گنجاندن تست تشخیص اچ ای وی در آزمایش‌های اجباری پیش از ازدواج فایده ای ندارد/بودجه ایدز سازمان بهزیستی 10 درصد نیاز هم نیست‎

مجید رضازاده رئیس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در مورد برنامه‌های سازمان بهزیستی در مورد پیشگیری از ایدز در کشور اظهار کرد: یک برنامه استراتژیک کنترل ایدز در کشور داریم که دستگاه های مختلف براساس وظایف و مسئولیت های سازمانی خود در آن فعالیت می کنند همچنین براساس تقسیم کار صورت گرفته اگر همه دستگاه های اجرایی به درستی وظایف را انجام دهند می توانیم ایدز را در کشور کنترل و کاهش دهیم. در این برنامه دستگاه‌های مختلفی از جمله کمیته امداد امام خمینی(ره)، وزارت بهداشت، وزارت رفاه کار و تعاون اجتماعی، وزارت آموزش و پرورش، آموزش عالی کشور، سازمان زندان ها و سازمان انتقال خون نیز وظایف مشخصی دارند.

تست اجباری ایدز پیش از ازدواج فایده‌ای ندارد

رضازاده با اشاره به اینکه میانگین سنی افراد مبتلا به ایدز 25 تا 34 سال است در مورد مشاوره اجباری ایدز پیش از ازدواج گفت: تست اجباری ایدز پیش از ازدواج فایده‌ای ندارد. در نگاه اول گفته می شود وقتی فردی مبتلا به اچ آی وی مثبت است با وی ازدواج نمی کنید و یا در صورت ازدواج، با آگاهی پیشگیری و مراقبت می کنید. این در حالی است که بیماری افراد مبتلا که در دوران پنجره به سر می برند در این آزمایش ها مشخص نمی شود.

وی در مورد انجام تست اچ آی وی پیش از ازدواج موقت نیز گفت: ازدواج موقت با فرد مبتلا می تواند ویروس اچ آی وی را منتقل کند. بنابراین باید اقداماتی در این زمینه صورت گیرد. در حال حاضر از نظر قانونی نیاز به چک آپ قبل از ثبت ازدواج نیست و اگر مرکزی برای ساماندهی این موضوع در نظر گرفته شود بسیار مطلوب است اما متاسفانه هنوز به این موضوع توجهی نشده است که حتی ازدواج موقت در بروز این بیماری کمک می کند.

وزارت آموزش و پرورش وظیفه آموزش دانش آموزان را بر عهده دارد

وی در مورد اجرای برنامه‌های آموزشی در مدارس برای دانش آموزان گفت: وظیفه آموزش و آگاه سازی دانش آموزان نسبت به ایدز در چارچوب مسئولیت سازمان بهزیستی کشور نیست. وزارت آموزش و پرورش وظیفه آموزش دانش آموزان را بر عهده دارد. سازمان بهزیستی تنها وظیفه پیشگیری از ایدز را بر عهده دارد و از مبتلایان به اچ آی وی و خانواده های با رفتارهای پر خطر مانند افرادی که اعتیاد تزریقی دارند و خانواده هایی با زنان دارای رفتارهای پرخطر و کودکان خیابانی نیز حمایت و پشتیبانی می کند البته این به معنای آن نیست که صد در صد وظیفه به عهده سازمان بهزیستی است.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: در حوزه اعتیاد تزریقی وزارت بهداشت و در مورد حمایت اجتماعی از مبتلایان به اچ آی وی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و وزارت رفاه نیز وظایفی بر عهده دارند.

رضازاده گفت: براساس اعلام سازمان ها و منابع جهانی، پیشگیری از ایدز باید در گروه های پرخطر صورت گیرد و در این راستا جمعیت عمومی اولویت اول سازمان بهزیستی نیست. بنابراین در گروه رفتارهای پر خطر، مرکز کاهش آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی برنامه هایی را در دست اجرا دارد از جمله اینکه تا زمانی که معتادان تزریقی مواد مصرف می‌کنند و تمایلی برای ترک مصرف مواد مخدر نداشته باشند سازمان بهزیستی با ارائه سرنگ و سوزن از آسیب دیدن این معتادان جلوگیری می‌کند و در مرحله دوم این افراد می توانند با مراجعه به مراکز دی آی سی خدمات اولیه را دریافت و نسبت به بروز بیماری‌های پر خطر رفتاری آموزش می بینند و پس از آن نیز به مراکز درمان با متادون ارجاع داده می‌شوند و پس از مدتی به صورت کامل ترک می کنند.

تعداد معتادان پر خطر در شهرهای بزرگ و مسافر پذیر زیاد است

وی در مورد تعداد چنین مراکزی در کشور گفت: هم اکنون حدود 145 مرکز کاهش آسیب، 60 سرپناه شبانه و حدود 60 تیم سیار برای حمایت از معتادان کشور در نظر گرفته ایم همچنین پرسنل خود را برای تیم های سیار نیز از بین افراد معتاد بهبود یافته انتخاب کرده‌ایم تا بتوانند به راحتی اماکن و پاتوق های این افراد را شناسایی کنند و به معتادان آموزش های لازم را به صورت همسان ارائه کنند و در نهایت به معتادان سوزن، سرنگ،کاندوم و پنبه الکل رایگان ارائه می کنند متاسفانه در شهرهای بزرگ و با جمعیت سیال که مسافر پذیر است تعداد معتادان پرخطر نیز بیشتر است.

4 و نیم درصد زنان و کودکان خیابانی مبتلا به ایدز هستند

رضازاده با بیان اینکه آمار مبتلایان به ایدز و جمع آوری و تحلیل داده‌ها یکی از وظایف وزارت بهداشت است، افزود: براساس پژوهشی که در سال های قبل از سوی اداره ایدز وزارت بهداشت در زمینه ایدز صورت گرفته است مشخص شد حدود 4 و نیم درصد کودکان و زنان خیابانی مبتلا به ایدز هستند. البته سازمان بهزیستی در این زمینه پژوهش و آماری نداشته است اما به نظر با همین اطلاعات هم می دانیم که باید برای این کودکان و زنان برنامه های بیشتری را در نظر بگیریم وحتی اگر آمار شیوع و ابتلا کودکان به ایدز را بررسی کنیم چیزی بیش از این آمار بدست نخواهیم آورد.

این مقام مسئول در سازمان بهزیستی در مورد تست های تشخیص ایدز گفت: تست و تشخیص و مشاوره ایدز بر عهده وزارت بهداشت است. با توجه به اینکه مطالعات پیوسته و منسجمی در زمینه ایدز کودکان کار و خیابان نداشته‌ایم نمی توانیم بگویم که آمار در بین کودکان کاهش و یا افزایش داشته است اما بررسی الگوی انتقال بیماری در سال های اخیر نشان می دهد آمار ابتلای زنان رو به افزایش بوده است، به طوری که در گذشته آمار زنان مبتلا به ایدز 6 درصد بود اما متاسفانه امروز به 40 درصد رسیده است.

رضازاده یادآور شد: اخیرا با همکاری دانشگاه علوم بهزیستی برنامه‌ای در قالب طرح مشارکتی اجتماع محور آغاز کرده‌ایم که افراد با رفتارهای پرخطر گروه هایی را تشکیل خواهند داد و پس از توانمند کردن این افراد از آنان پشتیبانی و حمایت می‌کنیم البته این طرح هنوز اجرایی نشده و اقداماتش در حال انجام است.

کودکان کار و خیابان مستعد ابتلا به اچ آی وی هستند

وی در مورد ابتلای کودکان کار و خیابان به اچ آی وی گفت: کودکان خیابانی از جمله افرادی هستند که در معرض ابتلا به بیماری ایدز قرار دارند. زیرا کودکان خیابانی مواد مخدر و مواد محرک استفاده می‌کنند همچنین به دلیل قرار گرفتن در محیط آلوده بیشتر در معرض رفتارهای پر خطر هستند، زیرا این کودکان مورد سوء استفاده هایی نیز قرار می‌گیرند و به نسبت جمعیت عمومی بیشتر الکل مصرف می کنند. در مواقعی که کودکان کار و خیابان نیاز به حمایت و نگهداری دارند سازمان بهزیستی از آنان پشتیبانی می‌کند. ما امسال برنامه های پیشگیری از ابتلا به ایدز و مشاوره را در سایر برنامه های حمایتی ادغام کرده ایم و در تفاهم نامه ای که با معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی منعقد کردیم آموزش به کودکان خیابانی محور فعالیت‌های ما قرار گرفت تا شناسایی رفتارهای پر خطر را به این کودکان آموزش دهیم و اینکه چطور باید از بروز این رفتارها پیشگیری کنند. براساس پژوهشی که در سال‌های اخیر داشتیم مشخص شد که این کودکان چه رفتارهای پرخطری دارند و برای آن برنامه ریزی هایی صورت گرفته است. بهداشت یکی از مهم ترین اقداماتی است که باید برای این کوکان اعمال شود.

وی ادامه داد: اخیرا با همکاری وزارت بهداشت برنامه‌ای را در دست داریم که در مراکز بهزیستی نیز تست اچ آی وی انجام شود اما مساله این است که موانع حقوقی باید حل شود. زیرا برای هر آزمایشی نیاز به رضایت و اجازه از فرد داریم بر همین اساس باید برای اجازه گرفتن برای تست اچ آی وی از کودکان کار باید تدابیری اندیشیده شود و گرفتن تست اچ آی وی از کودکان خیابانی در برنامه های سازمان بهزیستی است.

وزارت بهداشت در حال ایجاد کلینک‌های زنان آسیب پذیر است

رضازاده گفت: وزارت بهداشت در حال ایجاد کلینک‌هایی برای زنان آسیب پذیر است و بخش مکمل این اقدام از سوی سازمان بهزیستی صورت می‌گیرد به طوری که در کلینک‌های وزارت بهداشت اقدامات جسمی را انجام می دهد و سازمان بهزیستی نیز به اقدامات حمایت اجتماعی توجه دارد. همچنین برای زنان با رفتارهای پر خطر مراکز دی آی سی و شلتر را در نظر گرفته ‌ایم که زنان می توانند به صورت روزانه به دی آی سی ها مراجعه کنند و در این مراکز کارگاه ها و کلاس های آموزشی برای آنان برگزار می شود تا بتوانند زمان بیشتری را در کنار همسانان خود سپری کنند مراکز شبانه نیز برای نگهداری از این زنان در شب در نظر گرفته شده است. همچنین تیم های سیاری داریم که به این زنان آموزش ارتباطات جنسی سالم تر و کاندوم ارائه می کنند.

با حمایت از مبتلایان به اچ آی وی، 50درصد از بار پیشگیری مدیریت می‌شود

رضازاده در خصوص طرح این موضوع و فشار به مجلس نیز گفت: با توجه به اینکه محوریت کار یک بیماری و موضوع پزشکی است باید از سوی وزارت بهداشت اقداماتی صورت گیرد و ما باید تنها بر طبق شرح وظایف خود عمل کنیم بنابراین برای قانون گذاری در این زمینه وارد نشده ایم.

وی به تجربه سایر کشورها در زمینه اچ آی وی اشاره کرد و گفت: در تمام کشورهای پیشرفته تجربه شده که اگر ما همه اقدامات را انجام دهیم باز هم نمی توانیم به صورت کامل ایدز را در کشورشان کنترل کنند و به نتیجه رسیدند که باید مبتلایان به ایدز را هدف قرار دهند و برنامه های پیشگیری و حمایت های درمانی و حقوقی و معیشتی را نسبت به مبتلایان به اچ آی وی در نظر گیرند زیرا از این طریق می توانند 50 درصد بار پیشگیری از اچ آی وی را مدیریت کنند که به این استراتژی پیشگیری مثبت می گویند.

30 باشگاه یاران مثبت در کشور فعال است

رئیس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور گفت: در حال حاضر 30 باشگاه یاران مثبت در کشور داریم که افراد در این باشگاه ها برای مبتلایان به اچ آی وی آموزش‌ها و تفریحات سالمی را در نظر گرفته و اجرا می‌کنند. چند سال قبل نگاه ها به کسانی که دچار ایدز بودند منفی بود و برچسب های نامناسبی به آن ها زده می شد، در حالی که امروز این افراد به صدا و سیما هم می روند و مصاحبه می کنند. البته می‌دانیم که هنوز این انگ به صورت کامل حذف نشده اما به نسبت قبل بسیار کاهش یافته است. قبلا در سازمان بهزیستی ما حتی مرکزی به نام کمیته ایدز و برنامه ای نداشتیم در حالی که امروز علی رغم برنامه ریزی های متعدد کمیته ای راه اندازی شده و کارهای بسیار زیادی در این زمینه صورت گرفته است البته هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به نقطه مطلوب داریم.

تجربه ملاقات با یک معتاد تزریقی مبتلا به اچ آی وی

وی به یکی از تجربیات خود در مواجهه با بیمار مبتلا به اچ آی وی اشاره کرد و گفت: در یکی از بازدیدها از بازار تهران،‌ معتاد تزریقی به سمت من آمد و گفت که مبتلا به اچ آی وی مثبت است و روزی که همکار ما به وی سرنگ و سوزن ها را ارائه می کرده از بیماری این معتاد خبر نداشته است .این معتاد تزریقی گفت از روزی که همکار شما به من گفت دولت و بهزیستی این سرنگ ها را برای شما فرستاده که شما مریض نشوید و ایدز نگیرید سعی می کنم مراقب باشم تا بیماری خود را به دیگران منتقل نکنم. زیرا احساس کردم بهزیستی به فکر سلامتی ماست در حالی که تا پیش از آن روز با همه کسانی که ارتباط جنسی داشتم از کاندوم استفاده نمی کردم و با همه سوزن مشترک استفاده می کردم و دوست داشتم که همه افراد به ایدز مبتلا شوند. ولی بعد از آن سعی کردم مراقب رفتارهایم باشم تا دیگران از طریق من به ایدز مبتلا نشوند. بنابراین برخی از افراد با بغض و کینه سعی دارند دیگران را به این ویروس مبتلا کنند و این باعث گسترش بیشتر بیماری ایدز می شود و این افراد ایزوله می شوند و با تشکیل گروه های پر خطر سعی در آلوده کردن سایر افراد جامعه دارند در حالی که در صورت مراقبت، این افراد می توانند زندگی طبیعی داشته باشند و لزومی ندارد و توصیه نمی شود که با اجبار تست ایدز از افراد گرفته شود .

بودجه برنامه‌های پیشگیری از ایدز کافی نیست

رئیس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور گفت: بودجه ما همیشه کمتر از حد نیاز است و هر سال کمتر از 10 درصد بودجه مورد نیاز به برنامه ایدز را به ما اختصاص داده اند و اگر قرار باشد در زمینه کنترل اچ آی وی در کشور برنامه ریزی کنیم چاره ای نیست جز این که بودجه کافی به ما اختصاص دهند تا بتوانیم افراد و مراکز بسیاری برای این افراد در نظر بگیریم اما متاسفانه بودجه سایر ارگان ها نیز در زمینه ایدز محقق نشده است.