ماموریت‌های چهارگانه امام صادق (ع) در نهضت علمی

به گزارش خبرنگار حوزه دین و آیین گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، حضرت امام جعفر صادق علیه السلام به تعبیری ادامه دهنده و کامل کننده نهضت علمی پدرشان امام محمد باقر علیه السلام بودند. این نهضت علمی پس از روی کار آمدن عباسیان شکل گرفت و در طی این رخداد بنا بود که روشنگری برای مردم در سایه رویکردهای علمی و آموزشی صورت پذیرد.

بهرحال زمانه امام صادق علیه السلام با روزگار حضرت اباعبدالله الحسین متفاوت بود و متناسب با هر زمانه‌ای بایستی رویکرد ائمه هم تغییر می‌کرد. در همین زمینه آیت الله کعبی از اعضا مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگویی با خبرنگار آنا درباره ویژگی‌ها و رسالت امام جعفر صادق(ع) با تأکید بر مرجعیت علمی این امام معصوم توضیح داد: حضرت امام جعفر صادق(ع) چند مأموریت بزرگ و تاریخی برای حفظ و تداوم اسلام ناب محمدی(ص) و احیای امت اسلامی بر دوش گرفتند و به نحو احسن نیز انجام دادند.

ماموریت‌های امام صادق (ع) در دوران امامتش چه بود؟

در قسمت قبلی به مسئله مامویت بزرگ و تاریخی که بر دوش امام صادق علیه السلام بود اشاره شد. در این زمینه آیت کعبی معتقد است؛ مأموریت اول احیای اسلام ناب محمدی(ص) بر پایه مکتب جعفری است با این توضیح که بعد از رحلت پیامبر(ص) به تدریج تا دوران بنی امیه و بعد تا تزلزل بنی‌امیه و بنی‌عباس، مردم از معارف اسلام ناب فاصله زیادی گرفته بودند و با این معارف آشنا نبودند در عین اینکه نحله‌ها، فرقه‌ها، مکتب‌سازی و ایدئولوژی‌سازی‌ها، زلالیت اسلام ناب را به انحراف کشانده بود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری درباره دومین ماموریت ویژه امام جعفر صادق علیه السلام نیز گفت: مأموریت دوم حضرت مبارزه با بدعت‌ها، انحرافات، فرقه‌سازی‌ها و ایدئولوژی‌سازی بود که زیاد اتفاق افتاده بود. هرکدام از این فرقه‌ها به شکلی یا اعتقادات، اخلاقیات یا سبک زندگی و افکار جامعه را هدف گرفته بود. حضرت امام (ع) و شاگردان تربیت شده ایشان با این فرقه‌ها و نحله‌ها جنگیدند و غلبه پیدا کردند. امروز معارف جعفری و گفتگوهایشان با این نحله‌ها در گنجینه‌های ماندگار شیعه مثل بحارالانوار و غیره ثبت شده است.

آیت‌الله کعبی خاطرنشان ساخت: مأموریت سوم حضرت که به خوبی از عهده آن برآمدند این بود که با جهل و سطحی‌نگری جنگیدند و بر غلبه احساسات و هیجانات در برابر عدل و حکمت و منطق ایستادند چرا که مکتب ایشان مکتب عقلانیت، معنویت، خردورزی، عدالت، تقوی و مکتب نگاه جامع به اسلام و درک شرایط است.

به گفته این مدرس حوزه علمیه؛ مأموریت چهارم به این برمی‌گردد که مکتب امام، مکتب کرامت، عزت، استقلال، آزادی، پیشرفت و اقتدار امت اسلامی و نیز مکتب پیوند امت و امامت است.

چرا امام صادق (ع) قیام نکرد؟

اما در حوزه انجام ماموریت‌های امام صادق علیه السلام و توجه ایشان به رویکرد و راه اندازی نهضت علمی، برای برخی این سوال به وجود می‌آید که چطور امام ششم شیعیان با داشتن ۴ هزار شاگرد، بر حاکم جائر زمانش قیام نکرد؟ این سوال البته سوالی مهم و پاسخ آن حائز اهمیت است که در ادامه ذکر خواهد شد.

تصور اینکه ۴ هزار شاگرد امام در مسیر قیام علیه حکومت جائر زمانه یار حضرت بودند از اساس تصور غلطی است. برای درک بهتر این مفهوم روایتی از کتاب شریف اصول کافی مرور می‌شود.

«سدیر صیرفی» می‌گوید: بر امام صادق(ع) وارد شدم و عرض کردم: تو را به خدا چرا نشسته‌ای؟ امام صادق(ع) فرمود: ای سدیر! چه اتفاقی افتاده است؟ سدیر گفت: از فراوانی دوستان و شیعیان و یارانت سخن می‌گویم. امام فرمود: فکر می‌کنی شیعیان ما چند نفر باشند. سدیر گفت: یکصد هزار نفر. امام فرمود: یکصد هزار نفر؟ سدیر گفت: آری و شاید دویست هزار نفر. امام فرمود: دویست هزار نفر؟ سدیر گفت: آری و شاید نیمی از جهان. در اینجا امام صادق(ع) خاموش گردید. پس آن حضرت همراه سدیر صیرفی به سوی ینبع رفتند و در بین راه امام صادق(ع) در حالی که به گله بزها نگاه می‌کرد فرمود: ای سدیر! اگر شیعیان ما به تعداد این بزها رسیده بود بر جای نمی‌نشستم.» سدیر می‌گوید: من تعداد بزها را شمردم دیدم تعداد آنها ۱۷ بز می‌باشد.

از این روایت می‌توان دریافت که گرچه امام صادق علیه السلام بساط روشنگری و علم آموزی را برای ۴ هزار نفر فراهم کرده بود اما در این میان یاران واقعی و شیعیان حقیقی آن حضرت حتی ۱۷ نفر هم نبودند و این عدد به مراتب از یاران جد غریبشان حضرت اباعبدالله الحسین کمتر بوده است.

انتهای پیام/۴۱۳۹/