بیت‌کوین //////////////

؟؟؟

- 4 هزار تومان پول، 100تا اسکناس را باید با دست می‌شمردید. بزرگ‌ترین تحولی که بعد از آن اتفاق افتاد، این اسکناس‌شمارها بودند.

اولین بار که دستگاه پول‌شمار را در بانک دیدیم کلی ذوق کردیم، بعدش هم چقدر پیشرفت کردیم.

- احسنت. یواش یواش تحولاتی که در زمینه بانک و بانکداری اتفاق افتاده و بعد این ATM ها آمده و بعد الان شما می‌بینید که از روی موبایلت داری پول رد و بدل می‌کنی، اصلاً 30 سال پیش قابل تصور نبود برای‌مان. بحث این است که یواش یواش اسکناس از حوزه تجارت و حوزه بانکداری دارد خارج می‌شود. شما فرض کنید ما شب خوابیدیم، صبح بلند شدیم، بگویند که ATM دیگر نیست. چه اتفاقی می‌خواهد بیفتد؟ آیا می‌توانیم برگردیم به 20 سال یا 30 سال پیش؟ الان بحث این است، می‌گویند در آینده‌ای نه‌چندان دور، اساساً تنها چیزی که دارید با آن حساب و کتاب می‌کنید، همین موبایل شماست. یعنی شما می‌روید درِ نانوایی یک دستگاه شبیه پوز آنجا گذاشته، دوتا نان می‌خواهید بگیرید، عدد دو را وارد می‌کنید، موبایلت را می‌گذاری آنجا، از حسابت کم می‌شود، می‌رود به حساب نانوایی و دیگر قرار نیست پولی رد و بدل شود. تا اینجای کار می‌خواهم بگویم آن چیزی که الان اتفاق افتاده، در آینده خیلی بیش از اینها اتفاق خواهد افتاد و یکی از اینها رمزپد است. بقیه‌اش را دیگر من کاری ندارم. حالا اینکه به آن سؤالات شما پاسخ داده شود که پشتوانه و تضمین این چیست، این را بفرمایید. بخش دومی که چرا باید این در حوزه صنعت باشد، آن را هم پاسخگو هستیم. من گفتم این مقدمه را بگویم و زمینه را فراهم کنم.

در 10 سال آینده ما دیگر عملاً شعبه بانکی برایش متصور نیستیم و امیدوارم این جلسه فتح بابی شود که ما متوجه شویم این چه عایدی برای کشور می‌تواند داشته باشد و بُعد نظارتی‌اش به‌طور دقیق، علمی و کارشناسی، مردم ما همین الان من با چندتا از تاجرها صحبت کردم که آیا شما حاضرید با این سازوکار کار کنید، گفتند چون مصداق بحث‌مان مبارزه با پولشویی است، اگر بخواهند با این موضوع کار کنند، در قوانین تجارت و اینها برای‌شان ایراد می‌گیرند و عملاً نمی‌توانند از آن سازوکار استفاده کنند و مباحث دیگر تخصصی که در حوزه کار شماست.

- به نام خدا. البته شما یک‌دفعه سؤالاتی که مربوط به یک حجم وسیعی از پاسخ می‌شود را گفتید. من مرتب خودم را برای این یکی آماده می‌کردم، دیدم یکی دیگر هم پشت سرش گفتید، برای آن یکی آماده می‌کردم، سومی را هم گفتید.

این از عدم آگاهی جامعه است. وقتی که سرویس اقتصادی یک خبرگزاری واقعاً آگاهی نداشته باشد، ببینید سطح آگاهی جامعه در چه سطحی است.

- خب خود ما هم تا دو سال پیش اصلاً نمی‌دانستیم چیست. الان وارد شدیم. همان‌طور که شما هم به هر  حال شروع کنید به کسب این اطلاعات، شاید یک ماه دیگر لمس کنید که این چه فناوری است. همان‌طور که آقای دکتر فرمودند و فرمایشات خیلی خوبی هم داشتند در این رابطه، به هر حال یک فناوری در دنیا آمده و همه‌گیر و فراگیر شده و همه دارند از آن استفاده می‌کنند و ما تجربیاتی داشتیم. به هر حال فناوری‌هایی که در دنیا بوده جلوی خیلی از آنها در این مدت ایستاده‌ایم و دیدیم که نمی‌شود جلوی فناوری را گرفت، به هر حال باید خودمان را همراه کنیم با این فناوری. یکی از این فناوری‌ها هم همین فناوری بلاک‌چین است و در زیرمجموعه آن، بر روی بستر آن، فناوری رمزازها یا استخراج رمزازهاست. این مسئله در دولت هم بیشتر از یک سال است مطرح است که اصلاً در این حوزه ورود پیدا کنیم یا نکنیم و قانونی هم در این مورد وجود نداشته ولی الان خوشبختانه با مصوبه‌ای که هیئت دولت داد و آن استارت اولیه‌اش هم به‌هرحال این بود که کمکی شود به رفع تحریم‌ها، این سریع‌تر مصوب شد در هیئت دولت. در 13 مرداد ماه هم به وزارت صنعت ابلاغ شد. این که حالا صنعت هست یا نیست، در ابتدا هم ما خودمان می‌گفتیم که به هر حال اشتغال‌زایی آن‌چنان بالایی ندارد و اینکه منافع همه مردم در تولید آن محصول لحاظ نمی‌شود. یعنی ما چیزی را صنعت می‌دانیم که هم اشتغال‌زایی بالایی داشته باشد و هم اینکه همه عامه مردم از آن منافع استفاده کنند، در صورتی که رمزارز چیزی است که در صورتی که من وارد این فناوری رمزارز بشوم، برای من کسب درآمد می‌کند، برای مردم هیچ سود یا منفعتی ندارد. اما خب ابلاغ شد به وزارت صنعت، به عنوان یک صنعت هم شناخته شد. اولین بار جناب فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی گفتند که این صنعت هست، همان موقع هم ما مخالفت خودمان را اعلام می‌کردیم که این نمی‌تواند یک صنعت باشد، یک فناوری پیشرفته و نوین است که آمده. بعد هم آقای دژپسند گفتند که این صنعت است، در مرحله سوم هم وزیر خودمان گفتند صنعت است، ما دیگر ساکت شدیم. اما ما باید کمک کنیم به اینکه واقعاً به عنوان یک صنعت جا بیفتد. مثلاً در دستورالعملی که الان ما داریم تهیه می‌کنیم، دیده‌ایم که کسانی که می‌خواهند این استخراج و تولید را انجام دهند، حتماً باید از حوزه فناوری اطلاعات حداقل سه نفر داشته باشند، خب این خودش کمک می‌کند به اشتغال‌زایی. آمدیم به یک مسیری این را بردیم که کمک کند به اینکه آن مؤلفه‌های صنعتی بودن را داشته باشد. من الان نمی‌دانم وارد بحث دستورالعمل‌مان بشوم یا نشوم اما در مورد 0700 که شما گفتید، بله، در مورد اتم هم که در ابتدا کشف شد، به‌هرحال کشف شد، یک‌سری‌ها خوب از آن استفاده کردند و یک‌سری‌ها از آن بد استفاده کردند. رمزارز چرا اصلاً ایجاد شد؟ در سال 2008 که یک ژاپنی آمد این مسئله را عنوان کرد و این مقاله را ارائه داد، آمد گفت که یک راه‌حلی وجود دارد که ما پولی را رد و بدل کنیم، بدون اینکه اثری در دولت ثبت شود. یعنی دولت اصلاً نظارتی داشته باشد بر رد و بدل کردن این پول. آمد گفت که بله، می‌شود یک رمزارزی را ایجاد کرد، من به فرد ب بدهم، فرد ب به فرد ج بدهد اما دولت هیچ نظارتی بر آن نهداشته باشد. خب این خودش طبعاً یک عاملی می‌شود برای اینکه بیایند در پولشویی از آن استفاده کنند، در مواد مخدر هم از آن استفاده کنند، بفروشند اما بدون اینکه دلاری و ارزی رد و بدل شود، بدون اینکه مالیاتی حتی بدهند، این مسئله اتفاق بیفتد. اما ما در دولت به فکر این بخشش نبودیم، به فکر این بودیم که به هر حال بتوانیم این را به مسیری ببریم که کاربرد درستی از آن داشته باشیم. به خاطر همین، مراحلی را دیدیم برای اینکه این اتفاق نیفتد. ما در دستورالعمل‌مان دیدیم که حتماً کسانی که وارد این صنعت می‌شوند و این استخراج را می‌خواهند انجام دهند باید حتماً در دوره‌های 6 ماهه، تولید خودشان را اعلام کنند، بگویند مثلاً ما در 6 ماه اول چند بیت‌کوین تولید کرده‌ایم و یک آماری وجود داشته باشد و این تولیدی که انجام شده، اگر به خارج از کشور برود و ارزش به‌صورت اسکناس وارد کشور شود، در آن صورت از مالیات هم معاف خواهند بود. پس بنابراین راهکارهایی دیده‌ایم که آن اتفاق نیفتد و بشود آن را نظارت کرد. حتی دنبال راه‌های نظارتی‌اش هم بودیم و همه اینها را داریم در این معاونت روی‌شان کار می‌کنیم که این راه‌ها را ببندیم که این اتفاق نیفتد. هر چند که شما شاید بگویید که بله، ممکن است حتی یک کالایی را یک تولیدکننده تولید کند، به خارج از کشور ببرد و پولش را نیاورد. برود مثلاً در کانادا ملک بخرد. بله، این اتفاق در حتی ارزهای جاری کشور هم می‌افتد، در بقیه صنایع هم می‌افتد، پس این موضوع در این صنعت هم ممکن است اتفاق بیفتد.

دارد می‌افتد.

- ممکن است عده‌ای در اینجا بیت‌کوین را تولید می‌کنند ولی می‌رود به خارج از کشور ولی این هم راه‌حل دارد. یکی از بندهایی که دیدیم و پیشنهاد کردیم که ارزی که تولید می‌شود را خود بانک مرکزی به ریال بخرد. یکی از راه‌ها می‌تواند این باشد. پس به هر حال ما وارد این فناوری شده‌ایم و چه بخواهیم و چه نخواهیم، این اتفاق افتاده است. به هر دلیلی که این ایجاد شده و الان ما داریم خودمان را با این داستان هم‌راستا می‌کنیم. ما جلساتی در مجلس شورای اسلامی داشتیم که در کمیسیون اقتصادی و فرهنگی مجلس که در آنجا هم این مسئله را عنوان کردیم که اصلاً مجلس وارد این داستان نشود، قانون‌گذاری در خصوص رمزارز نکند، چرا؟ برای اینکه یک قانونی که مجلس تصویب می‌کند، مدت‌های زیادی می‌ماند، بدون اینکه دستخوش تحولات شود، بدون اینکه به‌روزرسانی شود، این بهتر است که مصوبه هیئت دولت باشد که هر موقع خواستیم پیشنهاد دهیم آقا اینجایش را عوض کن، هیئت دولت خیلی راحت‌تر می‌تواند این کار را انجام دهد و این را به‌روزرسانی کند و این یکی از مواردی بود که ما مخالفت کردیم با اینکه مجلس بخواهد قوانینی در خصوص رمزارزها ایجاد کند. خوشبختانه همین اتفاق هم افتاد. هیئت دولت آمد این مصوبه را به تصویب رساند و ابلاغ هم شده به وزارت صنعت که این کار را بکند، بر اساس همان اصلی که این صنعت است، تولیدی است، و واقعاً هم تولیدی هست، حالا کار به صنعت بودنش ندارم ولی یک تولید است. شما وقتی که به هر حال می‌توانید با خرید دستگاه‌های ماینر و راه‌اندازی آنها به تولید رمزارز بپردازید. خود رمزارز هم صرفاً یک مسئله نرم‌افزاری است. یعنی درست است که در نهایت تجهیزاتش مثل کامپیوتر است، تجهیزاتش به نام ماینر و سخت‌افزاری هستند، اما آن چیزی که تولید می‌شود و محصول نهایی یک نرم‌افزار است، درست مثل یک فایل عددی هست که ممکن است در فلش‌تان نگهداری کنید که البته در این مورد اصطلاحی دارد به نام کیف الکترونیکی (یا والت) که شما می‌توانید آن رشته‌ای که ایجاد کرده‌اید و به عنوان بیت‌کوین در نظر گرفته می‌شود، این را در موبایل خودتان و در کیف پول الکترونیکی خودتان نگهداری کنید.

یکی از موارد ضعفی که دارد این است که متأسفانه دولت‌ها بر آن نظارتی ندارند پس اگر پول‌تان از عابربانک‌تان دزدیده شود، می‌توانید بروید به بانک مرکزی بگویید که پول من دزدیده شده، پیگیری کنید ببینید چه کسی دزدیده، چه شده، کجا رفته، چه انتقالی اتفاق افتاده. اما در خصوص رمزارز این‌جور نیست و این اتفاق نمی‌افتد. اگر کسی بیاید کیف پول الکترونیکی شما را خالی کند، دست شما به هیچ‌جا بند نیست، هیچ پشتوانه‌ای هم برای رمزارزها وجود ندارد. چه بیت‌کوین، اتریوم، تمام کلاً ارزهای دیجیتالی که رمزارز هم یک نوع ارز دیجیتال است. پس این یکی از معایب استفاده از این تکنولوژی است اما به هر حال از نظر امنیتی آمده‌اند کارهایی انجام داده‌اند که پول الکترونیکی شما مطمئن باشد، کسی نتواند آن را هک کند یا حتی توکن‌های سخت‌افزاری هست مثل یک فلشی که استفاده می‌کنید و در جیب‌تان می‌گذارید، می‌توانید آن مقدار از ارز خود را در آن نگهداری کنید، یک جای امن قرار دهید و بدانید که همیشه وجود دارد.

هر کسی بخواهد می‌تواند این دستگاه‌ها را بگیرد و اقدام کند؟

- هر کسی بخواهد می‌تواند این دستگاه‌ها را بگیرد. بد نیست حالا یک آماری به شما بدهم که در همین حال حاضر با اینکه قانونی در این خصوص وجود نداشته، خب غیرقانونی نبوده، خیلی‌ها آمده‌اند و این کار را انجام داده‌اند و البته ما هم نمی‌توانیم خرده‌ای به آنها بگیریم چون قانونی وجود نداشته که بخواهیم آن را ممنوع کنیم. در حال حاضر حدود 600 هزار دستگاه ماینر در ایران هست که می‌توانم به جرئت بگویم اکثر اینها به‌صورت قاچاق و از مبادی غیررسمی وارد کشور شده، چیزی در حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان سرمایه در این داستان هست. شما با یک دستگاه ماینری که مثلاً 10 میلیون تومان است می‌تواند در ماه نزدیک 500 هزار تومان درآمد داشته باشد. حالا من تبدیلش کردم، شما می‌توانید از بیت‌کوین استفاده کنید. چون بیت‌کوین یک واحد پولی است و یک بیت‌کوین برابر 9 هزار و 800 دلار است و به پول ما چیزی حدود 120 میلیون تومان قیمت یک بیت‌کوین است. بعد شما می‌توانید یک میلیونیم بیت‌کوین یا یک هزارم بیت‌کوین را داشته باشید، نصف بیت‌کوین داشته باشید، این دیگر واحدبندی نشده، شما می‌توانید یک ذره بیت‌کوین داشته باشید و آن بر اساس عرضه و تقاضایی که در دنیا وجود دارد، قیمتش متفاوت است. هر کس کیف الکترونیکی استفاده کند و هر مقدار بیت‌کوین در آن بگذارد، در هر لحظه به شما معادل دلاری‌اش را هم می‌دهد که الان شما این‌قدر دلار دارید و مثل بورس، دقیقاً مثل بورس این رقم در هر لحظه بالا و پایین می‌شود و شما می‌دانید که چه مقدار معادل دلاری‌اش را دارید.

الان با این قانون، مسیر مشخص شده که هر کسی نتواند بگیرد؟

- در حال حاضر تمام کسانی که این کار را انجام می‌دادند، از زمانی که حدوداً یک ماه پیش صحبت‌ها شد که این موضوع به‌صورت قانونمند شود، وزارت نیرو آمد و جلوی اینها را گرفت. حالا اینها همه داستان دارد که وزارت نیرو چگونه تشخیص می‌دهد که یک واحدی دارد این کار را انجام می‌دهد، درون خانه هم حتی دارند این کار را انجام می‌دهند. تا یک ماه پیش من می‌دانم که حتی اتاقک آسانسور ساختمان‌ها را اجاره می‌کردند. کلیدش را می‌گرفتند، می‌گفتند ما پنج دستگاه می‌آوریم آنجا می‌گذاریم، برق سه فاز هم هست، ماینرمان را می‌گذاریم آنجا و استفاده می‌کنیم، هزینه ساختمان شما را هم ما می‌دهیم. شارژ ساختمان شما را ما می‌دهیم و خیلی‌ها هم این کار را می‌کردند. در مساجد، پایگاه‌های بسیج، در مدارس، در جاهایی که به‌اصطلاح برق رایگان داشتند، این دستگاه‌ها را خریده و گذاشته‌اند. در واحدهای کشاورزی و صنعتی، چرا؟ برای اینکه واحدهای کشاورزی و صنعتی دارند یک سوم  هزینه برق خانگی را می‌دهد. یعنی هر چقدر شما پول برق خانگی می‌دهید، برق صنعتی یک سوم آن را می‌دهد، پس بی‌نهایت به صرفه بوده. فرض کنید یک بیت‌کوینی که 100 میلیون تومان قیمتش بوده شاید نهایت شما مثلاً 20 میلیون هزینه‌های متفرقه داشتید، 80 میلیون سود خالص بود. یعنی کسانی که از چند سال پیش داشتند این کار را می‌کردند، واقعاً به درآمد هنگفتی دست یافته‌اند. من دیروز با یکی از فعالان ماینر که صحبت می‌کردم، ایشان می‌گفت هر چه زودتر این را مشخص کنید چون واقعاً ماهی یک میلیارد من دارد ضرر می‌بینم. یک میلیارد سود خالص دارد ضرر می‌کند. ببینید چیست. حالا من کاری ندارم که واقعاً به من راست گفت، خاموش کرده یا نکرده ولی در هر صورت هر ماینری شما فکر کنید این حجم پول را دارد ایجاد می‌کند. ما اگر تدابیری بیندیشیم برای اینکه این پول در داخل کشور تبدیل شود، واقعاً می‌توانیم این تهدید را به یک فرصت تبدیل کنیم. البته بحثی هم که در اینجا وجود دارد این است که ما باید خیلی سریع بجنبیم. چرا؟ برای اینکه ما در دنیا کلاً 21 میلیون بیت‌کوین داریم که تا الان 17 میلیون و 800 هزارتایش کشف شده. مردم عادی آمده‌اند کشف کرده‌اند. همه‌اش این وسط حدود 3 میلیون و 200 هزار بیت‌کوین مانده و همه دنبال آن 3 میلیون و 200 هزار می‌گردند و چرا دست برنمی‌دارند؟ برای اینکه ارزشش دارد می‌رود. بالا. برای اینکه همان‌طور که گفتم در سال 2008، 10 هزار بیت‌کوین را دادند دوتا پیتزا خریدند، الان 10 هزار بیت‌کوین شده 100 میلیون دلار. یعنی فاجعه که نمی‌شود گفت، واقعاً همان جهش تکنولوژی! و الان هم حتی ما بیت‌کوین را بگذاریم کنار، ارزهای زیادی هست، حتی شاید 40 تا 50 ارز دیگر هم وجود دارد که شاید خیلی از آنها الان رقم خیلی پایینی دارند ولی 10 سال آینده را اگر نگاه کنیم آنها هم دچار همین مسئله خواهند شد. اینکه حالا استخراج چه معنا دارد و بخواهم وارد آن داستان‌ها شوم خیلی وقت جلسه را خواهد گرفت.

من تازه دارم به شاه‌کلید آقای دکتر در آسانسور می‌رسم که گفتند هر کس می‌خواهد پولدار شود، با ما رفیق باشد. الان می‌شود درک کرد.

- به مسئله خوبی اشاره کردید. ببینید، تا الان این بوده. همه فرصت‌ها را ما از دست داده‌ایم، البته من فکر کنم بعضی از دوستان این کار را می‌کردند چون با تعجب نگاه کردند ولی الان قانونمند شده. الان نه اینکه سود نداشته باشد، سود دارد اما حاشیه سودش خیلی کم شده. طوری دیدیم که این به نفع اقتصاد کشور باشد. چرا؟ برای اینکه دیگر نیایند با برق ارزان این کار را بکنند. بیایند پول صادراتی‌اش را بدهند. حالا من نمی‌خواهم اسم ببرم چقدر، چون شایعاتی شده. پنج سنت گفتند، هفت سنت گفتند ولی ما همه‌اش در حال جلسه با وزارت نیرو هستیم که این را برسانیم به جایی که هم سودآور باشد برای فعالان این صنعت هم به نفع دولت باشد. اگر وزارت نیرو بتواند این پول را بگیرد، به نوعی دارد یک مالیاتی می‌گیرد و خرج می‌کند و شبکه‌اش را به‌روز می‌کند. یک بخشش از اینجا تأمین خواهد شد. ما در حقیقت آن حاشیه سود بیت‌کوین را کم کرده‌ایم.

به نظرم به عنوان مقدمه می‌توانیم این را استفاده کنیم ولی به شرطی که ما اگر بدانیم این قول را به ما بدهید که آن نشست خبری را در خبرگزاری آنا بگذارید.

- ما باید بررسی کنیم، یا اینجا یا وزارتخانه حتماً برگزار می‌کنیم. درواقع آموزشی است بیشتر.

- بله، ما می‌توانیم آنجا آموزشی بگذاریم.

- که حالا کسانی که می‌خواهند فعالیت کنند باید اطلاعات لازم را داشته باشند. 1930

- شما در مقابل پدیده‌های جدید دو راه‌حل بیشتر ندارید. یا فعالانه برخورد کنید یا منفعلانه برخورد کنید. به نظر من تا حالا نشان داده شده که بشر هر کجا در مواجهه با پدیده‌های جدیدی که در نهایت غالب خواهند شد، منفعلانه برخورد کرده، ضرر کرده است. پس تنها راه‌حل پیش رو این است که ما فعالانه برخورد کنیم. در عصری که لحظه لحظه اصطلاحات جدیدی خلق می‌شوند، بهترین راه‌حلش این است که بیاییم و کارشناسی با قضایا برخورد کنیم. کارشناسی هم در بخش صنعت، معدن و تجارت، کارشناسش هست. مجموعه مدیریتی در خدمت کسانی که واقعاً می‌خواهند کار کنند هست. من فکر کنم کسانی که پیشنهاد طلایی که ما می‌آییم در اصل این جلسه گذاشته شود، حالا هم آموزش است، هم اطلاع‌رسانی است و هم اینکه مردم بدانند کجا، با چه کسی، چگونه برخورد بکنند. فکر می‌کنم که این بهترین راه‌حل است. من فکر می‌کنم که ما در وزارت صنعت، معدن و تجارت، قطعاً در آینده نزدیک این است که حوزه متولی کجاست، آن را روشن کرده و اطلاع‌رسانی می‌کنیم. یعنی هر چه زودتر چون الان این به عنوان قانون مصوب، بخشی از کار به ما محول شده است. این حوزه‌های مختلفی را درگیر می‌کند. زمانی که بحث برق است، طبیعتاً وزارت نیرو را درگیر می‌کند، وقتی که بخش فناوری قضیه است و صنعتی، به ما برمی‌گردد. وقتی که بحث IP است، دو سه حوزه دیگر را درگیر می‌کند. این است که فکر می‌کنم همان‌طور که شما هم گفتید به باور من به‌عنوان مقدمه کفایت می‌کند. اما در ارتباط با ادامه کار و به‌صورت تخصصی که اطلاعات کامل و جامع به جامعه برسد، آن را به نظرم موکول کنید به همان جلسه و اطلاعات بعدی که وزارت ثبت در اختیار شما قرار می‌دهد.

آن بخش مردمی‌اش هم اگر بتوانید یک توضیح کوتاه بدهید که مردم متوجه شوند که اساساً این رمزارز چیست، کارکردش چیست و اثراتش چیست؟

- به‌طور کلی رمزارز یک نوع ارز دیجیتال است. همان‌طور که ما یک‌سری ارز در دنیا داریم که کشورها به رسمیت شناخته‌اند مثل دلار، مثل لیر، ریال، تومان و ... اما در فضای مجازی ارز دیجیتال است که استفاده می‌شود و به مرور زمان از وقتی که درست شده، ارزش خودش را کشف کرده. از سال 2008 که مثلاً ارز دیجیتال بیت‌کوین ابداع شده تا الان ارزشش از 10000 بیت‌کوین دوتا پیتزا شروع شده، الان رسیده به اینکه یک بیت‌کوین شده نزدیک 9 هزار و 800 یا راندش کنم به 10000 هزار دلار رسیده. پس این ارزش خودش را آمده کسب کرده. البته این ارزش را از کجا آورده؟ از داد و ستدی که بین افراد انجام شده. یعنی هر چه بیشتر خریدند قیمتش بیشتر شده. یکی از ارزهای دیجیتال، رمزارز است. یعنی آن ارزی هست که در حقیقت در کامیپوتر رمزگذاری شده و دارای ارزش بالاتری هست. پس شما ممکن است یک ارز دیجیتالی بخرید و داشته باشید اما رمزنگاری نشده. خیلی به‌راحتی می‌توانند آن را هک کنند، به‌راحتی آن را بدزدند و منتقلش کنند اما رمزارز که نوعش هم مثل بیت‌کوین است، قابل دزدیدن نیست و امنیت بسیار بالایی دارد و برای افرادی که داخل این مجموعه بلاک‌چین هستند، شفافیت دارد. یعنی اگر من داخل آن شبکه بلاک‌چین باشم، شما هم باشید، ما دوتا قشنگ می‌دانیم چقدر پول رد و بدل شده و بین چه کسی رد و بدل شده اما دولت دیگر نمی‌تواند نظارتی بر آن داشته باشد که بداند این پول به چه کسی داده شد یا بابت چه موضوعی داده شد. تعداد خیلی محدودی از کشورها هست که رمزارز مبادلاتش آزاد است ولی در اکثر کشورها اصلاً مبادلاتش ممنوع است و اگر آزاد باشد، اتفاقی که می‌افتد این است که شما می‌روید یک کفاشی یک کفش می‌خرید و به جای اینکه به او پول بدهید، با موبایل خودتان هزینه دیجیتالی آن کفش را منتقل می‌کنید، از کیف پول الکترونیکی شما کم شده و به کیف پول الکترونیکی فروشنده اضافه می‌شود و دولت هم دیگر خبر ندارد که این مقدار پول رد و بدل شد، پس هیچ مالیاتی هم نمی‌تواند از آن بگیرد. اما اینکه بیت‌کوین از چه راهی قابل دستیابی است. مشخصاً از دو راه، یکی اینکه یک نفر بیت‌کوین داشته باشد و شما از او بخرید. حالا به ریال، به دلار، به هر چیزی، شما از او بخرید و او به شما منتقل کند. روش دوم استخراجش است که به آن می‌گویند ماینینگ. استخراج این نیست که فکر کنید یک معدنی وجود دارد که بروید از آنجا بخرید و آن را به دارایی خودتان اضافه کنید. یک الگوریتم خاصی است، یک مسئله پیچیده ریاضی در سال 2008 ابداع توسط آن فرد ژاپنی که این معادله پیچیده ریاضی را کامپیوترها شروع می‌کنند به حل کردن. برای چه این کار را انجام می‌دهند؟ برای اینکه برسند به یک بیت‌کوین. اگر به جواب برسند، بیت‌کوین مال آنها می‌شود و اگر نرسند مال آنها نمی‌شود. اما هر کسی هر چقدر در حل آن مسئله ریاضی کمک کند، پاداشش را می‌گیرد. یعنی فرضاً اگر من بیایم یک ماه کمک کنم برای اینکه آن مسئله و الگوریتم را حل کنم و به یک رشته رمز برسم، پاداش کار کردن یک ماه خودم را می گیرم، به بیت‌کوین می‌گیرم. یعنی ممکن است بگوید پاداش کمکی که تو کردی مثلاً در طی یک ماه مثلاً دو ده‌هزارم بیت‌کوین است و آن را هم می‌گذارند داخل کیف پول الکترونیکی من. حالا در دنیا آمدند این معادله ریاضی را پخش کردند و هر کسی دستگاه ماینر یا کامپیوتر شخصی داشته باشد، می‌تواند بیاید کمک کند به استخراج آن بیت‌کوین‌های اصلی. آن 21 میلیونی که گفتم در دنیا وجود دارد. یعنی چه؟ یعنی من می‌آیم 10تا ماینر می‌خرم، یک دستگاهی است مثل کامپیوتر، کوچک و جمع و جور، این دستگاه را می‌خرم، به برق وصل کرده و روشنش می‌کنم، این دارد کمک می‌کند به حل آن مسئله ریاضی یا آن الگوریتم تا به بیت‌کوین برسد. هر چقدر دستگاه من روشن باشد، پاداشش نصیب من می‌شود و پاداشش نصیب من می‌شود و می‌آید درون کیف الکترونیکی من اما مسئله‌ای که هست این است که این دستگاه‌های ماینر مصرف برق بسیار بالایی دارد چون دارد پردازش خیلی شدیدی در پروسسورهای او انجام می‌شود، برق خیلی بالایی مصرف می‌کنند و طبیعی است که نیاز به هواساز و کولر دارند و به بخاطر همین این مجموعه‌ای که دارد این کار را انجام می‌دهد مصرف برق به‌شدت بالایی دارد و وزارت نیرو هم زمانی که بخواهد تشخیص دهد که یک نفر دارد ماین می‌کند یا نه، می‌تواند برود مقایسه کند با سال پیش و نمودار شما را ببیند. آن جایی که مصرف یک دفعه رفته بالا و ثابت شده، از این طریق می‌تواند متوجه شود که چه جاهایی مراکز استخراج بیت‌کوین است.

ابهامی که وجود دارد این است که چه اقدام مولدی در این میان صورت می‌گیرد. یعنی اگر همه بخواهند این کار را انجام بدهند، برای مثال می‌گویم یک کسی دارد یک تولیدی انجام می‌دهد، یک پوشاکی را تولید می‌کند، یکی دارد یک قطعه صنعتی را تولید می‌کند، خب کسی که دارد این کار را می‌کند چه ارزش افزوده‌ای برای کشور دارد. این موضوع هنوز مبهم است.

- حالا من خیلی ساده‌اش را می‌گویم، شما تخصصی‌اش را بگو. شما برق مصرف می‌کنید، نیروی انسانی می‌گذارید تا یک محصولی را تولید کنید. این محصول یک ارزشی دارد. می‌فروشید، پولش را می‌گذارید در بانک در حسابت است، هر وقت خواستی می‌توانی آن پول را برای این و آن جابه‌جا کنید. یعنی چی؟ یعنی ارزش نهایی. این کاری که بیت‌کوین می‌کند، ارزش نهایی خودش را در یک ارزی که تازه ارزشش بالاتر از ریال است، شما ریال را نمی‌توانید به راحتی جابه‌جا کنید، در صورتی که الان اگر به دستگاه‌های ATM‌ در دبی هم بروید یا حداقل به صرافی‌ها بروید، می‌توانید این را به راحتی تبدیل کنید.

- ATM هم هست.

- بنابراین واقعیت این است که آن ارزش نهایی را نه به‌صورت محصول فیزیکی، چون محصول فیزیکی نهایتاً یک ارزشی دارد، آن ارزش در بانک است، منتهی آنجا پشتوانه‌ای دارد، اینجا پشتوانه‌ای ندارد.

مثل اینکه الان 2 هزار و 500 میلیارد خارج شده آن هم از طریق این دستگاه‌ها، این پول را از گردونه اقتصاد ما خارج کرده‌اند.

- چرا این اتفاق افتاده؟ به یک چیز دقت کنید. ببینید ما اگر منفعل باشیم، ما اگر بگوییم که اصلاً ممنوع! چه اتفاقی می‌افتد؟ بقیه کشورها دارند این کار را انجام می‌دهند و آن مقداری که باقی مانده، 3 میلیون باقی مانده را باقی کشورها پیدا می‌کنند.

نقاط قوت و ضعفش را در آوردید که آن کشورهایی که ممنوع کردند چه نقاط قوتی را داشته، چه نقاط ضعفی داشته، چه اثرات منفی در اقتصادشان داشته؟

- خیلی از کشورها مثلاً در اروپا، بیشترین هزینه‌ای که دارد انجام می‌شود، برقش است. شما دستگاه را صبح تا شب روشن است و پول برق باید بدهد. در اروپا برای هر کیلوات ساعت باید 22 سنت حدوداً به‌صورت میانگین پول پرداخت کنند در صورتی که در کشور ما این رقم چیزی در حدود 2 سنت است. چیزی نمی‌شود، خیلی کم می‌شود. به خاطر این است که هجوم آورده‌اند به سمت ایران. حتی در چین هم نزدیک سه سنت، در ایالت‌های مختلفش متفاوت است ولی می‌توانند با سه سنت استخراج‌شان را انجام بدهند یا در کانادا دارند با پنج سنت این کار را انجام می‌دهند اما چون در ایران خیلی ارزان است و بعد از ونزوئلا اگر اشتباه نکنم، دومین کشور برق ارزان در دنیا هستیم، هجوم آورده‌اند به‌سمت ایران و این هجوم متأسفانه چون قانونی هم وجود نداشته، از طریق گمرک نمی‌توانستند وارد کنند، قاچاق اینها را وارد کشور کرده‌اند و یک ارزی از مملکت خارج شده یک بار که این 600 هزار دستگاه آمده. الان باید فکری به حال این 600 هزار دستگاه کنیم. یعنی در دستورالعمل پیشنهاداتی که دارم این است که ما باید یک فکری کنیم که دو مرتبه نگوییم اینها ممنوع است، 600 هزار دستگاه دیگر بخواهد وارد کشور شود. باید حتماً برای این مسئله، برنامه‌ای داشته باشیم.

باید ساماندهی شود.

- حقوق گمرکی‌اش را پرداخت کنند و بتوانند از اینها استفاده کنند که دو مرتبه این ارز هنگفت از کشور خارج نشود.

حالا قرار است به‌صورت رسمی و قانونی فروخته شود به هر کسی که خواست؟

- بله، اگر این اتفاق بیفتد و اگر بتوانند مجوز بگیرند، باید دستگاهش را هم بگیرند. دستگاهش هم باید از طریق گمرک به‌طور قانونی وارد کشور شود. ثبت سفارش شود.

سؤال دیگر اینکه آن کیف پولی که گفتید هر کسی می‌خواهد جابه‌جا شود، می‌آید درون کیف پول من. آن کیف پول چگونه باید خریداری شود؟

- یک نرم‌افزار است. شما مجانی می‌توانید بروید در پلی‌استور 3320 یک نرم‌افزار، یک اپلیکیشن است که روی گوشی‌تان نصب می‌کنید و آن نرم‌افزار هر لحظه می‌تواند به شما بگوید که چقدر بیت‌کوین دارید.

این موضوع چون محتوای دقیقی در فضای مجازی ندارد، ما هم آدم‌های متخصص‌اش را تا حالا پیدا نکرده‌ایم، به خاطر همین یک مقدار گنگ است، خطا هم در آن زیاد است. یعنی هر کسی از ظن خودش می‌آید یک مطلبی را منتشر می‌کند و چون اطلاعات و محتوای زیادی از آن وجود ندارد، خطا هم در آن خیلی زیاد است و این موضوع نشست‌ها هم به نظر من خیلی خوب تأثیر گذاشت. چون ما با چند نفر از دبیران اقتصادی و کسانی که به‌هرحال مسئولیت این حوزه را دارند، صحبت می‌کردیم واقعاً برای‌شان گنگ بود و اطلاعاتی نداشتند یا در حد همین اطلاعاتی که من داشتم، به‌هرحال بحث فروش و صادرات برق و ...

- با توجه به اینکه ما تقریباً یک ساعت و نیم هست که به‌طور مؤثر در خدمت شما هستیم، می‌رویم که از فرهیختگان هم بازدید کنیم.