علت کناره‌گیری لاریجانی از اجرای قرارداد ۲۵ساله ایران با چین

به گزارش خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا، بحث سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین برای اولین بار در سال ۹۴ و با سفر «شی جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین به ایران آغاز شد. رئیس‌جمهور چین ۱۱ روز قبل از انعقاد برجام در سفرش به ایران اعلام کرد سند همکاری بین ایران و چین آماده شده است که طی آن همکاری راهبردی ۲۵ ساله جامع در حوزه‌های «سیاسی»، «اجرایی»، «انسانی و فرهنگی»، «قضائی، امنیتی و دفاعی» و «منطقه‌ای و بین‌المللی» شکل می‌گیرد. در آن دوره دولت تدبیر و امید و در رأس آن حسن روحانی که تمام توان خود و کشور را برای برجام و برقراری ارتباط با غرب گذاشته بودند با کم‌محلی به رئیس‌جمهور چین و بی‌اهمیت پنداشتن همکاری با شرق باعث از بین رفتن این فرصت شدند.

بعد از شکست برجام و از سال ۹۸ علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس به نمایندگی از کلیت نظام و به دستور رهبر معظم انقلاب مأمور مذاکره با طرف چینی برای پیگیری دوباره این سند همکاری شد؛ دلیل اصلی انتخاب شخصی خارج از دستگاه دیپلماسی دولت سابق برای پیشبرد مذاکرات با چین در آن دوران، عدم توجه و بی‌علاقگی دولت روحانی به این امر و تقاضای دولت چین برای انتخاب فردی از جانب نظام جمهوری اسلامی ایران برای این کار بود. در نهایت این سند همکاری در تاریخ ۷ فروردین ۱۴۰۰ توسط وزرای خارجه ایران و چین امضا شد.

بیشتر بخوانید:

بررسی توافقنامه‌ ایران و چین در مجلس/ زیان‌های حاصل از نگاه غرب‌گرای دولت روحانی قابل‌احصا نیست

بررسی انتقال پرونده ایران-چین از لاریجانی به دولت

ظریف بدون طی‌کردن سلسه مراتب وزیر شد/ لزوم برخورد قاطع و علنی با تجزیه‌طلبان

در همین رابطه منصور حقیقت‌پور، مشاور علی لاریجانی، فروردین‌ ماه سال جاری در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها اظهار کرد: «مقامات دولتی چین رسماً ناراحتی خود را از رفتار دولت‌های یازدهم و دوازدهم بعد از برجام اعلام کردند و گفتند که دولت ایران پس از برجام دولت چین را تحویل نگرفت و در واقع چین را تحقیر کرد و ما حاضر به همکاری با دولت ایران نیستیم، ولی اگر نظام جمهوری اسلامی می‌خواهد با ما تعامل کند، ما آماده هستیم. مقام معظم رهبری در آن زمان رئیس وقت مجلس، علی لاریجانی‌ را به‌عنوان مسئول پیشبرد سند همکاری با چین منصوب و برای وی در این‌ باره حکم صادر و لاریجانی را رسماً برای این منظور به مقامات چینی معرفی کردند.»

در چند روز اخیر اما خبرهایی مبنی بر کناره‌گیری علی لاریجانی از مسئولیت پیشبرد قرارداد ۲۵ ساله با چین منتشر شد؛ پس از اتمام دوره دولت سابق و با شروع دولت سیزدهم، به دلیل رویکرد متفاوت دولت‌مردان جدید در سیاست خارجی، به‌خصوص رابطه با چین، این مسئله در دستور کار وزارت امور خارجه قرار گرفت و به همین دلیل لاریجانی از ادامه پیشبرد قرارداد ۲۵ ساله کناره‌گیری کرد تا دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم بتواند با تسلط کامل به این قضیه ورود کند.

پیش‌ از این نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه هشتم شهریور در یک برنامه تلویزیونی درباره اینکه آیا وزارت امور خارجه موضوع قرارداد ۲۵ ساله همکاری میان ایران و چین را پیگیری می‌کند یا نه گفت: «یکی از برنامه‌های اصلی ما پیگیری این موافقت‌نامه جامع معروف به توافق‌نامه ۲۵ ساله بین ایران و چین است. در زمانی که آقای لاریجانی در مجلس برای پیگیری این موضوع مأموریت خاص پیدا کرد من نیز در مجلس بودم و در جریان جزئیات کار بودم و در پکن نیز شاهد اتفاقاتی بودم که رخ می‌داد که در نهایت منجر به امضای این توافق‌نامه مهم شد.»

وی ادامه داد: «نه‌ تنها اجرای این قرارداد را به‌ صورت جدی پیگیری می‌کنیم، بلکه تلاش داریم این الگو را به کشورهای دیگری که ظرفیت‌های این‌ چنینی دارند، تعمیم دهیم و با کشورهایی مثل روسیه و هند نیز چنین قراردادهایی را منعقد کنیم.»

لاریجانی برای بازگذاشتن دست دولت سیزدهم از پیشبرد قرارداد با چین استعفا داد

بر همین اساس منصور حقیقت‌پور، نماینده مجلس نهم و مشاور علی لاریجانی در مورد استعفای لاریجانی از مدیریت و اجرای توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین گفت: «لاریجانی به‌ نوعی از سمتش استعفا نکرده است؛ وی خواسته تا دست دولت را باز بگذارد. او خواسته تا هر کس با رئیس‌جمهوری نزدیک‌تر و هماهنگ‌تر است این کار را ادامه بدهد. در حال حاضر هم باید آقای رئیسی تصمیم بگیرد که چه کسی جایگزین وی شود.»

او ادامه داد: «طرف چینی چون بعد از برجام لطمه جدی از عدم همکاری دولت روحانی خورده ‌بود، دیگر تمایل نداشت که با دولت روحانی همکاری کند؛ بنابراین مقام معظم رهبری تدبیر کردند تا این کار انجام شود. ایشان آقای لاریجانی را مسئول کار گذاشتند. حالا دولت عوض شده و لاریجانی به دولت گفته است که اگر می‌خواهید این کار را خودتان ادامه دهید. احتمالاً معاون اول آقای رئیسی این کار را ادامه خواهد داد.»

حقیقت‌پور درباره موافقت دفتر رهبر انقلاب با این استعفا پاسخ داد: «در ابتدای امر شخص مقام معظم رهبری به آقای لاریجانی پیشنهاد دادند که این مسئولیت را بر عهده بگیرد. من فکر می‌کنم که پیش‌ از این که لاریجانی این موضوع را به اطلاع دولت برساند، حتماً هماهنگی‌های لازم را با دفتر رهبر انقلاب انجام داده است تا فرمان ایشان روی زمین نماند.»

علی لاریجانی هم‌اکنون در نظام جمهوری اسلامی ایران هیچ سمت رسمی به‌ غیر از عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام ندارد و پیشبرد قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین هم مانند ریاست مجلس شورای اسلامی و ریاست سازمان صداوسیما به لیست مسئولیت‌های سابق وی اضافه شده است. به نظر می‌رسد لاریجانی پس از رد صلاحیتش در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، انگیزه‌ و توانایی سابق را برای ادامه فعالیت‌های سیاسی ندارد و استعفای او از پیشبرد قرارداد ۲۵ ساله با چین، آگاهی‌اش از این موضوع را نشان می‌دهد.

طبق شنیده‌ها لاریجانی در مقطع کنونی به دنبال فعالیت‌های پژوهشی و تأسیس یک حزب سیاسی است و تاحدودی می‌توان وی را یک سیاستمدار بازنشسته دانست.

انتهای پیام/پ