یادداشت وارده؛
پورداوود؛ عاشق راستین فرهنگ ایران‌زمین
اهتمام پورداوود به فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، او را به ارتباط‌گرفتن با زرتشتی‌های مقیم اروپا و حتی سفر به هند وامی‌داشت؛ اما این استاد بی‌تکرار، ایران را فراموش و رها نمی‌کرد.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ در اوج کشمکش‌های سیاسی ایران عصر مشروطه و نزاع بر سر استبداد و آزادی و حتی در دوره‌ای که گیلان عزیز زیر پای روس‌ها و قزاق‌ها، نهضت بزرگ کوچک‌خان جنگلی را از دست می‌داد، در گوشه‌ای دیگر و دور در سرزمین فرنگ، ابراهیم پورداوود فرزند نجیب و گرامی گیلان نمی‌توانست دل‌تپیدن‌های خود برای فرهنگ ایران و تاریخ باستان و آیین مزدیسنا را ناشنیده رها کند.
پورداوود که ناامیدی‌اش از درست‌شدن ایران با رفتارهای سیاسی، او را به اروپا کوچ داده‌بود، توانست با عشق بسیار با فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران آشنا شود و انحصار شرق‌شناسان فرنگی را در خوانش زبان پهلوی و اوستا بشکند و با کوله‌باری از دانایی و توانایی و ترجمه بی‌مانند اوستا به ایران بازگردد.
او در دانشگاه تهران رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی را بنا نهاد و حتی کسانی چون بهار و رشیدیاسمی در کلاس‌هایش زبان پهلوی می‌آموختند. کسانی مانند محمد معین و بهرام فره‌وشی پروردگان چنین دوره‌ای بودند که دیگر مانند آن به دید نیامد.
اهتمام پورداوود به فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، او را به ارتباط‌گرفتن با زرتشتی‌های مقیم اروپا و حتی سفر به هند وامی‌داشت اما با این همه این استاد بی‌تکرار، ایران را فراموش و رها نمی‌کرد و جلوه‌های فرنگ با همه زرق و برق‌هایش پیش چشمش و در برابر فرهنگ و تاریخ و ادبیات ایران، پر کاهی نمود نداشت.
شاگردانش کار او را در زنده‌کردن زبان پهلوی در ایران پس از ١۴٠٠ سال با کار فردوسی در شاهنامه برابر می‌دانند با این همه این استاد توان‌مند، مانند اعلای فروتنی و دوستی و خوش‌محضری و خود را نادیده‌گرفتن بود.
نوع کار پورداوود در احیای اوستا و تکریم از فرهنگ و زبان و ادبیات پیش از اسلام بی‌آنکه تعارضی با آیین اسلام پیش آورد، فراچشم آوردن تمدن درخشان این سرزمین و گوشزد کردن زبان و ادبیات جغرافیایی بوده که نادانسته و از سر تعصب عجم نامیده می‌شده است.
این هم که بعدها استادانی بی‌شمار با میراث گرانبهای پورداوود عکس یادگاری گرفتند و جرئت یافتند که از ایران پیش از اسلام (فرهنگ و آیین و زبان آن) سخن برانند، نشان می‌دهد که ابراهیم پورداوود توان شکستن بت سکوت و ابهام را درباره این بخش از تاریخ ایران داشته‌است.
اگرچه شاگردان پورداوود، نگذاشتند راهی را که او نشان داده‌بود در غبار روزگار پنهان شود، آن آستان بلندی که او بر سرای زبان و فرهنگ باستانی فراهم کرد، هیچ‌گاه گام‌فرسود کسانی نشد که خود را فراتر از زحمات او می‌دیدند.
گفته‌اند که پورداوود در جدیت و پشتکار و خستگی‌ناپذیر بودن یک محقق اروپایی در لباس ایرانی می‌نمود و از این باب، بودن او و راهیابی‌اش از مشاغل گوناگون و بیهوده اداری به گستره فرهنگ ایرانی و آموختن خط و زبان پهلوی از معدود کامروایی‌هایی است که ایران ِگرفتار رنج و سختی و آشوب به خود دیده است حتی اگر کسی از اهل علم زحمت یادکرد از او را به خویشتن ندهد.(۲۶ آبان سالمرگ ابراهیم پورداوود)
عبدالرضا مدرس‌زاده دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
انتهای پیام/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
