محمود رضا امینی تشریح کرد؛
پشت‌پرده مخالفت دولت با اطلاع‌رسانی پرس تی‌وی
چرا اطلاع‌رسانی ویژه پرس تی‌وی از روند مذاکرات وین الزامی است؟یک کارشناس رسانه اعتقاد دارد پشت‌پرده مذاکرات هسته‌ای که بعضاً با روایت مذاکره‌کنندگان، متفاوت و حتی در تعارض است، سناریوهایی قرار دارد که تنها در صورت بی‌خبری افکار عمومی قابل انجام هستند.
به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، کنشگری پرس تی‌وی در عرصه مسائل مهم بین‌المللی نظیر مذاکرات وین، بدون تردید حامل فرصت‌های فراوانی برای کشورمان خواهد بود. این در حالی است که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی، هنوز آن‌چنان‌که باید و شاید، نقش رسانه‌ها در تقویت سیاست خارجی و منافع ملی کشورمان به رسمیت شناخته‌نشده است. رویه‌ای که در صورت اصلاح، می‌تواند کمک قابل‌توجهی به متنوع‌تر شدنِ ابزارهای پیش‌برنده سیاست خارجی کشورمان کند و مسیر دستیابی به اهداف را برای ایران در عرصه بین‌المللی کوتاه‌تر کند.
ظرف چند ماه گذشته، ایران و طرف‌های بین‌المللی برجام، مذاکرات فشرده‌ای را در شش دور، در شهر وین، پایتخت اتریش با هدف احیای توافق برجام برگزار کرده‌اند. مذاکراتی که اگرچه به نقل از نشریه پولیتیکو (در گفتگو با دیپلمات‌های آمریکایی) پیشرفت‌هایی داشته، بااین‌حال تا زمانی که در مورد همه مسائل توافق نشود، این بدان معناست که در مورد هیچ‌چیز توافق نشده است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در مدت اخیر بارها از انعقاد توافق جدید و لغو تحریم‌ها علیه کشورمان سخن گفته است. بااین‌حال، در پایان ششمین دور از مذاکرات هسته‌ای وین، هنوز دیپلمات‌ها و تحلیلگران بین‌المللی، چشم‌انداز حصول توافق را چندان روشن نمی‌بینند. در این راستا، بسیاری از ناظران و تحلیلگران داخلی و بین‌المللی در مدت اخیر به طرح این مسئله پرداخته‌اند که چرا تاکنون توافقی حاصل نشده است؟ چرا علی‌رغم تمامی ابراز خوش‌بینی‌ها، هنوز ایران و طرف‌های بین‌المللی برجام نتوانسته‌اند در مورد مباحث کلیدی و محلِ اختلاف، به جمع‌بندی‌های لازم برسند. شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل این مسئله، نوعِ رویکرد دولت بایدن به مذاکرات هسته‌ای وین باشد.
در این راستا شاهد بوده‌ایم که این فقط شبکه پرس تی‌وی و تیم خبری آن بوده که تاکنون توانسته‌اند تا حد زیادی تصویری روشن از چراییِ عدم حصول توافق در وین ارائه کنند. پرس تی‌وی بارها و بارها در ماه‌های اخیر به نقل از منابع آگاه، در مورد مذاکرات وین اقدام به آگاهی بخشی کرده است. رویه‌ای که اگرچه با واکنش منفی تیم دیپلماسی دولت روبه‌رو شده، بااین‌حال، هر مرتبه صدقِ آن، هم در عمل، و هم در موضع‌گیری‌هایی که مقام‌های غربی و همچنین جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای نزدیک به آن‌ها در مورد مذاکرات وین انجام داده‌اند، به‌وضوح قابل‌مشاهده بوده است.
در این راستا و در جدیدترین مورد از اطلاع‌رسانی پرس تی‌وی از روند مذاکرات وین، منابع آگاه این شبکه گزارش داده‌اند که اساساً آمریکا پس از شش دور مذاکره، همچنان از انجام تعهدات بنیادین خود شانه خالی می‌کند و سعی دارد تا جای ممکن ابزارهای حفظ فشار بر ایران را برای خود حفظ کند. در این زمینه به‌طور خاص پرس تی‌وی به نقل از منابع آگاه اعلام کرده: آمریکا همچنان در لغو تحریم‌های برجامی و همچنین بازگشت به تعهدات خود در برجام کارشکنی می‌کند. در این چهارچوب، آمریکا باید تمامی تحریم‌های خود علیه ایران را که در قالب قوانین کنگره، دستورات اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر نهادها نظیر وزارت خزانه‌داری و دادگستری آمریکا و غیره هستند، لغو کند.
بیشتر بخوانید:
رمزگشایی از جنجال‌های اخیر دولت علیه پرس‌تی‌وی
چرا دولت اعتدال با پرس‌تی‌وی دشمنی می‌ورزد؟
بااین‌حال، این کشور قویاً از این مسئله دوری می‌کند. از سویی آمریکا از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیز که سال گذشته لغو شدند، اما با فرمان رئیس‌جمهور سابق آمریکا (ترامپ) بار دیگر برقرار شدند نیز خودداری می‌کند. تاکنون تنها چیزی که دولت آمریکا با آن‌ها موافقت کرده، لغو تحریم‌های ایران در بازه‌های زمانی کوتاه ۱۲۰ تا ۱۸۰ روزه است که در هر دوره، باید به تأیید رئیس‌جمهور آمریکا برسند. آمریکا همچنین تاکنون راستی آزمایی ایران از تعهد این کشور به توافق برجام را نپذیرفته و هیچ ضمانتی نیز برای عدم خروج مجدد از توافق برجام ارائه نکرده است. بر اساس آنچه منابع آگاه به پرس تی‌وی گفته‌اند، واشنگتن همچنین بند عدمِ اعمال تحریم علیه کشورمان و همچنین عدم فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران را نیز نپذیرفته است. جدای از همه این‌ها، آمریکا خود را به‌هیچ‌عنوان متعهد به جبران خسارت‌های مادی که بر اثر خروجش از برجام به ایران تحمیل‌شده‌اند، نمی‌داند.
کلیتِ این مسائل حاکی از این هستند که اساساً آمریکا جدیت چندانی برای احیای برجام ندارد و دلیل اصلی عدم حصول توافق پس از شش دور مذاکره فشرده در وین نیز دقیقاً همین مسئله است. در این راستا، بسیاری از ناظران و تحلیلگران داخلی ضمن تمجید از کنش ورزی شبکه پرس تی‌وی در قالب مذاکرات وین، به‌طور خاص به این مسئله اشاره کرده‌اند که کنش ورزی این شبکه در چارچوب مذاکرات مذکور و در راستای منافع ایران، کاملاً لازم و ضروری است. امری که می‌تواند استیفای منافع ملت ایران را به دنبال داشته باشد. در این راستا، محمود امینی، دکترای روابط بین‌الملل و مدیرعامل خبرگزاری موج در گفت‌وگویی که با او داشته‌ایم، به این مسئله پرداخته و پاسخگوی پرسش‌ها در رابطه با نوع کنش ورزیِ پرسی تی‌وی در قالب مذاکرات وین بوده است.
آنا: رویکرد پرس تی‌وی در چارچوب مذاکرات هسته‌ای وین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امینی: جدای از اینکه بخواهم اشاره‌ای به رویکرد پرس تی‌وی داشته باشم، باید بگویم که اطلاعات منتشره از جانب آن، به‌نوعی در رسانه‌های غربی نیز مطرح‌شده‌اند؛ بااین‌حال، پرس تی‌وی شاید برای نخستین بار در رابطه با کشورمان، آن‌گونه که خبرگزاری‌های معتبر جهان اقدام به انتشار اطلاعات در مورد مذاکرات می‌کنند، دست به آگاهی بخشی زده است.
اگر دولت حسن روحانی مایل نبوده تا این اطلاعات منعکس بشود، برای آن بوده که مایل است دستور کارهای مدنظر خود را به‌پیش ببرد. به‌طورکلی دولت و تیم دیپلماسی آن، مخصوصاً در مسئله برجام نشان دادند که واقعیت‌ها با آنچه آن‌ها مطرح می‌کنند، متفاوت است. حتی شاهد بودیم که مجلس شورای اسلامی نیز که بایستی برجام را تأیید می‌کرد نیز با اطلاعات غلط از جانب دولت مواجه شد و حتی در ترجمه فارسی برجام نیز شاهد کاستی‌هایی بودیم و واقعیت‌های برجام منعکس نشد. در این چارچوب، من رویکرد رسانه‌ای پرس تی‌وی را رویکردی مسئولانه می‌بینم و از آن تقدیر می‌کنم.
آنا: بیش از دو دهه است که ما درگیر با مذاکرات هسته‌ای با غرب هستیم. بااین‌حال تاکنون دیپلماسی رسانه‌ای فعالی را در چارچوب مذاکرات، نظیر آنچه اخیر از پرس تی‌وی شاهد بوده‌ایم، مشاهده نکرده‌ایم. دلیل کم‌کاری در این زمینه چه بوده است؟
امینی: من فکر می‌کنم اولاً در این زمینه تمایلی نبوده است. در این رابطه من بر این باورم که برای برخی مسئولان ما، نقش مثبت و کارگشایی که رسانه‌ها می‌توانند درروند مذاکرات بین‌المللی ایفا کنند، چندان روشن نیست. جالب است بدانید که در جریان مذاکرات برجام، دولت آمریکا مدیرانِ ۱۰ رسانه مهم و اصلی خود را برای مشورت و رایزنی در چارچوب معادله برجام، با خود به محل مذاکرات می‌برد. این بدان معناست که آمریکایی‌ها از رسانه‌هایشان درروند مذاکرات مشورت گرفته و می‌گیرند. ما نه‌تنها رسانه‌ها را در معادله برجام و سیاست خود در چهارچوب برجام وارد نکردیم، بلکه حتی وقتی اصرار زیادی انجام شد، صرفاً با اعزام تعدادی خبرنگار به محل مذاکرات و پرسش از مسئولان موافقت شد. به نظر من ما اساساً نقش رسانه را در تقویت بنیان‌های سیاست خارجی و امنیت ملی خود به رسمیت نشناخته‌ایم. این در حالی است که همین رسانه‌ها می‌توانند در تأمین منافع ملی کشورمان کنش ورزی مثبتی داشته باشند و باید از اصحاب رسانه و مدیران و فعالان رسانه، قویاً درروند مذاکرات هسته‌ای، کمک طلب شود. زیرا این رسانه‌ها هستند که می‌توانند تا حد زیادی افکار عمومی و مردم را به نحو مؤثری با اطلاع‌رسانی درست، پشت منافع کشورمان بسیج کرده و موجب پیروزی و قدرتمندی کشور شوند.
آنا: تاکنون چندین مرتبه مقام‌های دولت ازجمله علی ربیعی (سخنگوی دولت) اعلام کرده‌اند که رویه پرس تی‌وی در انتشار برخی مسائل مرتبط با مذاکرات، موجب می‌شود تا اعتماد طرف‌های غربی به ایران و روند مذاکرات تضعیف شود. این در حالی است که بارها رسانه‌های غربی نظیر رویترز، بلومبرگ و امثالهم، از روند مذاکرات و محتوای آن اقدام به انتشار اطلاعات کرده‌اند. شما دلیل این موضع‌گیری را چه می‌دانید؟
امینی: من این نکته را که گفته می‌شود طرف‌های غربی از اطلاع‌رسانی صحیح به مردم ایران نگران هستند، قبول دارم. دلیل این مسئله نیز این است که آن‌ها می‌دانند مردم ایران در صورت آگاه شدن از برخی مسائل، چالش‌هایی اساسی را درروند مذاکرات ایجاد خواهند کرد و از بروز برخی مسائل جلوگیری خواهند کرد. ازاین‌رو، مسئله، تشدید بی‌اعتمادی غربی‌ها نیست، بلکه نگرانی آن‌ها از فاش شدن برخی حقایق برای مردم ایران است. این در حالی است که خودِ دولت‌های غربی به نحو فعالی با رسانه‌های خود جهت تحت‌فشار قرار دادن رسانه‌ای کشورمان همکاریِ کامل دارند. رسانه ابزاری کارآمد و مفید در پیشبرد سیاست خارجی کشورمان است. بدون تردید، دیپلمات‌ها و سیاست‌گذاران برای اینکه مطلبی را نزد افکار عمومی جا بیندازند، به ابزار رسانه تکیه دارند. گاهی اوقات غربی‌ها برای اینکه بخواهند دستور کاری را پیش ببرند، حتی اقدام به ایجاد رسانه‌ها می‌کنند و کاملاً در مسائل مختلف بین‌المللی با شرکای خود هماهنگ هستند (از حیث رسانه‌ای). حتی قبل از اینکه موضع‌گیری را مسئولان رسمی غربی بخواهند انجام دهند، پیش‌موضع‌گیری‌ها، توسط رسانه‌های متبوع آن‌ها انجام می‌شود. از این منظر، اینکه غربی‌ها بگویند اطلاع‌رسانی مثلاً پرس تی‌وی موجب بی‌اعتمادی ما به ایران می‌شود، حرفی خلاف واقعیت است. مشکل کار از جای دیگری است.
آنا: با توجه به شرایط خاص کشورمان در عرصه بین‌المللی، کنش ورزی پرس تی‌وی در مورد مسائل مهم بین‌المللی مرتبط با ایران را تهدیدزا می‌بینید و یا نه، آن را موجِد فرصت‌های قابل‌توجه برای کشورمان ارزیابی می‌کنید؟
امینی: بدون تردید روند پرس تی‌وی که ایجادکننده "شفافیت" برای مردم جهان بوده و به دلیل اهمیت آن در داخل ایران نیز انعکاس وسیع یافته است، ایجاد فرصت می‌کند. مردم ما از پنهان‌کاری‌ها و عدم شفافیت‌ها، ضربه خورده‌اند. البته که رسانه‌ها بایستی برخی ملاحظات را نیز داشته باشند تا دشمن از اطلاع‌رسانی رسانه‌های ما سوءاستفاده نکنند. بااین‌حال، خودِ شفافیت برای کشورمان، بدون تردید موجد فرصت است و می‌تواند به منسجم‌تر شدنِ بیش‌ازپیش دولت و مردم در مواجهه با چالش‌ها و مسائل بین‌المللی، کمکی قابل‌توجه کند.
انتهای پیام/۴۱۰۶/
انتهای پیام/
