مروری بر رویدادهای فرهنگی هنری در سالی که گذشت- ۶
10 ماه انتظار برای معرفی بهترین کتاب‌های سال 98/ سی‌وهشتین دوره «جایزه کتاب سال» چگونه برگزار شد؟
سی و هشتمین دوره «جایزه کتاب سال» از اردیبهشت 1399 آغاز و در دومین روز اسفند این سال با تقدیر رئیس جمهور از برگزیدگان پایان یافت.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، سی و هشتمین دوره از جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی رسما از روز یکشنبه هفتم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ و با انتشار فراخوان این رویداد فعالیت خود را آغاز کرد. به این ترتیب صاحبان آثار و فعالان عرصه کتاب و نشر آن در کشور از ناشران، پدیدآوردندگان، مترجمان و مصححان تا ۳۱ شهریور ماه سال پیش فرصت داشتند تا با مراجعه به تارنمای این رویداد اطلاعات اثر یا آثار خود را ارسال کرده و نسخه اصلی آن را به دبیرخانه عرضه کنند.
در متن فراخوان ذکر شده بود که همچون دوره‌های گذشته بایستی آثار ارسالی در سال قبل از جایزه برای نخستین بار منتشر شده باشند و از این رهگذر تنها آثاری اجازه شرکت در سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال را داشتند که در سال ۱۳۹۸ چاپ شده باشند.
مطابق آنچه در فراخوان این دوره آمده بود کتاب‌های داستان کوتاه، داستان بلند و رمان بزرگسال، نقد ادبی(تالیف)، مستندنگاری، شعر بزرگسال و شعر کودک و نوجوان به‌دلیل همپوشانی با جایزه جلال آل احمد و جشنواره شعر فجر در جایزه کتاب سال داوری و بررسی نمی‌شوند.
هدف از برگزاری این دوره از این جایزه هدف حمایت و تشویق مؤلفان، مترجمان، مصححان و ناشران سراسر کشور و ارتقای فرهنگ جامعه اسلامی ایران، حفظ استقلال و هویت فرهنگی قلمداد شده بود.
معرفی دبیر و اعضا هیئت علمی دوره سی و هشتم جایزه کتاب سال
در ادامه و همزمان با آخرین روزهای مهلت ارسال آثار به دبیرخانه جایزه کتاب سال، دبیر علمی سی و هشتمین دوره از جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد. روز سه شنبه ۱۸ شهریور ماه سال ۱۳۹۹ بود که سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حکمی حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی راد را به عنوان دبیر علمی سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد.
در همین روز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در حکم دیگری، احمدعلی حیدری را به‌عنوان دبیر علمی بیست‌وهشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد.
صالحی حدود یک ماه بعد و در روز ۲۱ مهر ۱۳۹۹ اعضای هیئت علمی جایزه کتاب سال را منصوب کرد. بر اساس احکام صادر شده، ایوب دهقانکار، محمود کمره‌ای، جواد محقق، حجت الاسلام و المسلمین رضا مختاری، اسماعیل بنی‌اردلان، محمد جواد مرادی‌نیا، فریبرز خسروی، مرتضی ایزدی، رضا اکبری، رسول جعفریان، حسین میرزایی، حسین یکتا و مریم حسینی به عنوان اعضای هیئت علمی سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران منصوب شدند.
نقد و بررسی جایزه کتاب سال در هفته کتاب
بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی فرصتی بود تا به مدد خانه کتاب و ادبیات ایران، جایزه کتاب سال مورد نقد و بررسی بیشتری قرار بگیرد. از این رهگذر نشست «بررسی و آسیب‌شناسی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» در روز سه‌شنبه ۲۷ آبان با حضور محمدعلی مهدوی‌راد، رضا اکبری، نعمت‌الله فاضلی، داریوش مطلبی و حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا مختاری در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
هدف از برگزاری جایزه کتاب سال چیست؟
در این نشست داریوش مطلبی از پژوهشگران و فعالان حوزه کتاب درباره اهداف برگزاری جایزه کتاب سال گفت: به‌طورکلی چند هدف متعالی برای جایزه کتاب سال در نظر گرفته شده است. شناسایی و معرفی کتاب های باارزش علمی، تعالی دانش و تالیف، استقلال و هویت فرهنگی کشور و حمایت از پدیدآورندگان آثار و متخصصان کشور بخشی از این اهداف است. در همه این سال ها کتاب سال تلاش کرده به این اهداف نزدیک شود اما قطعا رسیدن به شرایط مطلوب نیازمند تلاش بیشتری است.
مطلبی در این نشست با بیان اینکه پژوهشی در رابطه با کاستی‌های جایزه کتاب سال انجام داده است، گفت: جایزه کتاب سال علی‌رغم اینکه بسیار تاثیرگذار بوده باید به این‌سمت حرکت کند که بتواند جایگاه ویژه‌ای را برای خودش تعریف کند. مانند برخی‌جوایز مطرح دنیا وقتی اثری به‌عنوان اثر برگزیده انتخاب می شود باید مرزهای دانش را تا اندازه ای تکان داده باشد و باید توضیح داده شود که چرا این کتاب انتخاب شده است.
تبلیغات درباره جایزه کتاب سال بسیار ضعیف است
حجت الاسلام رضا مختاری که دیگر سخنران این نشست بود با اشاره به ضعف تبلیغات این رویداد گفت: تبلیغات در این‌حوزه بسیار ضعیف بوده است. صداوسیما اهتمام کافی در ترویج جایزه کتاب سال و فرهنگ‌سازی پیرامون آن ندارد. در صورتی‌که باید رسانه‌ها و به ویژه رسانه ملی را وارد ماجرای تبیین و ترویج کتاب سال کنیم.
در خاتمه این نشست هم حجت الاسلام‌والمسلمین محمدعلی مهدوی راد دبیرعلمی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در سخنانی گفت: مدافع تمام جایزه کتاب سال نیستم. اما به جرات می‌گویم در تمام سال هایی که این رویداد با حضور من برگزار شده نمونه‌ای وجود نداشته که داور یا اثری به من دیکته و تحمیل شود و عادلانه نیست که بگوییم دست هایی در کار است.
بهمن ماه ۱۳۹۹ و تب و تاب برنده شدن در بین نامزدهای معرفی شده
بهمن ماه ۹۹ مصادف بود با اعلام اسامی نامزدهای سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در گروه کلیات و دیگر گروه‌های این رویداد. برای گروه‌های «ادبیات، هنر، دین، کودک و نوجوان، علوم خالص و زبان، علوم کاربردی، فلسفه و روان شناسی و علوم اجتماعی» از ۱۱ تا ۲۷ بهمن نامزدهای گوناگونی معرفی شدند که بیان اسامی آنها به مشروح در حوصله این مطلب نمی‌گنجد.
تقدیر از برگزیدگان با حضور رئیس جمهور
در خاتمه و در روز دوم اسفند ماه ۱۳۹۹ برگزیدگان سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی و تقدیر شدند. این مراسم با حضور رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه سعدآباد تهران برگزار شد.
حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور در مراسم پایانی سی و هشتمین دوره کتاب سال به اهمیت مقوله کتاب اشاره کرد و گفت: اگر کتاب نبود ارتباط ما با دنیای گذشته تقریباً مقطوع بود. آثاری از گذشتگان باقی مانده اما چیزی جای کتاب را که واقعیتی را توضیح دهد، تبیین کند و نظریات علمی را تشریح کند، نمی‌تواند بگیرد.
وی در بخشی از سخنان خود به موضوع فضای مجازی و کتابت جدیدی که از این رهگذر پدید آمده هم اشاره کرد و گفت: بسیاری از دانش که مورد نیاز شماست با مراجعه به موبایل در اختیار شما قرار می‌گیرد، یعنی یک کتابخانه عظیم و بی‌انتها از این در اختیار آدم است. هر کتاب و آیه و روایتی بخواهید، در دسترس شماست. فضای مجازی تحول شگرفی را در دنیا ایجاد کرده که پایه‌ای برای تحولات دیگری علمی شده است.
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم که دیگر سخنران این مراسم بود، با بیان اینکه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به نحوی کارنامه نشر و کتاب ایران محسوب می‌شود، گفت: در سال ۹۲، حدود ۶۶ هزار کتاب منتشر شده بود، اما در سال ۹۸، حدود ۱۰۵ هزار عنوان کتاب چاپ شد که ۵۶ هزار عنوان چاپ اول بود. این نشان می‌دهد طی ۸ سال گذشته روند انتشار کتاب رو به رشد بوده است و در این مسیر، رشد کمّی در کنار رشد کیفی قابل توجه بوده به خصوص در برخی حوزه‌ها که هر دو روند حرکت همپایی داشتند.
پس از صالحی هم مهدوی راد در سخنانی از بررسی بیش از ۸۷ هزار کتاب در طی هشت سال گذشته در خلال جایزه کتاب سال خبر داد. پس از صحبت‌های صالحی راد اسامی برگزیدگان سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال معرفی شدند و پرونده این دوره از این رویداد هم بسته شد. اسامی برگزیدگان این دوره از اینجا قابل مشاهده است.
انتهای پیام/۴۱۳۹/
انتهای پیام/
