احیای زاینده‌رود آزمون دشوار وزارت نیرو

به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی خبرگزاری آنا،‌ حال این روزهای اصفهان خوب نیست، کاهش بارندگی طی دو سال اخیر در کنار استفاده بی‌رویه از منابع آبی، زاینده‌رود را نیز به خشکی کشانده است.از سال‌های گذشته بسیاری از کارشناسان و افراد مطلع در حوزه محیط‌زیست ضمن ابراز نگرانی در خصوص برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی، از برهم خوردن نظم اکوسیستم خبر داده بودند اما متأسفانه این هشدارها در سایه بی‌توجهی ها جدی گرفته نشد.

کم آبی که در پی کاهش بارش باران،برداشت بیش از حد آب به خصوص در بالادست و سرشاخه‌ها، رشد شهر اصفهان شهر بدون در نظر گرفتن ظرفیت محیطی که موجب افزایش مصرف آب شده و ساخت و سازهای بی رویه در حاشیه زاینده رود از جمله عوامل خشک شدن زاینده رود هستند.

عذرخواهی و پیگیری برای احیای زاینده‌رود از سوی وزیر نیرو

علی‌اکبر محرابیان ضمن معذرت خواهی از کشاورزان اصفهانی با اشاره به مشکلات حوضه آبریز زاینده‌رود می‌گوید «برای مدیریت حوضه آبریز زاینده‌رود قرار شد هرچه سریع‌تر جلسه ستاد احیای دریاچه زاینده‌رود برگزار شود و امیدواریم با تصمیمات مناسب و پیشنهادها ارائه‌شده در جلسه ستاد احیای دریاچه زاینده‌رود، مردم عزیز این حوزه را مطلع و خوشحال کنیم».

وزیر نیرو عنوان می‌کند «قرار شد وزارتخانه‌های صمت و جهاد کشاورزی هم در کنار وزارت نیرو به صورت فعال واردشده و شرایط را مدیریت کنیم تا آسیبی که متأسفانه کشاورزان با آن مواجه شدند را به حداقل ممکن برسانیم و بافضل و عنایت الهی در ماه‌های آینده بتوانیم این کمبودها و مشکلات را جبران کنیم».

به نظر می‌رسد وزارت نیرو کار بسیار دشواری برای مدیریت بحران خشک‌سالی دارد و به دلیل ماهیت و ابعاد متفاوت آب،‌ موفقیت این وزارت‌خانه در گروه حمایت‌های سایر بخش‌های دولتی است.

کوهرنگ خشک شد

چشمه کوهرنگ علاوه بر تأمین آب چهارمحال و بختیاری، با طرح‌های انتقال آب به استان‌های فلات مرکزی نقش مهمی در تأمین آب اصفهان و یزد دارد.چشمه کوهرنگ از دامنه‌های زردکوه سرچشمه می‌گیرد و به دریاچه سد کوهرنگ می‌ریزد و از تونل اول کوهرنگ وارد زاینده‌رود می‌شود.بخش عمده منابع آبی این سه استان از ذخایر برفی در دامنه زرد کوه تأمین می‌شود اما به گفته خسرو کیانی مدیرکل مدیریت بحران چهارمحال و بختیاری ذخیره برف استان به صفر نزدیک شده و از هفته‌های گذشته هشدارهای لازم در خصوص کمبود منابع آبی داده‌شده است.بحران کم‌آبی در این استان از سال‌ها پیش آغاز شد و امروز تبدیل به فاجعه بزرگ‌شده است.

تامین آب ۵ شهر و ۳۴ روستا از کوهرنگ

احمدرضا محمدی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری بابیان اینکه چشمه کوهرنگ ۶۰۰ لیتر بر ثانیه کسری آبدهی دارد، می‌گوید«علاوه بر ۴۰۰ لیتر بر ثانیه آبدهی این چشمه که پیش‌ازاین در مسیر خود جاری می‌شد، ۲۰۰ لیتر بر ثانیه برداشت آب از چشمه که وارد خط انتقال آب می‌شود نیز کاهش‌یافته است. خط انتقال آب از کوهرنگ به شهرکرد آب شرب پنج شهر و ۳۴ روستا را تأمین می‌کند که به سبب کاهش دبی چشمه و پیش‌بینی پاییز کم‌بارش، احتمال اُفت فشار و یا کمبود منابع آب در این مناطق وجود دارد».

بیشتر بخوانید:

پروژه‌های تأمین آب شرب در شهرهای دارای تنش آبی اجرا می‌شود

ستاد احیای زاینده‌رود در سطح عالی دولت تشکیل می‌شود

جیره‌بندی آب نزدیک‌تر از همیشه/ مخازن سدها ته کشیده است

وی می‌گوید «کاهش شدید آبدهی چشمه کوهرنگ در فصل پاییز نخستین باری است که رخ‌داده و تاکنون بی‌سابقه بوده از همین رو نگران‌کننده است و مدیریت بیش‌ازپیش منابع آب از سوی مردم را می‌طلبد».

محمدی با اشاره به اینکه تأمین آب شرب در استان با کسری ۱۳ میلیون مترمکعبی روبه‌رو است، ادامه می‌دهد «نیاز آبی استان بیش از ۹۰ میلیون مترمکعب است که بر اساس ظرفیت‌های موجود ۷۸ میلیون مترمکعب آب استحصال می‌شود».

تشدید فرونشست در فلات ایران

استان چهارمحال و بختیاری سال گذشته با کاهش ۴۰ درصدی بارش مواجه شد و بنا به آمارهای اعلام‌شده، دومین استان کم بارش در کشور بوده است.

استان چهارمحال بختیاری دارای ۱۰ دشت اصلی است که از این تعداد ۴ دشت در شرایط ممنوعه بحرانی و ۶ دشت نیز در وضعیت ممنوعه است. مطابق قوانین وزارت نیرو درصورتی‌که در دشت ممنوعه اُفت مستمر سطح ایستایی، کسری مخزن شدید، کاهش کیفیت آب و فرونشست زمین رخ دهد، آن دشت از ممنوعه به ممنوعه بحرانی تبدیل خواهد شد، با این اوصاف سال‌هاست در دشت‌های استان چهارمحال و بختیاری شاهد فرونشست زمین هستیم و متأسفانه در این خصوص و جهت تعیین میزان فرونشست مطالعاتی صورت نگرفته، ولی با توجه به شواهد میدانی و ازجمله فونداسیون چاه‌های پیزومتری آثار فرونشست قابل‌مشاهده است. ادامه کاهش بارش در سال‌های بعدی، علاوه بر احتمال افزایش مهاجرت ساکنان آن، می‌تواند استارت شروع بحران آبی اصفهان و یزد را نیز آغاز کند.

چراغ سبز جهاد کشاورزی برای کشت برنج در اصفهان

برداشت‌های غیرمجاز می‌تواند توسعه را در مسیر غلطی به پیش ببرد و زمینه کشت محصول بدون تطبیق با شرایط آبی را به وجود آورد که اثر بدی بر مدیریت منابع آب دارد به عنوان مثال با وجود اقلیم خشک در استان اصفهان به دلیل قیمت مناسب برنج نسبت به سایر تولیدات کشاورزی، در این استان شاهد کشت برنج هستیم.این بدسلیقگی در انتخاب کشت تا حد زیادی مربوط به عدم توجه به مدیران حوزه کشاورزی در خصوص ایجاد الگوی کشت متناسب با اکوسیستم استان اصفهان است.

پیمان فیروزنیا مدیر امور زراعت جهادکشاورزی استان اصفهان با اشاره به استقبال بسیاری از کشاورزان در خصوص کشت برنج در این استان می‌گوید«درآمد کشت برنج برای کشاورزان بسیار بالا است بنابراین استقبال زیادی از کشت برنج دارند، البته جهادکشاورزی با روش‌های گوناگون سعی کرده کشاورزان را به کشت‌های جایگزین ترغیب کند، جهادکشاورزی فقط می‌تواند اقدامات ترویجی و اقناعی انجام دهد، به‌طوری‌که به کشاورز توصیه شود برنج کشت نکرده و کشت دیگری را جایگزین آن کند».

فیروز نیا بابیان اینکه درمجموع امسال حدود هزار و ۵۰۰ هکتار برنج در اصفهان کشت‌شده است، ادامه می‌دهد«قیمت برنج در بازار آزاد بالا است بنابراین کشاورزان برای معیشت خودشان در سطح محدودی اقدام به کشت برنج کرده‌اند که بیشتر در حاشیه زاینده‌رود، بخش لنجانات، فلاورجان و مبارکه انجام می‌شود».

وی عنوان می‌کند «هر هکتار زمین که در آن برنج کشت شود، چهار تن برنج برداشت خواهد شد که ۱۲۰ میلیون تومان درآمد خواهد داشت، نمی‌توان یک‌باره کشاورزان را مجبور به کشت نکردن برنج تشویق کرد، البته کاهش سطح کشت نشان‌دهنده موفقیت فعالیت‌های ترویجی است».

انفعال مدیران حوزه کشاورزی در ایجاد الگوی مناسب کشت موضوع کم‌آبی در استان را تشدید کرده است، این شانه خالی کردن از مسئولیت معمولاً توجیهاتی مانند نگرانی از معیشت مردم را به دنبال دارد، درحالی‌که با انتخاب کشت صحیح و افزایش بهره‌وری آب می‌توان مانع از دست‌اندازی به حقابه زاینده‌رود شد.

انتهای پیام/