سیاست‌های متناقض خودروسازان را به این روز انداخت

افزایش وام خودرو به 25 میلیون تومان در این بسته برای ایجاد تحرک سوالاتی را ایجاد می‌کند؛ از جمله اینکه آیا فقط با ورود نقدینگی به بازار این صنعت، می‌توان دیدگاه‌ مردم را درباره خودروهای داخلی تغییر داد و آنها را به خرید تشویق کرد؟

در این‌باره محمود دودانگه، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت، گفت‌و‌گویی با خبرنگار گروه اقتصادی آنا داشته است که در ادامه می‌خوانید:

با توجه به اینکه وام خودرو از 15 میلیون تومان به 25 میلیون تومان افزایش یافته است، ورود این نقدینگی به جامعه باعث ایجاد تورم نمی‌شود؟

تورم‌زا بودن این نقدینگی بستگی به این دارد که محل تامین منابع از کجاست. اگر محل تامین منابع برای تخصیص وام 25 میلیون تومانی خرید خودرو، منابع جدید باشد و این منابع از محل بانک مرکزی وارد چرخه اقتصادی شود، قطعاً ایجاد تورم می‌کند.

اما به هر حال بدیهی است که انتخاب سیاست‌های انبساطی برای خروج از رکود لازم است و یکی از این سیاست‌ها نیز ورود بانک مرکزی به بازار بین‌بانکی و تامین منابعی برای خروج از این رکود است. طبیعتاً یکی از راه‌های کوتاه‌مدت برای اینکه رکود را مدیریت کنیم، می‌تواند همین سیاست باشد.

برخی کارشناسان می‌گویند حجم نقدینگی در این طرح کم است و به همین دلیل این مقدار نقدینگی تورم ایجاد نمی‌کند. با این حال سوال جدیدی پیش می‌آید و آن هم این است که آیا این نقدینگی کم می‌تواند تحرکی در بازار ایجاد کند؟

ورود هر میزان نقدینگی از طریق بانک مرکزی به اقتصاد کشور به همان میزان می‌تواند تورم‌زا باشد. حالا اگر این نقدینگی کم باشد، طبیعتاً تورم ناشی از آن نیز کم است.

به هر صورت اگر این سیاست عملی و به سرعت این فرایند اجرایی شود، حداقل در صنعت خودرو که یکی از صنایع پیشران و تاثیرگذار در رشد اقتصادی است، می‌تواند آثار مثبت و خوبی را به‌ جا بگذارد.

راه‌اندازی کمپین نخریدن خودرو به این معنی بود که مردم از کیفیت خودرو‌های داخلی راضی نیستند و معتقدند قیمت این خوردوها با کیفیت آنها متناسب نیست. آیا این وام باعث می‌شود که مردم کمپین را فراموش کنند؟

مردم بعد از چهار دهه تولید خودرو در داخل ایران حق دارند که از خودروسازان بخواهند خودروی باکیفیت، با قیمت مناسب و با حداقل استانداردهای روز دنیا در اختیارشان قرار دهند. این انتظار و توقع درستی است که مصرف‌کنندگان از خودروسازان دارند.

اما توجه کنید که به سرانجام رسیدن این توقع طبیعتاً در یک زمان کوتاه امکان‌پذیر نیست، باید اجازه دهیم خودرو‌سازان به حیات و فعالیت خود ادامه دهند و در کنارش با سیاست‌های مختلف خودروسازان را وادار کنیم با مشارکت شرکای خارجی، تلاش خود را برای تولید خودروی با کیفیت افزایش دهند.

سیاست پرداخت وام، سیاستی کوتاه‌مدت است و به عنوان یک مُسکن عمل می‌کند. این سیاست به وضع حاد موجود در بخش خودرو که زنجیره‌ای بسیار مهم است، کمک می‌کند تا عملاً از فضای تولید خارج نشود و بتواند به حیات خود ادامه دهد.

بر این اساس، فرصتی کدولت در اختیار خودروسازان قرار داده است که آنها هم باید از این فرصت بسیار مهم استفاده و تلاش کنند تا حداقل انتظارات مردم را که کیفیت خوب و قیمت مناسب است، جامه عمل بپوشانند.

ظاهرا یک مقام دولتی گفته است که ابتدا باید انبارهای خودروسازان خالی شود تا بعد بتوان روی کیفیت آن کار کنند. نظر شما در این باره چیست؟

در صنعت خودرو بحث کیفیت لزوماً یک بحث مقطعی نیست. کیفیت از دیدگاه مشتری شامل طراحی، پلتفرم، ظاهر خودرو و بسیاری متغیرهای دیگر است که بعد از زمان تحویل خودرو به مشتری مورد توجه قرار می‌گیرد.

به عنوان مثال آیا خدمات پس از فروش خودرو در کشور ما مناسب و مورد رضایت مردم است؟ قطعا این گونه نیست. چیزی که مردم به آن نیاز دارند در واقعیت طراحی، پلتفرم و کیفیت مناسب و مطابق با استانداردهای جهانی است. اینها خواسته‌های درستی است که نمی‌توان انتظار داشت خودروسازان ظرف یک ماه یا حتی دو سال به آن رسیدگی کنند، یعنی باید یک زمان حداقلی را در اختیار خودروسازان یا همان تولیدکنندگان زنجیره خودرو قرار دهیم تا بتوانند مطابق با استانداردهای روز دنیا در این زمینه خودرو تولید کنند.

خودروسازان نیم قرن تحت سیاست‌های مختلف بودند و این سیاست‌ها وضع را به گونه‌ای رقم زده است که محصول خروجی خودروسازان بعد از نیم قرن چیزی باشد که مورد پسند مردم قرار نمی‌گیرد، پس طبیعتاً نباید انتظار داشت در 6 ماه تا یک سال همه چیز دگرگون شود.

اگر چه درخواست مردم خواسته‌ای درست، معقول و منطقی است، به نظر من باید فرصتی در اختیار خودرو‌سازان قرار دهیم، اما این فرصت به نحوی باشد که واقعا خودرو‌سازان تلاش کنند تا نظرها و دیدگاه‌های مصرف‌کنندگان را تامین کنند.

ولی خودروسازان چند دهه این فرصت را داشته‌اند و از آن استفاده نکرده‌اند.

متاسفانه در طول چند دهه گذشته سیاست‌های ما در مقاطع مختلف زمانی، سیاست‌های با ثبات و پایداری نبوده است و بعضاً دخالت‌هایی بوده که نه تنها کمکی به خودروسازان نکرده، بلکه آنها را از اداره بنگاه به صورت اقتصادی خارج کرده است. همین سیاست‌های متناقض باعث شد که خودروسازان ما به این روز بیفتند.

بنابراین بهترین کمکی که دولت می‌تواند به خودروسازان کند و آنها را به سمت درست یعنی تولید محصول خوب و باکیفیت هدایت کند، فقط این نیست که تسهیلات 25 میلیون تومانی خرید به مردم بدهد. دولت باید اجازه دهد این بنگاه‌ها به شکل اقتصادی فعالیت کنند و با چارچوب حاکمیت شرکتی کار را انجام دهند.

در واقع اعتقاد شما به وجود بازار آزاد در این صنعت است؟

اعتقاد من این است که باید اجازه دهیم بنگاه‌ها بدون اینکه در امورشان دخالت کنیم، کار کنند. آنها باید بتوانند نظرها و سلایق مشتریان و مصرف‌کنندگان را رعایت کنند.

ما هر دهه‌ای یک سیاست را دنبال کرده‌ایم. یک روز تعرفه‌ها را افزایش و روز دیگر کاهش داده‌ایم. یک روز مدیران مختلف را به آنجا تزریق کردیم و روز دیگر اجازه داده‌ایم آنجا فعالیت‌هایی غیر از صنعت خودرو را دنبال کنند. اینها سیاست‌های درست و اصولی نیستند و نمی‌توانند به این بنگاه‌ها کمک کند.

باید به بنگاه‌ها مسئولیت بدهیم و در قالب این مسئولیت اختیارات لازم را هم به آنها بدهیم، اما در مقابل قدرت بازخواست از آنها در مقابل نحوه عملکردشان را هم داشته باشیم.