2 خبر تلخ و قابل‌تأمل برای مدیران فرهنگی/ تئاتر دیگر ناخوش نیست، در حال احتضار است!

به گزارش خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، تعطیلی تئاتر مستقل تهران خبری بود که دیروز  درانبوهی از اخبار گوناگون  به چشم نیامد. آن هم در زمانه‌ای که غالب اخبار در حوزه‌های مختلف در ارتباط یا متأثر از شیوع ویروس کرونا و تعداد مبتلایان و درگذشتگان آن است.

مدیر تئاتر مستقل تهران  در یادداشتی که در اختیار رسانه‌ها قرار داده، از تصمیم به تعطیلی کمپانی و تماشاخانه تئاتر مستقل تهران که فعالیتی متمایز از دیگر تماشاخانه‌های خصوصی داشت و در چند سال گذشته یکی از پرمخاطب‌ترین سالن‌های تئاتری تهران بود، خبر داد.

لطفاً ابراز تأسف نکنید!

مصطفی کوشکی دریادداشت خود  که با عبارت «لطفا برای تئاتر مستقل تهران ابراز تأسف نکنید» آغاز می‌شود با اشاره به این که این متن را  «با هدف ثبت در حافظه تاریخی رسانه‌ها و مطبوعات و برای آن‌که سندی در بین برگ‌های کتاب قطور تعطیلی و توقف اماکن فرهنگی - هنری کشور باشد» نگاشته است افزود: تئاتر مستقل تهران در سال‌های آغازین دهه ۹۰ با تمام کمبودها و سختی‌ها بنا شد و این تازه سرآغاز راه و حداقل کوشش ما بود برای جامه عمل پوشاندن به رویای تاسیس کمپانی (شرکت/مؤسسه)‌ تئاتر در ایران، آن‌هم پس از چندین دهه‌ ممانعت و رخوت؛ تا امکان و مجالی باشد که هر گروه تئاتر فعال، مکانی در اختیار داشته باشد که بتواند تمرین کند، داشته‌هایش را آموزش بدهد و تجربیاتش را به اجرا درآورد.

او در ادامه متن خود نوشته است: خوشبختانه کمپانی «تئاتر مستقل تهران» به این مهم دست یافت، چندسال تجربه‌ اندوخت و با وجود تمام کاستی‌ها و ناملایمات راه را برای گروه‌های دیگر نیز هموار ساخت. اما متاسفانه امروز در ماه‌های پایانی قرن، باید اعلام کنیم به دلیل عدم حمایت و سنگ‌اندازی‌های فراوانِ بدخواهان، سرنوشت تاریخی تئاترهای خصوصی پیشرو ایران در ابتدای قرن، بار دیگر رخ نشان داده، گریبان‌گیر شده و این کمپانی جز تعطیلی امکانی پیش‌ روی خود نمی‌بیند.

 کوشکی در انتهای متن خود با طرح این نکته که «چون ققنوس برخواهیم خواست»  عنوان کرده است: اینکه چه عزمی وجود داشت که شکل‌گیری اصولی کمپانی‌های تئاتر در ایران به ثمر ننشیند موضوع بحث نیست، اما روشن است که در ایران، امکان تحقق این امر خطیر وجود دارد و دیر یا زود مسیر خود را از لابه‌لای دست‌های آلوده مسدودکنندگان فرهنگ و هنر پیدا خواهد کرد.

 تئاتر مستقل تهران که در پاییز سال 1394 افتتاحشده بود اولویت خودرا به اجرای نمایش‌های باکیفیت یا گروه‌های دانشجویی داده بود که قابلیت رشد و پیشرفت در زمینه اجرای حرفه‌ای نمایش را داشته باشند. این مجموعه  خصوصی در طول 4 سال فعالیت خود توانست در حدامکان در کنار مجموعه‌های دولتی و جریان نوظهور تئارت های لاکچری با حضور ستاره های سینما  جریان تئاتر مستقل را دنبال کند.

 هنرمندان مستأجر و حالا بیکار

اما خبر نگران کننده و قابل تأمل دیگر را مدیر امور استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با برنامه پرده آخر رادیو گفت و گو مطرح کرد.

 محمدرضا الوند در این گفتگوی تلفنی  با اعلام این که 95 درصد از فعالان تئاتر در ایران مستاجر هستند، عنوان کرد:  متاسفانه گروه‌های تئاتری در ماه‌های اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا بیکار شده‌اند و هنوز خسارت‌های مالی آن‌ها جبران نشده است.

وی با اشاره به این که اکثر فعالان تئاتر حداقل سرمایه مالی ممکن را در اختیار ندارند، اظهار داشت: اکثر بازیگران و فعالان تئاتر اگر یک خودرو داشتند، حتما برای تامین هزینه‌های زندگی در پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی مشغول می‌شدند.

 تئاتر؛ کالبدی در حال احتضار

همزمانی خبر تعطیلی تئاتر مستقل و  طرح دوباره مشکلات مالی اهالی تئاتر از زبان  یکی از مدیران اداره کل هنرهای نمایشی، بیانگر این واقعیت است که حال و روز تئاتر در کشور دیگر از ناخوشی گذشته و در حال احتضار است.

در این میان، به نظر می‌رسد سیاستگذاران فرهنگی و مدیران کلان کشور،  همچنان به مقوله هنرهای نمایشی به عنوان یک فعالیت تفننی و صرفاً هنری نگاه می‌کنند. این درحالی است که اهالی تئاتر سال‌هاست که در تلاشند تا این  حقیقت را در ذهن مدیران و افکار عمومی جا بیندازند که تئاتر علاوه بر وجوه هنری یک شغل و راهی برای معیشت  آنهاست.

با این حال به نظر می رسد این رویکرد همچنان خریداری ندارد چراکه در ماه‌های گذشته تئاتر نیز مانند سینما از برنامه‌ای جامع و کاربردی برای سپری کردن دوران کرونا محروم مانده است. پس از بازگشایی سالن‌ها در فصل تابستان و تعدادی اجرا در تهران و شهرستان‌ها که با ظرفیت 50درصد سالن‌ها صورت گرفت، شاهد تعطیلی دوباره سالن ها  با آغاز مهرماه بودیم آن هم در شرایطی که هیچ راهکار جایگزینی برا یحمایت لاز هنمندان این عرصه پیش بینی نشده بود.

 اگرچه  مدیر تئاتر مستقل در متن منتشره خود به صورت مستقیم به تعطیلی ناشی از کرونا به عنوان یکی از عوامل تعطیلی این مجموعه اشاره نکرده، اما نمی توان از تأثیر این وضعیت جدید در بروز این اتفاق نامطلوب نیز غافل شد.

 با این حالا باید منتظر ماند و دید پیکره نحیف و در معرض نابودی تئاترکشور جان تازه‌ای خواهد گرفت و یا این که همچنان در مسیر زوال به راه خود ادامه می‌دهد.

انتهای پیام/4104/