در یک‌سال اخیر میزان خودکشی در بین دستیاران افزایش یافته است/ اختلاف درآمد ۳۰ تا ۴۰ برابری در بین فعالان بخش درمان

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، یک‌سال و هفت ماه از شیوع کرونا در کشور ما می‌گذرد. در این ایام تیم پزشکی و درمان تحت تاثیر شرایط موجود اقدامات فراوان را  انجام داده‌ است. البته شیوع کرونا تهدیدها و فرصت‌های فراوان برای فعالان در این عرصه به دنبال داشته است. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات علیرضا سلیمی، معاون آموزش‌وپژوهش سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش خبرگزاری دانشگاه درباره تاثیرات شیوع کرونا در عرصه پزشکی و دیگر مشاغل مرتبط است.

آنا: درباره اقدامات فرهنگی در راستای ارتقای آموزش عمومی در ایام کرونا توضیح دهید.

سلیمی: در ایام کرونا برای استارت‌آپ‌های حوزه سلامت رویدادهای مناسب برگزار شده و تیم‌های جوان فراوان را به سمت شتاب‌دهنده‌ها سوق داده و از آنها حمایت کردیم. در ایام پاندمی کرونا برای اولین بار مجله انگلیسی و فارسی زبان سازمان نظام پزشکی حدود یکسال و هفت ماه به‌روز شد و برنامه‌های حضوری و همایش‌های حضوری را با نظم آغاز و کارهای مهارتی را در دستور کار قرار دادیم. کارهای مختلف فراوان را برنامه‌ریزی کرده و مسیر کار ما تغییر کرد و از همان روزهای اول کووید-۱۹ در بهمن ۹۸ اقدامات آموزشی برای کووید-۱۹ در سازمان آغاز و به جرات می‌توانم بگویم سازمان‌ نظام پزشکی پیشتاز در این زمینه بوده است. برای آشنایی رؤسای بیمارستان‌ها و مسئولان نظام پزشکی با کووید۱۹ همایش‌های متعدد برگزار شده است. قبل از اسفند ۹۸ ما سایت Corona.ir را برای آموزش تخصصی و آموزش همگانی راه‌اندازی کردیم که ماه‌های زیادی جزء ۱۰۰ سایت پربیننده کشور بود. فیلم‌های آموزشی برای آموزش همگان به ویژه برای ناشنوایان یا کارمندان برای اولین بار در آنجا عرضه شود.

آنا: اقدامات فقط در راستای آموزشی‌های عمومی بوده است؟

سلیمی: خیر. برای آموزش تخصصی گروه ویژه‌ تشکیل و مقالات منتشر شده روز دنیا در کمتر از ۶ تا هفت ساعت ترجمه و خلاصه شد. خلاصه مطالب در یک کانال ویژه قرار گرفت. تست آنلاین کرونا از اقدامات قابل ارائه بود که برای اولین بار معاونت آموزشی نظام پزشکی الگوریتم آن را درست کرده و با کمک یک تیم مهندسی، نرم‌افزارش را تهیه کرده که در همان هفته اول ۱۰ میلیون نفر آن تست را پر کردند و تقسیم بیماران به رنگ‌های مختلف و اینکه مراجعه کنند یا در خانه بمانند برای آن زمان اقدام باارزشی بود.سامانه‌هایی همچون ۴۰۳۰ هم از همین‌ اقدامات نشئت گرفت. هنوز الگوریتم اولیه در سایت موجود و تاکنون بیش از ۱۵ میلیون نفر هم آن را پر کرده‌اند. از آموزش‌های استودیویی و وبیناری از تهدید همه‌گیری کووید-۱۹ استفاده کردیم. تعداد زیادی مخاطب را در سطح کشور از این منظر تحت آموزش قرار دادیم و به صورت آنلاین و ضبط شده برنامه‌های زیادی را ارائه دادیم. برای مثال نخستین همایش جامع کشوری کووید-۱۹- بیش از ۱۳ هزار نفر شرکت‌کننده این عدد یک رکورد محسوب می‌شد. در قسمت‌های مختلف بحث کووید را مورد آموزش قرار ‌داده و همکاران را با تازه‌های آن آشنا می‌کرد که به نظرم در زمان اجرا توانست تأثیرگذاری در درمان و مقابله با کووید-۱۹ داشته باشد. در این دوره به‌رغم سختی‌ها و مشکلات موجود، در سازمان نظام پزشکی نهادینه و در بسیاری از جلسات سیاست‌گذاری هم جایگاهی به سازمان تعلق گرفت که در جلسات مشترک فراوان با سیاست‌گذاران و وزارت بهداشت شرکت کنند. یکی از دستاوردهای این دوره که می‌تواند ورود ما به چالش‌ها و مشکلاتی که در آینده پیش‌رو تأسیس دفتر دستیاری بود. دستیاران یکی از اقشار مظلوم جامعه سلامت و پزشکی مرجعی برای ارائه مشکلات خود ندارند، دفتر دستیاری در ذیل معاونت آموزشی برای اولین بار تشکیل شد. برای مثال حق عضویت دستیاران در سازمان نظام پزشکی برای اولین بار ۹۵ درصد تخفیف پیدا کرده و تقریباً مجانی شد و مشکلاتی همچون بیمه و وضعیت کاری‌شان که مشکلات عمده محسوب و مشکلات کوچک‌تر همچون امتحانات در این دفتر پیگیری شد.

بیشتر بخوانید:

مشکلات عمده دستیاران پزشکی چیست؟ / افزایش عوارض «فرسودگی شغلی» پزشکی در دوران کرونا

کاهش ورودی دستیاران بیهوشی در سال‌جاری/بروز مخاطرات روانی برای متخصصان بیهوشی در ایام کرونا

آنا: درباره آخرین وضعیت دستیاران بفرمایید.

سلیمی: هم‌اکنون دفتر دستیاری به‌جایی رسیده که تقریباً از اکثر حوزه‌های سلامت نمایندگانی در آن به فعالیت می‌پردازند. این اواخر هم کمیته ویژه‌ای در نظام پزشکی برای رسیدگی به خودکشی دستیاران تشکیل این بحث پیگیری دفتر دستیاری بود. حدود دو سال اولویت کاری همه ما در حوزه سلامت مبارزه با همه‌گیری کووید-۱۹ بود. در این شرایط به خیلی از کارهای معمولی کم‌توجهی شده و نیازمند بازنگری است. کووید-۱۹ بخش زیادی از وقت، انرژی و سرمایه‌ در حوزه سلامت را به خودش اختصاص داده و همکاران جدید در نظام‌پزشکی و در حوزه سیاست‌گذاری کشور مستقر شده و این مسائل را هم مورد توجه جدی قرار می‌دهیم.

آنا: با توجه به‌شیوع کرونا آموزش‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سلیمی: آموزش در دو سال اخیر تحت‌الشعاع کرونا قرار گرفته است. به‌خصوص اینکه آموزش پیشرفته پزشکی در رده‌های دستیاری، فلوشیپ و ... خیلی به‌کار عملی وابسته است. آموزش‌های پیشرفته وابسته به کار عملی است، در دو سال اخیر باید آموزش‌ها تحت ترمیم قرار گرفته و  بر روی آموزش پزشکی بحث و بر روی آن برنامه‌ریزی و کیفیت آموزش مورد بازنگری  قرار بگیرد. شاهد بروز عوارضی همچون فرسودگی شغلی، افسردگی، خودکشی و ...  هستیم.

آنا: مساله دیگر دستیاران یا کادر پزشکی را تهدید می‌کند؟

سلیمی: بحث ظرفیت رشته‌های پزشکی باید افزایش پیدا کند. البته راهکار این کمبودها، افزایش ظرفیت‌ها نیست. مشکل اصلی ما پخش جمعیت تخصصی‌مان در کشور، نبودن عدالت بین رشته‌ای، مهاجرت، کار کردن در سایر شغل‌ها است. به عبارت دیگر افزایش ورودی در رشته دستیاری مشکل را حل نمی‌کند. مهاجرت به خارج، کار نکردن در رشته مربوط و نبودن زیرساخت‌ها باعث می‌شود که صرفاً افزایش نیروی تخصصی کار ما را پیش نبرد. هر گونه ترمیم در ظرفیت‌ها باید در شوراهای تخصصی، با مشورت و با یک شیب زمانی مشخص انجام شود.  هرچند افزایش ناگهانی ظرفیت‌ها راهکار مناسبی نیست و بحث آموزش هم چالش فراوان دارد.

آنا: دانشجویان این رشته در دو سال شیوع کرونا آمده راضی هستند؟

سلیمی: خیر به هیچ عنوان!

آنا: مشکل‌شان چیست و چه راهکاری باید به آنها ارائه داد؟

سلیمی: هم‌اکنون دانشجویان پزشکی به‌خصوص در رده‌های بالا به شدت در حال فرسوده شدن هستند. Burn Out یا فرسودگی شغلی در آنها مشاهده و زمینه‌های افسردگی در آنها افزایش یافته است.

آنا: فرمودید خودکشی در بین دستیاران افزایش یافته، عدد و رقم در این زمینه را بفرمایید؟ آیا سیستم پزشکی و تصمیم‌گیران آن‌ طورکه باید و شاید دانشجویان یا افراد تازه‌کار را از دید شما و دوستان نتوانسته‌اند مجاب کنند؟

سلیمی: بحث خودکشی بحث مستقیم مصاحبه ما نیست. در بررسی مساله خودکشی یک فرد یا مرگ یک جوان عوامل مختلف را باید در نظر گرفت. البته زمینه‌های بیماری یا مشکلات دیگری هم  در  بروز این مساله تاثیرگذار و نیازمند بررسی است.

آنا: هنوز بررسی خاصی در این زمینه انجام نشده است؟

سلیمی: ریاست کل نظام پزشکی دستور تشکیل یک کمیته ویژه پیگیری را داده‌ که در این کمیته، روانپزشک، روانشناس (همه از اساتید برجسته) و نماینده خود دستیاران حضور دارند که مسئولیت هم به‌عنوان معاونت آموزشی با بنده بود که بعد در مراحل بالاتر وزارت بهداشت هم کار خوبی را شروع کرد، جلسات مشترک هم با معاونت دانشجویی داشتیم و بررسی، تلاش و ریشه‌یابی کرده و تا حد امکان هم شرایط پیشگیرانه باشد.

آنا: درباره تعداد افرادی که در سال‌های اخیر دست به خودشکی زده‌اند توضیح دهید.

سلیمی: تعدادشان قابل ملاحظه است.

آنا: در سال‌های اخیر به دلیل شیوع کرونا میزان خودکشی‌ها افزایش یافته است؟

سلیمی: بله. به‌شدت در یک‌سال اخیر عدد خودکشی در بین دستیاران افزایش یافته است.

آنا: برنامه‌های دیگری برای ارتقای آموزش به بین دانشجویان رشته دستیاری مشاهده می‌شود؟

سلیمی: بله. شاید بحث کووید۱۹ به این زودی‌ها در دنیا کنترل نشود، این تهدید تبدیل به یک فرصت شده و  بحث آموزش مجاز و ... در ۱۰ تا ۲۰ سال بیشتر وارد حیطه آموزش شود، به سرعت در این دو و  سه سال رشد کرده و بخشی از کمبودها را جبران شده، اما هنوز باید بیشتر روی این بحث کار شود. کشورهایی با شرایط اقتصادی مناسب‌تر ‌در این زمینه بیشتر فعالیت کرده‌اند.

آنا: در مورد مهاجرت پزشکان، پرستاران و افرادی که در این زمینه فعالیت دارند توضیح دهید؟ از دکتر ظفرقندی شنیدم درخواست‌های Good Standing در یکی دو سال اخیر افزایش پیدا کرده است.

سلیمی: آمار دقیقی از مهاجرت پزشکان‌ وجود نداشته و چند شاخص با مهاجرت ارتباط مستقیم دارد. انگیزه برای مهاجرت افزایش یافته است.

آنا: این موضوع به خاطر کم‌وکاستی در امکانات، خدمات حقوقی به فعالان در این عرصه بروز کرده است؟

سلیمی: بله. بحث فرسودگی شغلی و Burn Out‌  افزایش یافته، امید به آینده کاهش یافته و عدالت بین رشته‌ای هم به اعتقاد ما یکی از مسائل دامن زننده است. اختلاف بین رشته‌های مختلف پزشکی و پرستاری افزایش یافته است. بین دو تخصص در یک کشور  اختلاف چند برابری، سه‌تا پنج برابر شاید منطقی باشد، اما درآمد یک متخصص بیهوشی یا یک متخصص داخلی، افرادی که همه جزء رشته‌های مادر در مقایسه با بعضی از رشته‌های جراحی اختلاف بیش از ۳۰ یا ۴۰ منطقی نیست و نشان می‌دهد که عدالت بین رشته‌ای باید برقرار شود. این الگو و اختلاف عجیب در بسیاری از کشورهای دیگر دنیا وجود ندارد. در شرایط کنونی از بسیاری از رشته‌های مادر استقبال نمی‌شود. این رشته‌ها در دراز مدت چه به لحاظ کمیّت و کیفیت دچار نقص می‌شوند. از سوی دیگر فارغ‌التحصیلان هم ‌جذب کشورهای دیگر می‌شوند. در وضعیت کنونی کشورهای هم‌جوار همچون عمان و ترکیه بخشی از نیروهای پزشکی و پرستاری کشور ما را به خود اختصاص داده‌اند. به عبارت دیگر افزایش تربیت تعداد پزشکان نفعی برای کشور ندارد. باید عدالت بین رشته‌ای برقرار  و ‌امکانات و تسهیلات رفاهی را در تمام نقاط کشور برای تمام فارغ‌التحصیلان و تحصیل‌کرده‌ها فراهم شود.

آنا: در جامعه برخی از پزشک خوش‌شانس و برخی دیگر بدشانس هستند. عدم‌تعادل در بین دریافتی‌های پزشکان فعالان در این زمینه را اذیت می‌کند.

سلیمی: بی‌شک وضعیت اقتصاد کل کشور در  بروز این مساله تأثیرگذار است. بحث بیماری کووید-۱۹ فشار روانی فراوان به همه افراد وارد کرده است، اما قطعاً افراد فعال در حوزه سلامت بیش از همه تحت فشار هستند. اگر مردم عادی در قرنطینه هستند، پزشکان قرنطینه در قرنطینه هستند، یعنی در محل کار که باید مسائل را رعایت کنند، بعد از ترس اینکه خانواده را مبتلا نکنند در خانه هم باید رعایت کنند. پس امیدواریم به‌طور کلی بحث اقتصاد کل کشور و بیماری کرونا با کنترل و ارتقای شرایط پزشکان‌مان همراه باشد. در صورت تحقق عدالت بین رشته‌ای شرایط  جوانان فعال در این عرصه بهبود می‌یابد.

انتهای پیام/