کرونا چه جایگاهی در میان ویروس‌‌های کشنده تاریخ دارد؟/ ویروسی با آزار کم و وحشت بسیار!

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، سرانجام با گذشت بیش از یک ماه از شیوع ویروس کرونا در چین همانگونه که از پیش هم اعلام شد، این ویروس به ایران رسید.

از روز چهارشنبه هفته گذشته که به شکل رسمی آمار افراد مبتلا به ویروس کرونا اعلام شد، وحشت و نگرانی بر کشور سایه افکند و بسیاری از مردم هراسان از آینده خود به فکر پیشگیری و جلوگیری از مبتلا شدن به این ویروس افتادند. ماسک‌ها نایاب شدند و صف‌های طولانی در کنار داروخانه‌ها و مراکز بهداشتی برای خرید چندین برابری این محصول که البته به گفته مقامات بهداشتی کمترین اثر را در پیشگیری از سرایت ویروس کرونا دارد، تشکیل شد.

البته در این میان هشدارهای کارشناسان بهداشتی در خصوص کاهش بار روانی شیوع ویروس کرونا تأثری نداشت و نگرانی همچون خوره‌ای در میان مردم رخنه کرد.

این در حالی است که قبل از شیوع ویروس کرونا در دنیا، ویروس‌های مشابه دیگری که هم خطرناک‌تر بودند و هم کشنده‌تر را در خاورمیانه و یا در سطح جهان شاهد بودیم. از تب کریمه کنگو تا ایدز همه ویروس‌هایی هستند که حتی همین امروز در میان جامعه وجود دارد اما از یادها رفته است؛ با این حال به نظر می‌رسد هراس از ویروس کرونا به شکل عجیبی تبلیغ می‌شود.

در طول سالیان گذشته، بشر مرگبارترین ویروس‌ها را تجربه کرده است که به لحاظ آمار در کشتار و سرایت، هیچ‌گاه ویروس کرونا به پای آنان هم نخواهد رسید با این حال کمتر ترس و هراسی از آن در جامعه عینیت یافت.

نام: تب کریمه کنگو
زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۴۴، اوکراین
نحوه انتقال اولیه: از کنه و چهارپایان به انسان

این تب اولین بار در سال ۱۹۴۴ در کریمه ظاهر و خبر شیوع آن، جهانی شد. البته بعد‌ها و در سال ۱۹۶۹ معلوم شد این بیماری دقیقا مشابه همان بیماری است که در سال ۱۹۳۶ در کنگو مشاهده شده است بنابراین نام آن به تب کریمه کنگو، تغییر یافت. تب خون‌ریزی‌دهنده کریمه از کنه و چهارپایان به انسان سرایت می‌کند. شیوع تب کریمه باعث مرگ ۴۰ درصد از مبتلایان می‌شود و هیچ واکسنی برای آن کشف نشده است. نشانه‌های تب کریمه ناگهان ظاهر می‌شوند. این نشانه‌ها عبارت‌اند ازکبودی‌های شدید و خون‌ریزی از دماغ و دهان. تب کریمه در جا‌های مختلفی شناسایی شده از جمله در آفریقا، آسیا، اروپای‌شرقی و جنوبی و هند. در خور ذکر است تیر ماه امسال، پنج نفر در استان‌های اردبیل و سیستان‌و‌بلوچستان به تب کریمه کنگو مبتلا شدند که متاسفانه هر پنج نفر، جان‌شان را از دست دادند. در ایران نیز این ویروس ورود کرد که با اقدامات مناسب وزارت بهداشت  این بیماری به صورت  کامل خنثی شد.

نام: آنفولانزاخوکی
زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۱۸ ، مکزیک 
نحوه انتقال اولیه: از  خوک به انسان

همه‌گیری جهانی آنفلوآنزای خوکی  در آوریل سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) با ظهور سویهٔ جدیدی از ویروس آنفلوآنزای خوکی آغاز شد. این اپیدمی ابتدا در مکزیک آغاز گشت ولی پس از آن در مناطق مختلف جهان گسترش یافت. سازمان‌های بین‌المللی بهداشت با اعلام مرحله ۵ وضعیت هشدار اعلام کردند که شیوع جهانی آنفلوآنزای خوکی امری حتمی خواهد بود. این اولین بار بود که سازمان بهداشت جهانی وضعیت هشدار خود را به مرحله ۵ ارتقا می‌داد که یک مرحله مانده تا وضعیت قرمز است و نشان دهنده اینکه اپیدمی جهانی این بیماری حتمی است.ولی با این وجود سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده‌است که کشورها بهتر از هر زمانی از تاریخ در مقابل شیوع بیماری آماده شدند

نام: ایدز
زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۱۸،  مکزیک 
نحوه انتقال اولیه: از  شامپانزه‌ها  به انسان

نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می‌شود. بیماری ناشی از ویروس HIV دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می‌شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت یابد، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می‌کند و باعث می‌شود که افراد به عفونت‌هایی مانند عفونت و سرطان‌های فرصت‌طلب و تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آن‌ها به خوبی عمل می‌کند تأثیرگذار نیست. 

HIV عمدتاً از طریق آمیزش جنسی  محافظت نشده، انتقال خون آلوده و سرسوزن آلوده و از مادر به فرزند در طول بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل می‌گردد.  بعضی از مایعات بدن مانند بزاق و اشک قادر به انتقال HIV نیستند. پیشگیری از عفونت HIV، عمدتاً از طریق آمیزش جنسی امن و برنامه تعویض سرنگ، راه حلی برای جلوگیری از گسترش این بیماری محسوب می‌شوند. هیچ‌گونه درمان یا واکسن وجود ندارد؛ اگر چه درمان ضدویروسی می‌تواند باعث کاهش دوره بیماری و امید به زندگی نزدیک به طبیعی گردد. با وجود این که درمان ضدویروسی خطر مرگ و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد، اما این داروها گران‌قیمت هستند و ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.این بیماری درمان قطعی ندارد اما در ایران راه های  پیشگیری از بیماری در حال آموزش دادن به افراد جامعه ادامه دارد.

نام: ابولا
زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۷۶، آفریقای مرکزی
نحوه انتقال اولیه: از جانوران‌وحشی به انسان

اولین نمونه مبتلا به ابولا یا تب خون‌ریزی ابولا در سال ۱۹۷۶ مشاهده شد. این بیماری اولین بار در روستا‌های دور آفریقای مرکزی در نزدیکی جنگل‌های بارانی استوا، شیوع پیدا کرد، اما گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که این بیماری در دوران اخیر در مناطق شهری نیز شیوع یافته است. این بیماری خطرناک ناشی از ویروسی است که ابتدا از جانوران وحشی به انسان انتقال پیدا کرده و بعد از انسان به انسان. به طور متوسط ۵۰ درصد مبتلایان به این بیماری می‌میرند، اما در بعضی مناطق تا ۹۰ درصد هم اعلام شده است. ابولا هیچ واکسنی ندارد، اما همچنان بعضی روش‌های درمانی بالینی در حال آزمایش و ارزیابی هستند تا شاید راه‌حلی برای مقابله با این بیماری پیدا شود. نشانه‌های این بیماری از تب و استفراغ تا خون‌ریزی و ضعف، متفاوت است.

نام: سارس و مرس
زمان و محل شروع شیوع: ۲۰۰۳، آسیا
نحوه انتقال اولیه: از شتر‌ها به انسان

سندروم نارسایی تنفسی خاورمیانه (مرس) و سندروم حاد و شدید تنفسی (سارس)، نشئت گرفته از نوعی ویروس هستند که معمولاً باعث بیماری‌های تنفسی فوقانی می‌شوند و اصلی‌ترین علامت ابتلا به آن هم، سخت شدن تنفس است. با این‌که به نظر می‌رسد انتقال ویروس برای اولین بار از طریق شتر‌های آلوده اتفاق افتاده، اما به تازگی، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که هر دو بیماری به راحتی با عطسه و سرفه انسان به انسان دیگر منتقل می‌شوند. بیماری سارس اولین بار در سال ۲۰۰۳ در آسیا گزارش شد، اما شیوع جهانی آن به سرعت تحت کنترل درآمد و از سال ۲۰۰۴ به بعد گزارشی از ابتلا به این بیماری منتشر نشده است، اما بیماری مرس اولین بار در سال۲۰۱۲ دیده شد و از آن تاریخ به بعد در دیگر کشور‌ها نیز مشاهده شده است. ۳۶درصد بیمارانی که مبتلا به مرس شده‌اند، از این بیماری درگذشته‌اند. تاکنون هیچ واکسن یا درمانی برای این بیماری پیدا نشده است.

نام: تب ماربورگ
زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۶۰، آفریقا
نحوه انتقال اولیه: از خفاش‌ها به انسان

در دهه ۶۰ میلادی دوبار به صورت مرموزی شیوع گسترده این بیماری اتفاق افتاد. رد این بیماری تا کارکنان آزمایشگاهی که با میمون‌های آفریقایی وارد شده از اوگاندا در ارتباط بودند، زده شد. این بیماری ناشی از فیلوویروسی از خانواده ابولا بود. نام این ویروس را ماربورگ گذاشتند، چون اولین بار در این شهر آلمان، آن را تشخیص دادند. عقیده بر این است که میزبان طبیعی این ویروس خفاش‌های میوه‌خور هستند. ویروس اول از خفاش‌ها به انسان منتقل شد و بعد از انسان به انسان انتقال پیدا کرد. نشانه‌های این بیماری، از جمله تب بالا، سردرد شدید و درد عضلات، بی‌مقدمه ظاهر می‌شود و به سرعت پیشرفت می‌کند و به مشکلات گوارشی، رخوت شدید و خون‌ریزی می‌انجامد. در موارد مرگبار که ۸۸درصد از نمونه‌ها این‌گونه هستند، مرگ در کمتر از ۱۰ روز بعد از ظاهرشدن نشانه‌ها به سراغ فرد می‌آید. این ویروس هیچ واکسن و درمانی ندارد. تاکنون سازمان جهانی بهداشت از شیوع این بیماری در آنگولا، جمهوری دموکراتیک کنگو، کنیا، آفریقای جنوبی و اوگاندا گزارش داده است.

ترس از کرونا از خود ویروس خطرناک‌تر است!

همانگونه که گفته شد ترس از کزونا جامعه ایران را ملتهب کرده و به محل وحشتی در مراودات و ملاحظات اجتماعی تبدیل شده است. این درحالی است که کرونا در میان تمام ویروس‌های منتشرشده در جهان تنها 3 درصد از میزان مرگ و میر را به خود اختصاص داده است و کمتر از ویروس آنفلوآنزا موجب مرگ و میر می‌شود.

به نظر می‌رسد نقش رسانه‌ها در آگاهی‌سازی عمومی برای خنثی کردن بار منفی روانی هراس از کرونا بی‌بدیل باشد و تلاش زیادی را می‌طلبد تا آرامش روانی به جامعه بازگردد؛ البته تلاش برای عدم هراس از کرونا منکر رعایت نکات بهداشتی در جامعه نیست و باید تمام نکاتی که اخیرا در رسانه‌ها منتشر و منعکس می‌شود به جد مورد رعایت عمومی قرار گیرد؛ با این حال می‌توان اینگونه گفت و نوشت که کرونا ویروس، ویروسی با آزار کم و وحشت بسیار است.

انتهای پیام/4076/