پژوهشگر استرالیایی در گفت‌وگو با آنا:
آیت‌الله خامنه‌ای دست بایدن را خوانده است/ برجام، توافقی همیشه تحقیرآمیز برای ایران
استاد دانشگاه سیدنی در آستانه نشست کمیسیون برجام در وین تأکید کرد: صریح بگویم که رهبر ایران دست جو بایدن را خوانده؛ برجام موجودی زشت با شرایطی عجیب‌وغریب در سردخانه مرده است؛ اما هنوز کسی آماده جمع‌آوری جنازه و دفن مناسب آن نیست.
گروه جهان خبرگزاری آنا - حسین ارجلو؛ تیم اندرسون، پژوهشگر باسابقه و استاد دانشگاه سیدنی استرالیا و اندیشمندی آشنا با ارزش‌های جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا در مصاحبه اختصاصی با گروه جهان آنا تأکید کرد که آمریکا به دنبال گرفتن امتیاز از ایران برای بازگشت به برجام است؛ اما آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران از قبل اعلام کرده است که شرط حضور آمریکا در برجام لغو همه تحریم‌ها علیه تهران است.
متن کامل مصاحبه با تیم اندرسون به شرح ذیل است:
آنا: به نظر شما آیا ایران بدون برجام به سوی دستیابی به سلاح هسته‌ای حرکت می‌کرد؟
اندرسون: برجام هرگز کاری با موضوع کنترل بر تسلیحات هسته‌ای نداشت. ایران قبل از وجود توافق هسته‌ای هم این‌گونه تسلیحات را حرام می‌دانست؛ زیرا تسلیحات اتمی تنها برای انجام جنایت علیه انسانیت به کار گرفته می‌شوند. وقتی واشنگتن اولین حملات اتمی خود را به اهداف غیرنظامی در شهرهای ژاپنی هیروشیما و ناگازاکی بدون هیچ توجیه نظامی انجام داد امپراتوری ژاپن از قبل متلاشی شده بود. حملات اتمی آمریکا به ژاپن هشداری به جوزف استالین رهبر اتحاد جماهیر شوروی در ابتدای دوره جنگ سرد تلقی می‌شدند.
از سوی دیگر، ایران هیچ سلاح هسته‌ای نداشت اما رژیم آپارتاید اسرائیل - یک موجود زنده که از جنایت علیه انسانیت تنفس می‌کند - صاحب تسلیحات هسته‌ای بود. بنابراین برجام درواقع تلاشی بود برای تحمیل یک رژیم برای نظارت و کنترل رهبر بلوک مقاومت در منطقه غرب آسیا (ایران). ایران شروع به دادن نوید برداشتن محاصره اقتصادی کرد زیرا واشنگتن هم با حمایت اروپا، روسیه و چین مجبور به پذیرش لغو تحریم‌ها شده بود.
آنا: با توجه به اینکه سیاست کلی دولت آمریکا در قبال ایران با تغییر رئیس‌جمهور چندان تغییری نمی‌کند، هدف واقعی کاخ سفید از منعقد کردن توافق هسته‌ای با ایران در سال ۲۰۱۵ چه بود؟
اندرسون: هدف واقعی برجام دستیابی به اهرم فشار و ضعیف کردن بزرگ‌ترین کشور مستقل در منطقه بود. درواقع این برنامه یعنی طرح خاورمیانه جدید واشنگتن در سال ۲۰۰۶ در اسرائیل اعلام شد و قصد آن یافتن کنترل بر تمام منطقه بود. دیدیم که اندکی پس از امضای توافقنامه هسته‌ای، واشنگتن تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ زیر حرف خود زد. اروپایی‌ها خشکشان زد زیرا آن‌ها با ترامپ موافق نبودند اما اراده مخالفت با وی را نیز نداشتند. پس‌ازآن، ایران تنها کشوری بود که به توافق متعهد ماند اما به‌تدریج از تعهدات خود ذیل برجام کاست.
واشنگتن همه سرمایه سیاسی خود را سوزانده است. آمریکا حمایت روسیه و چین را با خود ندارد؛ دو کشوری که هم‌اکنون روابط محکم‌تری با تهران دارند
آنا: به عقیده شما در حال حاضر چه مواضعی در خصوص ایران در ساختار سیاسی ایالات‌متحده وجود دارد؟
اندرسون: در حال حاضر در ایالات‌متحده سه تفکر (در خصوص رابطه با ایران) وجود دارد. یکی از این تفکرها از خط ترامپ حمایت می‌کند و خواستار مخالفت مستقیم و قوی‌تر علیه ایران است اما اراده و یا ظرفیت لازم برای یک جنگ بزرگ را ندارد. تفکر دوم که لیبرال است تمایل دارد آمریکا به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بازگردد با تأیید اینکه ایران مواردی از عدم رعایت مفاد توافق را در پرونده دارد. تفکر سوم خواستار تجدیدنظر در برجام است و می‌خواهد یک رژیم نظارت و کنترل جدید بر برنامه موشکی ایران با آوردن طرف سومی مانند عربستان به کار گرفته شود. به عقیده من این خواسته (گنجاندن موضوع غیرهسته‌ای در برجام) یک موضوع بی‌معنی بیشتر نیست.
مشکل با تفکر دوم در آمریکا این است که واشنگتن همه سرمایه سیاسی خود را سوزانده است. آمریکا حمایت روسیه و چین را با خود ندارد؛ دو کشوری که هم‌اکنون روابط محکم‌تری با تهران دارند. و اروپایی‌ها به‌نوبه خود در بهترین حالت دوگانه عمل می‌کنند.
آنا: اینکه غربی‌ها می‌گویند ایران به تعهدات برجامی بازگردد آیا از وجاهت قانونی برخوردار است؟
اندرسون: درواقع ایران همه تعهدات خود ذیل برجام را انجام داده و عدم انجام تعهدات برجامی (پنج گام کاهش تعهدات) هم ذیل شرایط خود توافق صورت گرفته است. تهران هم‌اکنون اظهار کرده است که هیچ اقدامی (در بازگشت به تعهدات برجامی) نمی‌کند تا اینکه تحریم‌ها برداشته شوند زیرا ایران هیچ مشوقی ندارد که موضع خود را تغییر دهد. با سعی بر اعمال محاصره از طریق فشار حداکثری، قتل و تروریسم واشنگتن از قبل اوضاع را بدتر از همیشه کرده است.
آنا: موضوع شروط آمریکا برای بازگشت به برجام را از نگاه سیاسی چه مفهومی می‌تواند داشته باشد؟
اندرسون: در سطح سیاسی به دلیل اینکه شرط آمریکا برای بازگشت به برجام بیش از اینکه یک مورد قانونی باشد اهرم فشار است، دولت جو بایدن عملاً بازگشت به شرایط توافق ۲۰۱۵ را بدون گرفتن امتیازاتی از ایران غیرممکن خواهد یافت. اما چگونه؟ دولت آمریکا موارد کمی برای پیشنهاد دادن دارد و هیچ هم‌پیمان واقعی به‌جز اسرائیل و عربستان هم ندارد و این دو نیز اصلاً نفوذی در تهران ندارند.
بیشتر بخوانید:
در گفت‌وگو با وزیر خارجه انگلیس مطرح شد؛ تأکید ظریف بر رفع کامل همه تحریم‌ها و راستی‌آزمایی آن‌ها
عراقچی: طرح گام به گام را در مذاکرات وین قبول نمی‌کنیم/ مذاکره‌ای با آمریکا در کار نیست
اما خوب در جبهه ایران هم چند جریان وجود دارد. یکی از آن‌ها جریان لیبرال است که هنوز امیدوار به گشایش اقتصادی در صورت بازگشت کشور به جهان لیبرال است. این جریان همیشه در وهم و خیال بوده و به‌صورت جدی پس‌ازاینکه ترامپ همه رشته‌های برجام را پنبه کرد، تخریب شد و گذشته از این باعث شد برجام توافقی همیشه تحقیرآمیز برای ایران تلقی شود. جریان دیگر از همان ابتدا مخالف توافق بود. سومین جریان شاید فرایند قبلی (مذاکرات قبل از برجام) را تحت‌فشار و اجبار ضروری می‌دانست، اما در شرایط تغییریافته باید به روند دیگری چشم امید داشته باشد. انتخابات ریاست جمهوری خردادماه شاید کمک کند که وزن این جریان‌ها مشخص شود.
علاوه بر این، تناقضات غربی‌ها عمیق هستند. رژیم اسرائیل از توافق جدید با ایران و جدایی احتمالی ایالات‌متحده از تحولات منطقه غرب آسیا می‌ترسد، درحالی‌که تحلیلگران لیبرال آمریکایی ترس از این دارند که این ابزار محدود (مفاد برجام) تحت هر طرح جاه‌طلبانه مذاکره مجدد، کاملاً از بین برود.
جریان لیبرال ایران همیشه در وهم و خیال بوده و پس‌ازاینکه ترامپ همه رشته‌های برجام را پنبه کرد تخریب شد و گذشته از این باعث شد برجام توافقی همیشه تحقیرآمیز برای ایران تلقی شود
آنا: مهم‌ترین اهرم فشار آمریکا در تنش با کشورهای مستقل استفاده از اهرم فشار اقتصادی است. شما راهی برای گریز از این بن‌بست می‌بینید؟
اندرسون: اروپایی‌ها به‌نوبه خود جایگزین‌هایی برای سیستم سوئیفت (انتقال سریع بین‌بانکی تحت کنترل و نظارت آمریکا) طراحی کرده و حتی راه‌اندازی کرده‌اند تا راه را بر طیف گسترده تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه کشورهای متعدد جهان ببندند اما این ابتکارات اروپایی‌ها تابه‌حال نتایج کمی دربر داشته است.
ابتکار برای معماری ساختار جدید مالی به‌احتمال‌زیاد از طرف دنیای شرق است. چین درحال حاضر یک سند راهبردی همکاری درازمدت استراتژیک و اقتصادی با ایران منعقد کرده است و جدیداً یوان دیجیتال را نیز برای استفاده بین‌الملل راه‌اندازی کرده است که باعث ایجاد خط موازی با تراکنش‌های مالی جهانی دلار آمریکا خواهد شد. این اقدامات چین دست بالای واشنگتن را کوتاه کرده است.
در ایران، نه آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران و نه حسن روحانی رئیس جمهور نشانه‌ای از ارائه امتیاز به یک رژیم سرکش (رژیم صهیونیستی) نشان نداده‌اند. رژیم سرکش اسرائیل باعث گسترش ویرانی در سراسر منطقه غرب آسیا شده است. رهبر ایران توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را یک اشتباه خوانده و محمدجواد ظریف هم یک‌جانبه‌گرایی آمریکا را محکوم کرده است. آیت‌الله خامنه‌ای گفته است. بعدازاینکه آمریکا قدم‌های عملی مطابق با توافق هسته‌ای برداشت ما هم به تعهداتمان ذیل برجام بازمی‌گردیم. صریح بگویم که رهبر ایران دست جو بایدن را خوانده است. برجام موجودی زشت با شرایطی عجیب‌وغریب در سردخانه مرده است؛ اما هنوز کسی آماده جمع‌آوری جنازه و دفن مناسب آن نیست.
انتهای پیام/۴۱۵۵/پ
انتهای پیام/
