دهک‌های پایین جامعه نیز از افزایش قیمت بنزین ضرر کردند/ تفاوت 5 میلیونی درآمد در یک دهک!

محمدرضا عبداللهی در گفتگو با خبرنگار حوزه نفت و انرژی گروه اقتصادی خبرگزاری آنا در خصوص تأثیر افزایش قیمت بنزین و تاثیر آن بر وضعیت ضرر و زیان مالی مردم  در دهک‌‌های مختلف  گفت: واقعیت این است که افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین از یک هزار به یک هزار و 500 تومان و قیمت آزاد آن به 3 هزار تومان، منابعی برای دولت ایجاد می‌کند؛ اما سؤالی که در این میان از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی مطرح است، این است که چرا میزان این منابع مشخص نشده و رقمی که قرار است برای دولت بماند نیز شفاف‌سازی نشده است؟

این پژوهشگر اقتصادی در ادامه خاطرنشان کرد: در طرح افزایش قیمت بنزین قرار بر این شد که دولت به 18 میلیون خانوار که شامل هفت دهک پایین جامعه می‌شوند، به صورت طبقه‌بندی شده کمک‌هزینه معیشت پرداخت کند که بر اساس تعداد اعضای خانواده‌ها قرار شد این قیمت متفاوت و از 55 تا 255 هزار تومان متغیر باشد.

وی اضافه کرد: ظاهر ماجرا نشان می‌دهد که اجرای این سیاست در قدم اول سه دهک بالایی جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در واقع سه دهک بالا در حالی که حمایت مالی دولت را ندارند، هزینه‌های‌شان افزایش پیدا می‌کند. یعنی دهک‌های هشت، 9 و 10 یارانه بنزین‌شان قطع و از سوی دیگر حمایت یارانه‌‌ای نیز از آنها صورت نمی‌گیرد. پس در نتیجه این قانون سه دهک بالا کاملاً متضرر می‌شوند.

دهک‌های پایین نیز با سیاست بنزینی ضرر می‌کنند

عبداللهی با بیان اینکه به نظر می‌رسد که مابقی دهک‌ها از این سیاست سود می‌برند اضافه کرد: برآورد سیاست بنزینی نشان می‌دهد که یارانه بنزین از سه دهک بالا اخذ شده و در بین هفت دهک پایین تقسیم می‌شود.

این پژوهشگر اقتصادی تأکید کرد: اما در این میان مسائلی وجود دارد که باید به آن به صورت ویژه توجه شود و مشخص شود که با افزایش قیمت بنزین چه خانواده‌هایی متضرر می‌شوند.

وی با تأکید بر اینکه این موضوع باید از سه کانال بررسی شود، ادامه داد: نخست کانال داشتن یا نداشتن خودرو است یعنی در دهک‌های پایین نیز یا افراد خودرو دارند یا ندارند. افرادی که خودرو و مصرف بنزین دارند نیز از افزایش قیمت بنزین سودی نمی‌برند چرا که اگر مصرف بنزین آنها زیر 60 لیتر باشد، 50 درصد هزینه‌های‌شان افزایش پیدا می‌کند و اگر مصرف بالای 60 لیتر باشد، هزینه‌های‌شان تا 200 درصد رشد پیدا می‌کند و در واقع می‌توان گفت خانواده‌هایی که خودرو دارند و در بین هفت دهک پایین قرار دارند، هزینه‌های‌شان بین 50 تا 200 درصد افزایش پیدا می‌کند.

افزایش قیمت بنزین بر روی هزینه حمل و نقل همه دهک‌ها  تأثیر دارد

عبداللهی با توضیح اینکه این موضوع از راه‌های دیگر نیز قابل بررسی است، ادامه داد: کانال دوم افزایش هزینه‌های حمل و نقل است. مهم‌ترین تفاوتی که در این میان ایجاد می‌شود، بر روی هزینه‌های حمل و نقل خانواده تحمیل می‌شود. افزایش قیمت بنزین سبب افزایش هزینه‌های حمل و نقل خانوارها می‌شود و بسته به میزان رفت و آمدها، این هزینه‌ها تأثیر خود را بر روی خانواده می‌گذارد.

این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به اینکه در سال 86 سهمیه‌بندی بنزین انجام شد و حمایت‌های ویژه‌ای صورت نگرفت، اضافه کرد: از اردیبهشت سال 86 تا اردیبهشت سال 87 هزینه حمل و نقل، 11 برابر رشد پیدا کرد و این افزایش قیمت حامل‌های انرژی، تأثیر خود را بر روی سیستم‌های حمل و نقل گذاشت.

وی با بیان اینکه سیستم حمل و نقل تأثیرش را بر سایر کالاها نیز می‌گذارد، ادامه داد: کانال سوم تأثیر افزایش قیمت بنزین و حمل و نقل روی قیمت تمام شده سایر کالاها در سبد خانوار است. با وجود آن که گفته می‌شود افزایش قیمت بنزین تأثیری بر سایر کالاها ندارد، باید گفت کنترل این موضوع تقریباً سخت است و سیستم حمل و نقل و افزایش قیمت آن، تأثیرش را بر روی همه کالاها می‌گذارد. حال بسته به اینکه خانوار چقدر هزینه حمل و نقل داشته باشد و تا چه میزان از کالاها استفاده کند، این افزایش قیمت‌ها تأثیرش را برای آنها می‌گذارد.

عبداللهی تصریح کرد: اما آنچه که وزن زیادی دارد و سبب افزایش هزینه خانوار می‌شود، این است که خود خانواده خودرو داشته و مصرف بنزین بالای 60 لیتر هم داشته باشند. با وجود آنکه دولت با طرح معیشتی خانواده بیان می‌کند که آن را جبران می‌کند اما با این وجود بخش زیادی از این خانواده‌ها نیز متضرر می‌شوند.

وی اضافه کرد: در هر حال برآورد دهک‌های مختلف نشان می‌دهد که سه دهک بالایی با افزایش قیمت بنزین و جبران نکردن دولت متضرر شده‌اند اما در حدود 10 درصد از هفت دهک پایین نیز از این سیاست متضرر شده‌اند و در واقع سه دهک بالای جامعه که شامل 30 درصد از مردم هستند و 10 درصد از دهک‌های پایین با این سیاست متضرر شده‌اند و در واقع 40 درصد خانواده‌های با این سیاست دچار ضرر و زیان مالی می‌شوند. این در حالی است که هفت دهک پایین هدف اجرای سیاست بوده‌اند و با وجود حمایت‌های مالی باز هم ضرر می‌کنند.

تعریف دهک‌ها عادلانه نیست/حد پایین دهک 9 روستایی با حد بالای دهک 9 تهرانی ماهانه 5 میلیون اختلاف درآمد دارند

این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به اینکه تعریف دهک‌ها باید برای سیاست‌گذاران تغییر کند، اضافه کرد: تصورها از دهک‌ها باید اصلاح شود زیرا دهک‌بندی روستایی، شهری و دهک‌بندی در تهران با هم متفاوت است. برای توضیح این مطلب می‌توان گفت برای فردی که در دهک هشت روستایی قرار دارد، درآمد متوسط دو میلیون و 200 هزار تومان تعریف شده است و دهک 9 روستایی درآمدش 2 میلیون و 600 هزار تومان است اما این دهک‌بندی در شهر متفاوت است.

وی با توضیح اینکه درآمد دهک هشت و 9 شهری نیز زیاد نیست، ادامه داد: متوسط درآمد فردی که در دهک هشت شهری قرار دارد، 3 میلیون و 600 هزار تومان است و فردی که در دهک 9 قرار می‌گیرد، درآمدی برابر با 4 میلیون و 650 هزار تومان دارد.

عبداللهی با اشاره به اینکه در شهر تهران، این طبقه‌بندی‌ها باز هم متفاوت است، ادامه داد: فردی که در تهران زندگی می‌کند و در دهک هشت قرار می‌گیرد، 5 میلیون و 900 هزار تومان درآمد دارد و افرادی که در دهک 9 قرار می‌گیرند، درآمدشان بالای 7 میلیون و 250 هزار تومان است، به همین دلیل با تعاریفی که اعلام شده، نمی‌توان گفت افرادی که در دهک‌های بالا قرار می‌گیرند، درآمدهای آنچنانی دارند.

وی افزود: به همین دلیل دولت باید در این خصوص تجدید نظر اساسی کند.

انتهای پیام/4087/پ