سیر تا پیاز مهم‌ترین جایزه ادبیات داستانی ایران در سال 1398/ دستان کوتاه داستان بلند در راه رسیدن به جایزه جلال دوازدهم

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، سال ۱۳۹۸ سالی بسیار پر حادثه و اتفاق بود که بعید است سالیان سال، خاطرات تلخ و بعضاً شیرین آن از یاد ایرانیان محو شود. حالا که شمارگان روزهای این سال به آخر رسیده و سال نو آغاز شده است، سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا در قالب پرونده‌ای نیم‌نگاهی به رویدادهای فرهنگی و هنری رخ داده در سال ۹۸ داشته که تا پایان تعطیلات هر روز یک شماره از آن رونمایی خواهد شد. پس هر روز حوالی ساعت ۱۳ منتظر گزارش‌های جذاب این پرونده باشید.

به اذعان بسیاری از اهالی ادبیات جایزه ادبی جلال آل احمد با تمام کمی‌ها و کاستی‌ها و انتقاداتی که به آن وارد است، مهم‌ترین جایزه ادبی ایران محسوب می‌شود. این جایزه کتاب‌های منتشرشده یک سال قبل از هر دوره را در چهار حوزۀ «رمان و داستان بلند»، «مجموعه‌داستان»، «مستندنگاری و تاریخ‌نگاری» و «نقد ادبی» بررسی و داوری می‌کند. جایزه جلال آل احمد در سال 1398 دوازدهمین دوره خود را تجربه کرد.

اولین گام این جایزه با انتخاب مهدی قزلی برای ششمین دوره متوالی از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان «دبیر اجرایی دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد» در تاریخ اول مهرماه برداشته شد. در همین روز و در حکمی جداگانه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی محمدرضا شرفی خبوشان از برگزیدگان دو دوره پیش همین جایزه را به عنوان «دبیر علمی دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد» منصوب کرد.

اواخر مهرماه پس از پیشنهاد هیئت امنای جایزه ادبی جلال‌ آل‌احمد، سید عباس صالحی در احکام جداگانه، محمدسرور مولایی، منیژه آرمین، حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد، شهریار عباسی، حمیدرضا شاه‌آبادی، مریم برادران، مجید قیصری و مهدی قزلی را به عنوان هیئت علمی دوره دوازدهم این رویداد ادبی منصوب کرد تا گام دیگری برای این جایزه ادبی مهم برداشته شود.

اعلام نامزدهای بخش‌های مختلف جایزه جلال آل احمد از روزهای آخر آبان ماه شروع شد. نامزدهای مختلف در بخش‌های مستندنگاری، نقد ادبی، داستان بلند و رمان و داستان کوتاه در فاصله چند روز از سوی هیئت داوران هر بخش اعلام شد.

یکی از حاشیه‌های این دوره از جایزه جلال پس از اعلام نامزدهای بخش داستان بلند و رمان پیش آمد. قباد آذرآیین که با کتاب «فوران» نامزد دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش داستان بلند و رمان بود، پس از طرح چندین‌باره انصراف و بازگشت به جایزه، با ارسال نامه‌ای به دبیرخانه این جایزه از نامزدی کناره گرفت. با انصراف رسمی آذرآیین نامزدهای این بخش به پنج اثر رسید.

با نزدیک‌تر شدن اختتامیه در روز سه شنبه ۱۲ آذرماه نشست خبری این رویداد مهم، با حضور محمدرضا شرفی‌خبوشان، دبیر علمی و مهدی قزلی، دبیر اجرایی این جایزه ادبی برگزار شد.

در این نشست آماری از دوره‌های گذشته تا به این دوره ارائه شد و در بخشی از این نشست به سؤالات و ابهامات خبرنگاران درباره این جایزه از سوی دبیر علمی  دبیر اجرایی پاسخ داده شد.

آیین اختتامیه دوازدهمین جایزه جلال آل‌احمد روز شنبه ۲۳ آذرماه با حضور سید عباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اشرف بروجردی؛ رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، محسن جوادی؛ معاون فرهنگی وزیر فرهنگ  و ارشاد اسلامی، مهدی قزلی؛ دبیر اجرایی دوازدهمین جایزه جلال آل احمد و محمدرضا شرفی خبوشان؛ دبیر علمی این دوره به همراه تعدادی از نویسندگان نامزد این رویداد فرهنگی و جمعی از علاقه‌مندان ادبیات با اجرای محمدرضا شهیدی‌فر در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد.

یکی از حاشیه‌های مراسم اختتامیه وقتی اتفاق افتاد که احمد شاکری به عنوان نویسنده تقدیر شده در بخش نقد ادبی پشت میکروفن قرار گرفت. این نویسنده در انتقاد از نحوه انتخاب آثار در جایزه جلال آل‌احمد گفت: آیا کتابی که مبنایش جبرزدگی یا فرویدزدگی است یا کتابی با مضمون اروتیک یا کتابی که شک را جایگزین یقین می‌کند ما را به معرفت الله می‌رساند. ما امسال هم از انتخاب برخی نامزدها خون دل خوردیم. با تمام این تفاسیر از برگزارکنندگان جایزه به خاطر انتقادپذیریشان تشکر می‌کنم. دوستان نشان دادند که جایزه دادن و تقدیر کردن از مخالف کاری نیست که از عهده هر کسی برآید.

جذاب‌ترین بخش این رویداد که روند برگزاری آن ماه‌ها زمان می‌برد، بخش اعلام برگزیدگان بخش‌های مختلف از سوی هیئت داوران است.

داوران بخش داستان بلند و رمان، بدون آن‌که اثری را به عنوان برگزیده معرفی کنند، «دور زدن در خیابان یکطرفه» نوشته محمدرضا مرزوقی و «وضعیت بی‌عاری» اثر حامد جلالی را به‌عنوان شایسته تقدیر معرفی کردند.

بخش داستان کوتاه مانند بخش داستان بلند و رمان برگزیده‌ای نداشت و هیئت داوران این بخش از بین ۶ اثر مجموعه‌ای را شایسته برگزیده شدن ندانست و فقط اثر «افتاده بودیم در گردنه حیران» نوشته حسین لعل‌بذری از انتشارات نیماژ را شایسته تقدیر اعلام کرد.

در بخش مستندنگاری هیئت داوران کتاب «قطارباز، ماجرای یک خط» به قلم احسان نوروزی را شایسته تقدیر معرفی کرد و کتاب «نقاشی قهوه‌خانه؛ خاطرات کاظم دارابی متهم دادگاه میکونوس» اثر محسن کاظمی عنوان برگزیده را به خود اختصاص داد.

در بخش نقد ادبی کتاب «درباره مانایی و میرایی» نوشته احمد شاکری به عنوان اثر شایسته تقدیر شناخته شد. این بخش دو برگزیده داشت و کتاب‌های «نظریه و نقد ادبی، درسنامه میان‌رشته‌ای» اثر حسین پاینده و «بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران» اثر مشترک محمد حنیف و محسن حنیف به عنوان برگزیده معرفی شدند.

این دوره بخش ویژه‌ای هم داشت که در آن از سلمان کدیور نویسنده رمان «پس از بیست سال» تقدیر شد.

انتهای پیام/4028/پ