رضایی در گفتگو با آنا:
کرسی‌های آزادانديشى به فضايى براى تخريب ارزش‌ها تبديل نشود
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جویبار گفت: کرسی‌های آزادانديشى نباید به فضايى براى تخريب ارزش‌ها تبديل شود، حمله به ارزش‌ها به بهانه آزاداندیشی ظلم است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از جویبار، واژه «کرسی آزاداندیشی» چند سال است در رسانه‌های گفتاری و شنیداری مطرح می‌شود و موافقان و مخالفان خاص خود را دارد.
بدون هیچ مقدمه‌ای به سراغ بیانات ارزشمند مقام معظم رهبری دراین‌باره می‌رویم.
ایشان در دیدار جمعی از اعضای انجمن قلم در تاریخ 8 بهمن 1381 می‌فرمایند: «اگر بخواهیم درزمینهٔ گسترش و توسعه واقعیِ فرهنگ، اندیشه و علم حقیقتاً کار کنیم، احتیاج داریم به اینکه از مواهب خدادادی و در درجه اوّل آزاداندیشی استفاده کنیم. آزاداندیشی در جامعه ما یک شعار مظلوم است. تا گفته می‌شود آزاداندیشی، عدّه‌ای فوری خیال می‌کنند که بناست همه بنیان‌های اصیل درهم‌شکسته شود و آنان چون به آن بنیان‌ها دل‌بسته‌اند، می‌ترسند. عدّه‌ای دیگر هم تلقی می‌کنند که با آزاداندیشی باید این بنیان‌ها شکسته شود. هر دو گروه به آزاداندیشی - که شرطِ لازم برای رشد فرهنگ و علم است - ظلم می‌کنند. ما به آزاداندیشی احتیاج داریم. متأسفانه گذشته فرهنگ کشور ما فضا را برای این آزاداندیشی بسیار تنگ کرده بود.»
بر این اساس برای بررسی موضوع به سراغ قاسم رضایی عضو هیئت‌علمی و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جویبار، دانش‌آموخته دکتری در رشته علوم قرآن و حدیث گرایش تفسیر تطبیقی از دانشگاه قم و دارای تألیف یک جلد کتاب، 6 مقاله چاپ‌شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی و 6 مقاله در همایش‌های علمی و دو طرح پژوهشی پایان یافته رفتیم.
گفتگوی خبرنگار خبرگزاری آنا با رضایی در پی می‌آید:
آنا: به نظر شما تعریف کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها چیست؟
رضایی: منظور از کرسی‌های آزاداندیشی، ایجاد فضایی مناسب در محیط‌های علمی ازجمله دانشگاه‌ها برای طرح اندیشه و دیدگاه‌های مختلف در زمینه‌های گوناگون است که قدرت استدلال، اندیشه، تفکر و تحلیل را در افراد افزایش می‌دهد. این مسئله در بالندگی و پویایی فضای جامعه، مقابله با تبلیغات و توطئه‌های دشمنان نقش بسیار مهمی دارد و همین امر دلیل تأکید مداوم مقام معظم رهبری بر بحث کرسی‌های آزاداندیشی است و یکی از مطالبات اساسی ایشان از جامعه دانشگاهی است.
کرسی‌های آزاداندیشی می‌تواند بستر مناسب و بانشاطی را در دانشگاه‌ها در تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی مقام معظم رهبری فراهم کند.
آنا: به نظر شما برای راه‌اندازی شایسته و رونق کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه آزاد اسلامی چه باید کرد؟
رضایی: یکی از سؤال‌های مهمی که در حوزه کرسی‌های آزاداندیشی مطرح است اینکه آیا اسلام اعتقاد به تفکر آزاد دارد یا خیر؟ در جواب باید گفت: بله و اساساً یکی از ویژگی‌های بارز اسلام و وجه امتیاز آن از دیگر ادیان موجود، دعوت به تفکر، اندیشه و حتی شنیدن قول مخالف است. مواردی نظیر امر به جدال احسن، امر و ترغیب به گزینش بهترین کلام و مواردی که از مخالفان درخواست برهان شده با بیانی روشن بر لزوم آزادی بیان در جامعه اسلامی تأکید دارد.
گرچه آزادی بیان در اندیشه دینی جایگاه مهمی دارد؛ اما با توجه به احکامی مانند حرمت غیبت، تهمت و دروغ این نکته روشن می‌شود که آزادی مطلق در گفتن وجود ندارد؛ بلکه گفتار باید صادق باشد و موجبات اذیت و آزار دیگران و تضییع حقوق عمومی را فراهم نسازد.
حال که پذیرفتیم آزادی اندیشه در اسلام مورد تأیید است و برگزاری آن‌ها لازم است باید به بایدها و نبایدهای آن توجه جدی شود و باید مداومت و لزوم برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها در زمان و مکان مناسب به گفتمان عمومی و مطالبه‌گری تبدیل شود.
تقابل کرسی آزاداندیشی با مجادله و تخریب
نکته سوم اینکه باید هدف از برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها مشخص شود تا این کرسی‌ها دچار انحراف و اعوجاج نشود؛ چراکه هدف از برگزاری این کرسی‌ها آشکار شدن حقیقت و بیان شفافیت‌ها در موضوعات چالش‌برانگیز و کمک به پیشرفت کشور در حوزه‌های گوناگون درباره موضوعات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و ... است؛ همان‌طور که مقام معظم رهبری دراین‌باره می‌فرمایند: «اگرچند نفر حرف‌شان را بزنند و حرف همدیگر را نقد کنند، با همدیگر مجادله کنند. حق، آنجا خودش را نمایان خواهد کرد. حق این‌طوری نمایان نمی‌شود که کسی یک انتقادی را پرتاب بکند. این‌طوری که حق درست فهمیده نمی‌شود. ایجاد فضای آشفته ذهنی با لفاظی‌ها هیچ کمکی به پیشرفت کشور نمی‌کند. شما تجربه این پدر پیرتان را در این زمینه داشته باشید. آنی که کمک می‌کند به پیشرفت کشور، آزادی واقعی فکرهاست؛ یعنی آزادانه فکر کردن، آزادانه مطرح کردن، از هو و جنجال نترسیدن، به تشویق و تحریض این و آن هم نگاه نکردن.» (پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، بیانات در دیدار جمعی از نخبگان علمی کشور (6/ 8/ 1388).
نکته چهارم نیز اینکه باید توجه داشت که کرسی‌های آزاداندیشی درعین‌حال که می‌تواند آثار مثبت و ارزنده‌ای را برای کشور به همراه داشته باشد؛ اما درعین‌حال باید به آسیب‌ها و تهدیدهای آن توجه کرد و فضای آزاداندیشی به فضایی برای تخریب ارزش‌ها تبدیل نشود و اگر تصور آزاداندیشی به معنای تلاش برای ایجاد زمینه و لزوم حمله به بنیان‌ها و ارزش‌ها باشد، این تصور، ظلم به آزاداندیشی است؛ بنابراین کرسی‌های آزاداندیشی باید در چارچوب ارزش‌های پذیرفته‌شده در جامعه باشد و این چارچوب‌ها اگرچه در هر نظام و جامعه متفاوت است؛ اما مبتنی بر جهان‌بینی و نظام فکری آن جامعه است؛ درحالی‌که لجام‌گسیخته و بدون حدومرز نیست؛ چراکه آسیب‌ها و تباهی‌های گوناگونی را متوجه جامعه می‌کند.
با توجه به بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری، وظیفه‌ای که در این برهه بر دوش نسل چهارم و پنجم انقلاب اسلامی، به‌خصوص قشر فرهیخته جوان و مؤمن انقلابی نهاده شده است؛ توجه دوچندان به حفظ ارزش‌ها و اهداف انقلاب اسلامی، امید به فردایی بهتر و ... است، این امور با کسب بصیرت‌های لازم و به‌دوراز افراط‌وتفریط‌ها، در سایه ادامه راه امام خمینی (ره) و پیروی از رهنمودهای حکیمانه مقام معظم رهبری امکان‌پذیر است.
گفتگو از احسان شهریار
انتهای پیام/4078/4062/
انتهای پیام/
