جلوگیری از نابودی عرصه‌های طبیعی کشور نیازمند مشارکت جامعه محلی است

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، بی‌توجهی به منابع طبیعی و استفاده مفرط از آن بدون درنظر گرفتن شرایط احیای آن، محیط زیست را در معرض نابودی قرار می‌دهد.

بنا به اذعان کارشناسان حوزه محیط زیست کشور ما در منطقه‌ای قرار گرفته‌ایم که میزان تبخیر منابع آبی آن سه برابرمیانگین جهانی و متوسط بارش‌ها هم به میزان یک سوم متوسط جهانی است، مجموع این موارد نشان می‌دهد که الگوی بهره‌برداری از منابع آبی و خاکی ما می‌بایست به گونه‌ای باشد که شرایط احیای آن بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

علی‌رغم وضعیت خاص زیست‌محیطی اما روند گسترش بیابان در کشور رو به افزایش است به‌طوری‌که استفاده بیش از حد از اراضی کشاورزی، حفر چاه‌های عمیق به‌منظور استحصال آب و ... زمینه را برای فرسایش خاک و در نتیجه بیابانی شدن عرصه‌های طبیعی و سرسبز فراهم می‌کند.

متأسفانه تداوم وضعیت موجود و بی‌توجهی و تأخیر در اتخاذ یک برنامه جامع برای جلوگیری از نابودی منابع طبیعی پایه کشور سبب شده هر روز خبر در خطر قرار گرفتن بخشی از عرصه‌های طبیعی کشور از گوشه و کنار به گوش برسد که تازه‌ترین آن مربوط به چهارمحال و بختیاری است.

۲۰ درصد اراضی استان چهارمحال و بختیاری مستعد بیابانی شدن است

چند روز گذشته هومان خاکپور سرپرست معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری عنوان کرد که هم اکنون ۲۰ درصد اراضی استان مستعد بیابانی شدن است.

وی مهم‌ترین عوامل این شرایط را افزایش فرسایش خاک و آورد رسوبی رودخانه‌ها، کاهش تنوع پوشش گیاهی و جانوری، کاهش توان اراضی در تولید محصولات کشاورزی، ظهور پدیده فرسایش بادی، کمبود بارش‌ها و تغییر رفتار بارندگی و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی دانست.

سرپرست معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری استفاده بیش از حد از سفره‌های زیرزمینی خصوصاً چاه‌های کشاورزی، زراعت بی‌رویه، قطع درختان و زغال‌گیری را از دیگر عوامل تخریب عرصه‌های طبیعی استان برشمرد.

برای جلوگیری از بیابانی شدن اراضی چهارمحال و بختیاری چه باید کرد؟

خاکپور حفظ و تقویت پوشش گیاهی در مراتع و جنگل‌ها، تعادل میان بهره‌برداران و عرصه‌های منابع‌طبیعی، برداشت از سفره‌های زیرزمینی براساس میزان بارش و نفوذپذیری و رعایت حقابه تالاب‌ها را از مهم‌ترین گزینه‌ها برای مقابله بیابانی شدن عرصه‌های طبیعی استان ذکر کرد و خاطرنشان کرد که در کنار برنامه‌های احیا و اصلاح، باید از تخریب طبیعت توسط عوامل انسانی هم جلوگیری شود.

حفظ عرصه‌های طبیعی نیازمند مشارکت جامعه محلی است

نکته قابل توجه این‌که حفظ عرصه‌های طبیعی و منابع آبی و خاکی کشور نیازمند مشارکت جامعه محلی به‌عنوان اصلی‌ترین بهره‌برداران این عرصه‌ها است.

زمانی‌که در برنامه‌ریزی‌های جامع علاوه بر فعالیت‌های مکانیکی همچون تقویت پوشش گیاهی، جامعه محلی ذینفع شمرده شده و نسبت به اهمیت حفظ محیط زیست کشور آگاه شود، ضریب موفقیت برنامه‌های احیا بالا خواهد رفت.

بنابر اذعان کارشناسان در برنامه‌های احیا بحث طرح‌های مشارکت‌های اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا این مدل از طرح‌ها با اعمال برنامه‌های مدیریت زیست‌بومی تا حد زیادی می‌تواند مناطق آسیب‌پذیر را از شرایط بحرانی نجات داده و شرایط را برای حفظ آن زیست‌بوم تقویت کند.

لازم به ذکر است علاوه بر مدیریت صحیح آب و حقابه‌ها در مناطقی همچون اراضی استان چهارمحال و بختیاری که مستعد بیابانی شدن است باید پروژه‌های کشاورزی پایدار که در آن معیشت‌های سازگار با منابع آب تعریف می‌شود در دستور کار قرار گرفته و شرایط برای توسعه و ترویج آن مهیا شود.

انتهای پیام/4105