دایرة المعارف دانش‌بنیان‌ها ۱۰۳؛
فاطمه علیزاده*
روشن کردن مسیر برجام از کارویژه‌های جریان انقلاب
برجام، توافقی بین‌المللی برسر برنامه هسته‌ای ایران است که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ صورت گرفت.
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، برنامه جامع اقدام مشترک یا به‌اختصار برجام، توافقی بین‌المللی برسر برنامه هسته‌ای ایران است که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ صورت گرفت، سنگ بنای این مذاکرات طولانی‌مدت و نفس‌گیر از سال۲۰۱۳ گذاشته شد و ماحصل آن متن برجام بود.
متنی که خالی از اشکال نبود و از منظر منتقدین نارسایی‌هایی داشته و دارد. در بررسی متن برجام باید توجه داشته باشیم که نگارش متون حقوقی در مناقشات بین‌المللی، نیازمند رعایت نکات فراوان است، بهصورت عرفی انتظار از یک متن توافق بین‌المللی این است که با استفاده از عبارات واضح و بدون ابهام، پایان مناقشات را اعلام کند؛ متن توافق برجام این ویژگی ابتدایی را ندارد و بهجای حل مناقشات قبلی، عملاً به مناقشات بعدی زمینه ظهور و بروز می‌دهد.
بند موردبحث دیگر، در رابطه با عبارت «تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای» (nuclear related sanction) است. این عبارت در ادبیات تحریم‌های علیه ایران، آشنا نیست و در متن قوانین مرتبط با ایران (اعم از تحریم‌های ایالات‌متحده، اتحادیه اروپا و شورا امنیت سازمان ملل) چنین عباراتی در بخش دلائل تحریم، مشاهده نمی‌شود. لذا ضروری بود که تیم مذاکره‌کننده ایران با توجه به امتیازات داده‌شده، از طرف مقابل مؤکداً می‌خواست تا تعریف خود را از این عبارت ارائه دهد.
نکته قابل‌تأمل این است که توافق ژنو علاوه بر متن چهارصفحه‌ای که به زبان انگلیسی بود و بعداً ترجمه به فارسی شد، دارای اسناد و بخش‌های دیگری نیز بوده است. این بخش‌ها و اسناد که به توضیح دقیق‌تر و عملیاتیتر روند اجرای توافق می‌پردازد، متأسفانه در رسانه‌های ایران بازتاب نیافتند. در حقیقت طرف ایرانی هیچ‌کدام از اسناد حاوی جزئیات بیشتر را منتشر نکرد و عملاً کانال انتشار به ایالات‌متحده واگذار شد.
به‌رغم طویل بودن این نکات مورد مناقشه، در بحث برجام، روی صحبت و بحث اصلی صحبت از یک مسیر است، صحبت از یک روش طی طریق است.
این مسیر که برآیند راهبردی عمیق و ریشه‌دار است و محدود به حوزه تحریم و اقتصاد نیز نمی‌شود، در این برهه از تاریخ انقلاب اسلامی در بوته آزمایش قرار گرفت و نتوانست سرباز پیاده را به انتهای صفحه شطرنج برساند.
مشخص شدن سرانجام این مسیر برای ملت ایران و همه ملت‌هایی که در دوراهی انتخاب مسیر هستند، نقطه‌ای تعیین‌کننده خواهد بود و راه صحیح تعامل با آنگلوساکسون‌ها را روشن خواهد کرد.
تلاش برای روشن کردن سرنوشت این مسیر از وظایف و کار ویژه‌های جریان انقلاب است. این هدف با کلی‌گویی و ادبیات خواص قابل تبیین نبوده و نخواهد بود که اگر بود برای حفظ مینیاتوری و نمادین صنعت هسته‌ای، جشن ملی و مدال شجاعت نمی‌گرفتند.
لغو تحریم‌های موجود علیه ایران، شاه‌بیت اصلی ایران در مذاکرات هسته‌ای خود با کشورهای ۱+۵ بوده است و طرح موضوعاتی از قبیل اثبات بدعهدی ایالات‌متحده و یا دور کردن سایه شوم جنگ، عوام‌فریبی است و محلی از اعراب ندارد. اساساً هر توافقی که نتواند در رفع تحریم‌های اصلی ایران گامی بردارد، طبیعتاً نقض غرض ایران از ورود به مذاکرات و غیرقابل‌قبول خواهد بود.
* دبیر انجمن اسلامی دانشگاه الزهرا عضو دفتر تحکیم وحدت
انتهای پیام/4107/4108/
انتهای پیام/
