولد سال ۱۳۶۴، فارغ‌التحصیل رشته حسابداری و کارگردانی سینما از دانشگاه هنر و انقلاب تهران است. اولین کتاب او به تازگی به انتشار رسیده است. به بهانه انتشار این کتاب با این نویسنده جوان ایرانی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید؛
روایتی عاشقانه در کنار ژانر معمایی و پلیسی
آنا: درباره کتاب «آراز» بگویید؟
مداحی: «آراز» یک رمان عاشقانه است و در کنار آن ژانر معمایی و پلیسی نیز دارد، در طول داستان اتفاقاتی می‌افتد که به ۲ بخش روستا و پاسگاه مرزی تقسیم می‌شوند و شخصیت اصلی داستان با آن درگیر می‌شود، حوادثی در پاسگاه مرزی که مسلم در آن‌جا خدمت سربازیش رو انجام می‌دهد، می‌افتد. همه این‌ها دست به دست هم داده تا شخصیت اصلی به محبوب خودش یعنی لیلا نرسد.
شخصیت اصلی داستان به خواستگاری لیلا می‌رود و پدر لیلا درواقع خدمت سربازی را بهانه‌ای قرار می‌دهد تا مسلم از لیلا دور شود اما او این شرط را به جان می‌خرد و راهی جلفا (محل خدمت سربازی) می‌شود تا بتواند به لیلا برسد. در روند داستان، مخاطب احساس می‌کند که هر لحظه مسلم از محبوب جدا می‌شود زیرا که در این بین مشکلات بسیاری بر سر راهش قرار می‌گیرد ولی در آخر داستان بالاخره بعد از جنگ و گریزهای مسلم در مواجه با مشکلات، به آن‌ها غلبه کرده و بالاخره به لیلا می‌رسد.
آنا: در واقع شخصیت اصلی داستان به خواننده نشان می‌دهد با تسلیم نشدن در برابر مشکلات می‌شود به هدف خود رسید؟
مداحی: بله دقیقا، این به خواننده القا می‌شود. درطول رمان وقتی با شخصیت اول داستان همراه می‌شویم، هر لحظه اتفاقاتی برای او می‌افتد که به هدفش نرسد اما مسلم با درایت و اراده‌ای که دارد، مشکلات را پشت سر می‌گذارد و در آخر به هدف اصلی خودش می‌رسد.مرزها ایده‌های بکری برای نوشتن داستان و فیلم‌نامه هستند، آن‌ها شامل مرزهای اخلاقی، انسانی، جغرافیایی و غیره، هستند
آنا: و داستان پایان خوبی داره
مداحی: بله، پایان خوبی دارد.
استفاده از عناصر بومی در روند داستان
آنا: در واقع این داستان تصویری از سربازی هم نمایش می‌دهد
مداحی: بله همینطوره، نوشتن رمان «آراز» ۲ سال طول کشید و در طول آن، تحقیقاتی از بومی‌های محلی شهر جلفا انجام داده‌ام و مدت محدودی هم آن‌جا به خدمت سربازی مشغول بودم. در مجموع اطلاعاتی که در طول این مدت کسب کردم توانستم این رمان را به سرانجام برسانم. در این راستا با سربازها، بومی‌های آن منطقه و راننده‌هایی که از کشورهای مجاور یعنی آذربایجان می‌آمدند، گفت‌وگوهایی انجام دادم. در نهایت با بررسی‌هایی که شد این رمان را نوشتم، این کتاب در فضای پاسگاه مرزی است و سعی کردم به گونه‌ای باشد که خشکی فضای نظامی را به نمایش نگذارم.
آنا: در طول داستان از لهجه و گویش مردم منطقه نیز استفاده شده است
مداحی: بله، سعی کردم از عناصر بومی در رمان استفاده کنم، دیالوگ‌ها و ضرب‌المثل‌های ترکی را به کار بردم.
آنا: علت این امر چه بود؟
مداحی: با این کار می‌خواستم یک ادای دینی به مناطق آذری زبان کرده باشم، من در زمینه فیلم و فیلمنامهنویسی فعالیت داشته‌ام اما این رمان اولین کار من در عرصه نویسندگی بود. از وطن و دیار خودم، آذربایجان نوشتم و سعی کردم شجاعت و غیرت مردان آذری را نسبت به ناموس خود به خواننده نشان بدهم.
آنا: نقطه قوت کتاب «آراز» را چه می‌دانید؟
مداحی: سعی کردم رمان «آراز» قلم روانی داشته باشد و روند داستان مخاطب را به جلو ببرد و در آن فلسفه‌بافی نکنم. کسانی هستند که در زمینه فلسفه بنویسند. وظیفه نویسنده این است که یک داستان عامه پسند را به مخاطب تحویل بدهد.
مرزها ایده‌های بکری برای نوشتن داستان هستند
آنا: چگونه به ایده این داستان رسیدید؟
مداحی: ایده اولیه رمان «آراز» را از مرز گرفتم، مرزها ایده‌های بکری برای نوشتن داستان و فیلم‌نامه هستند، آن‌ها شامل مرزهای اخلاقی، انسانی، جغرافیایی و غیره، هستند. در این رمان مرزهای جغرافیایی و خطوط قرمز اخلاقی را برای مخاطب به نمایش گذاشته‌ام. شخصیت اصلی داستان سعی می‌کند با گذر از برخی مرزها به تعالی خودش برسد و در پایان شاهد هستیم مسلم به یک پختگی (نسبت به اوایل داستان که شاید در خصوص برخی کارها دلهره و ترس داشت)، رسیده و در نهایت او فردی نیست که در اوایل داستان روایت می‌شد، کاملاً عوض شده است.
آنا: شما فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی از دانشگاه هنر انقلاب هستید، در این راستا نیز فعالیتی داشته‌اید؟
مداحی: بله، در زمینه فیلمنامهنویسی و فیلم کوتاه برای جشنواره‌ها فعالیت داشته‌ام و یکی دو تا از آن‌ها در جشنواره بسیج استان تبریز مقام آورده است. یکی دو داستان کوتاه نیز برای نشریات کودک و نوجوان نوشته‌ام.
آنا: پس چه شد که به نوشتن رمان روی آوردید؟
مداحی: کار فیلمنامهنویسی و ساخت فیلم کوتاه هم وقت‌گیر بود و هم برای آن دسته از کارگردان‌هایی که به تازگی شروع کرده‌اند هزینه زیادی را می‌طلبد و پشتیبانی کمی هم در این زمینه انجام می‌شد. از سنین کم علاقه خاصی به نوشتن داشته‌ام و اولین کارم رمان «آراز» بود. ایده داستان دیگری نیز در سر دارم که در خصوص تبریز است و احتمالا تا سال آینده تمام می‌شود.
آنا: پس سال آینده منتظر داستان جدیدی از شما باشیم؟
مداحی: بله، داستانی در خصوص بمباران شهر تبریز و حوادثی که در سال ۱۳۶۵ اتفاق افتاد و قسمت‌هایی از این شهر بمباران شد. نوشتن آن را شروع کردم ان‌شاءالله تا سال آینده تمام می‌کنم.
آنا: گفتید پشتیبانی کمی از کارگردان‌هایی که به تازگی به این عرصه وارد شده‌اند، می‌شود؟
مداحی: در حقیقت حمایتی که یک کارگردان جوان مثل من به آن نیاز دارد، وجود ندارد. پیدا کردن تهیه‌کننده و پشتیبان مالی سخت است. برای ساخت یک فیلم کوتاه با توجه به حق بازیگر، تصویربردار، اجاره دوربین و غیره هزینه بالایی دارد و چون تازه وارد این حرفه شدم احساس کردم آن‌طور که باید پشتیبانی انجام نمی‌شود، برای همین چون از اوایل کودکی به نوشتن علاقه داشتم ترجیح دادم که به سمت نویسندگی بیام و این روند را ادامه بدهم.
آنا: گفتید که چند اثر شما در زمینه فیلمنامهنویسی نیز در جشنواره مقام آورده است.
مداحی: بله، موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم برای یک اتفاق ساده در سال ۱۳۹۰، انتخاب فیلم‌نامه واقعه در جشنواره فیلم و فیلمنامهنویسی استان تبریز در سال ۱۳۹۴ و ساخت مستند مادران شهید برای مرکز حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس تبریز، شده‌ام.
بیشتر بخوانید:
- «آخر داستان» داستان زندگی همه ما است/ کتابخانه‌ها در روزهای تعطیل بسته نشوند
- خوب و بد یک رویداد فرهنگی به روایت ۳ بانوی نویسنده/ نمایشگاه مجازی و کتاب‌هایی که در انبار ماندگار شدند
- شیوه دلبری و مر گ‌اندیشی به روایت «هر شب بیداری»/ هوشیاری در حین جراحی؛ تجربه عجیبی که محور یک رمان شد
آنا: در راستای فیلمنامهنویسی و کارگردانی دیگر فعالیت نخواهید داشت؟
مداحی: در زمینه کارگردانی حقیقت دیگر فعالیتی ندارم اما برای جشنواره‌هایی که در استان یا شهرهای دیگر برگزار می‌شود فیلم‌نامه می‌نویسم. بیشتر هم و غمم را در داستان‌نویسی متمرکز خواهم کرد، قصد داشتم مجموعه داستان بلندی را بنویسم اما در دومین بخش آن احساس کردم که پتانسیل این را دارد که داستان بلندی بشود و در حال حاضر هم مشغول نوشتن آن هستم.
آنا: همان که گفتید برای سال آینده منتشر می‌شود؟
مداحی: بله دقیقا.
بهره‌گیری از مهارت فیلمنامهنویسی در نوشتن داستان
آنا: فیلمنامهنویسی چقدر شما را در نوشتن رمان کمک می‌کرد؟ تاثیری داشت؟
مداحی: بله صد در صد، یکی از دوستان نویسنده‌ام با خواندن رمان «آراز» معتقد بود که صحنه‌سازی خوبی داشته و آن تصویرگری را در حین داستان کاملاً لمس کرده، انگار که یک فیلم را نگاه می‌کند. احساس می‌کنم که تجربه‌ام در فیلمنامهنویسی در نوشتن رمان تاثیرگذار بوده و من در ایجاد صحنه‌ها از این مهارت بهره برده‌ام.
آنا: با توجه به شرایط همه‌گیری ویروس کرونا، جشن امضا برای کتاب «آراز» انجام شده است؟
مداحی: بله، برای رمان «آراز» جشن امضایی در شهر تبریز ۲۹ آبان‌ماه با حضور آقای جلال شمع‌سوزان، نویسنده و محقق و آقای مهدی نورمحمدزاده نویسنده و فعال فرهنگی، ۲ تا از نویسندگان پیشکسوت این استان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، برگزار شده است.
آنا: رمان را که می‌خواندم، ارتباط گرم و خوبی را بین شخصیت‌های داستان به‌خصوص در برخورد مسلم با پدر و خواهر خود می‌دیدم
مداحی: بله، سعی کردم این حس خانواده دوستی را مخاطب حس کند. در واقع بیشتر شخصیت مسلم بر گرفته از شخصیت درونی خودم بوده است، داستان عاشقانه‌ای را روایت کردم و در آن سعی کردم مرزهای اخلاقی به تصویر کشیده شود.
تجربه زیستی نویسنده اثر را مخاطب پسند می‌کند
آنا: توصیه‌ای به علاقه‌مندان به حوزه نوشتن و داستان‌نویسی دارید؟
مداحی: توصیه‌ام به علاقه‌مندان به حوزه نوشتن و داستان‌نویسی این است که حتما کتاب بخوانند و در کنار آن به نوشتن هم رو آورند، یعنی روزانه حتی اگر چیزی برای نوشتن ندارند خاطره آن روز و روزمرگی‌هایی که انجام داده‌اند به روی کاغذ آورده تا به آن عادت کنند. بهره بردن از اساتید مجرب هم بسیار موثر خواهد بود. نکته دیگر، تجربه زیستی نویسنده نیز مهم است.برای رسیدن به یک اثر جذاب نباید از تجربه زیستی نویسنده غافل شویم.
در کنار استعداد نویسندگی و بهره‌گیری از اساتید مجرب، یک نویسنده اگر تجربه زیستی داشته باشد و راجع به آن چیزی که می‌نویسد علم به دست آورد، به یک اثر مخاطب پسند می‌رسد.«آراز» یک رمان عاشقانه است و در کنار آن ژانر معمایی و پلیسی نیز دارد، در طول داستان اتفاقاتی می‌افتد که به دو بخش روستا و پاسگاه مرزی تقسیم می‌شوند
آنا: منظورتون این است که برای نوشتن تحقیقات لازم است؟ همان کاری که شما انجام داده‌اید؟
مداحی: بله، تحقیقات اهمیت بسیاری دارد. بعضی متأسفانه از فضایی می‌نویسند که آشنایی نداشته و در آن زمینه تحقیقی انجام نداده‌اند. به اعتقاد من بهتر است نوشته یک نویسنده با علم و تحقیق همراه باشد، این در نهایت مخاطب خوبی را به خود جذب خواهد کرد.
آنا: کارگاه‌های داستان‌نویسی و نقد و بررسی می‌تواند به افرادی که به نویسندگی علاقه دارند، کمکی بکند؟
مداحی: بله قطعا همین‌طور است. من نیز در این کلاس‌ها حضور داشته‌ام.
آنا: چه کلاس‌هایی شرکت کرده‌اید؟
مداحی: در کلاس‌های بسیج هنرمندان استان آذربایجان شرقی و انجمن سینمای جوان شرکت کرده‌ام و داستان‌نویسی و فیلمنامهنویسی من از آن زمان شروع شد تا به دانشگاه هنر و انقلاب تهران رسید.
آنا: یک کتاب برای ما معرفی معرفی کنید که خودتان خیلی دوستش دارید؟
مداحی: رمان «سوران سرد» و «بی‌کتابی» را پیشنهاد می‌دهم. «بی‌کتابی» یک رمان تاریخی است که روایتگر دوره پادشاهی قاجار و مشروطه است. شخصیت اصلی داستان یک میرزا یعقوبی هست ملقب به لسان‌الدوله که کتاب‌دار سلطنتی در دوره مظفرالدین شاه است که اتفاقاتی را در رمان بیان می‌کند از جمله دزدیده شدن پنج هزار نسخه کتاب خطی از کتابخانه کاخ گلستان است. نوع نگارش این رمان هم به نوعی خاص نوشته شده که شاید برای مخاطب سخت خوان باشد ولی به مرور که در رمان پیش می‌رویم داستان برایمان جداب می‌شود. این کتاب جایزه جلال را برنده شده است.
آنا: رمان «سوران سرد» چطور؟
مداحی: «سوران سرد» داستان جذابی داشت، ایام جنگ و دفاع مقدس را در مرزهای شمال غربی کشور و یکی از کوه‌های آذربایجان روایت می‌کند.
آنا: در پایان نکته‌ای هست که بخواهید بگویید؟
مداحی: کتاب «آراز» در نشر صاد به چاپ رسیده است، یکی از نشرهایی که به‌صورت حرفه‌ای کار نشر کتاب را دنبال می‌کند و بنده از تمام عوامل آن تشکر می‌کنم.
انتهای پیام/۱۱۰/
انتهای پیام/
