دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
10 بهمن 1397 - 15:41

چطور در هوای آلوده مراقب خودمان باشیم؟

آنچه باید درباره آثار جسمی و روحی آلودگی هوا که سالانه جان 75 هزار نفر را در کشور می گیرد، بدانیم.
کد خبر : 356604

به گزارش گروه رسانه‌‌های دیگر خبرگزاری آنا، این روزها آلودگی هوا در بعضی از نقاط کشور به مرحله خطرناکی رسیده تا حدی که مدارس را در استان‌هایی مانند خراسان رضوی به تعطیلی کشانده است. باتوجه به نقشه‌های موجود در سامانه پایش کیفی هوای کشور، بیشتر شهرهای مرکزی و شرقی همچون یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و ... از نظر آلودگی هوا برای همه رده‌های سنی در شرایط ناسالم قرار دارند. در این بین و طبق جدیدترین آمارها به تفکیک بیماری‌ها، می‌توان گفت؛ سالانه ۷۵ هزار نفر مرگ بر اثر آلودگی هوا در کشور وجود دارد. به همین بهانه، پرونده‌ای جمع و جور و البته خواندنی برای همه رده‌های سنی آماده کرده‌ایم تا آنها را با تأثیرات جسمی و روانی آلودگی هوا، توصیه‌هایی برای کاهش عوارض آلودگی هوا و دلایل افزایش اختلالات روانی در روزهایی که آلودگی هوا بیشتر است؛ آشنا کنیم.


بررسی تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت جسم به تفکیک گروه های سنی


از آسیب به پوست تا بیماری‌های قلبی و عروقی


این روزها به هر طرف که چشم می‌چرخانیم، ترافیک است و بدتر از آن هر خودرو تنها یک یا حداکثر دو سرنشین دارد، وقتی به فضای سبز اهمیت داده نمی شود، وقتی بعضی اتوبوس‌های عمومی مانند تراکتور دود می‌کنند و ... آلودگی بیش از حد هوا، دور از ذهن نخواهد بود. صرف نظر از دلایل افزایش آلودگی هوا، در این مطالب می‌خواهیم بدانیم که این عامل چه تأثیری بر سلامت گروه‌های مختلف سنی می‌گذارد.


آسیب‌های کلی آلودگی هوا


از متغیرهای آلاینده هوا می‌توان به دی اکسید کربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن،  ذرات سرب، جیوه و ترکیبات کلروفلوروکربن‌ها و ... نام برد که بررسی تأثیر هر یک بر سلامتی افراد دارای اهمیت است اما به طور کلی آلودگی هوا باعث کاهش امید به زندگی، کاهش میزان دید، سوزش چشم و گرمایش جهانی، تأثیر بر گونه‌های گیاهی و جانوری، باران اسیدی و بسیاری ناهنجاری‌های دیگر زیست محیطی می‌شود.


تأثیر آلودگی هوا بر نوزادان و کودکان


حضور کودکان در زمان افزایش آلودگی هوا در معابر عمومی باعث ایجاد تهوع، دل درد و اسهال در آن‌ها می‌شود. آلودگی هوا ضریب هوشی نوزادان و کودکان را کاهش می‌دهد. هنگامی که هوا آلوده است و دچار وارونگی هوا می‌شویم، کودکان به دلیل کوتاهی قد بیشتر در معرض ذرات آلاینده قرار می‌گیرند. این آلودگی طی سال‌ها در بدن آن‌ها رسوب می‌کند و باعث بروز مشکلات تنفسی مانند اسم و آلرژی می‌شود.


تأثیر آلودگی هوا بر نوجوانان و جوانان


نوجوانان و جوانان جزو گروه‌هایی هستند که به دلیل مشغله روزانه ، تردد بیشتری در سطح شهر دارند و به همین دلیل به طور مستقیم تحت تأثیر آلودگی هوا قرار می‌گیرند. آلودگی‌ها بر سطح پوست می‌نشیند و منافذ پوست را مسدود می‌کند. چین و چروک، آکنه، لکه‌های تیره و جوش تنها بخشی از پیامدهای آلودگی هوا بر زنان و مردان است. آلودگی هوا نه تنها بر سطح پوست تأثیر می‌گذارد بلکه لایه‌های زیرین پوست نیز از نفوذ این آلودگی‌ها در امان نیست. در این مواقع، کیفیت پوست تحلیل و خاصیت ارتجاعی آن کاهش می‌یابد. چند مورد دیگر از این تأثیرات عبارتند از: تیرگی‌های دایره ای شکل در اطراف چشم، افزایش خطوط اخم در پیشانی، افتادگی چانه و ایجاد جوش در نواحی اطراف چانه.


تأثیر آلودگی هوا بر میان سالان و سالمندان 


آلودگی هوا افزون بر تأثیر قابل توجه بر ریه‌ها و سیستم قلبی - عروقی، تأثیر غیر مستقیم بر واکنش‌های التهابی دارد که می‌تواند باعث پیشرفت روند اترواسکلروسیس و در نهایت بروز بیماری‌های قلبی - عروقی شود. بیشترین خطر بروز سرطان بر اثر آلودگی هوا در ریه بوده است ولی دیگر اعضا مانند مثانه، معده و کبد نیز مورد حمله سرطان ناشی از آلودگی هوا هستند. سرب باعث کاهش قدرت یادگیری، افزایش حمله‌های ناگهانی، کندی ذهن و آسیب‌های‌های دایمی به مغز و حتی مرگ در میان سالی به بعد می‌شود. سرب در افراد بالغ موجب افزایش فشار خون هم خواهد شد. بدون تردید گروه‌های آسیب پذیر مانند مادران باردار، بیماران و کسانی که مشکل نقص سیستم ایمنی دارند، آسیب پذیرترند.


جدای از مصرف آب و شیر در روزهای آلوده چه کارهای دیگری باید انجام دهیم؟


8 توصیه برای کاهش عوارض آلودگی هوا


مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه: آنتی اکسیدان موجود در میوه‌ها در این روزها، کمک مؤثری برای بدن ماست.


خوردن مایعات زیاد: دفع سموم و تنظیم بهتر میزان هورمون کورتیزول از فواید مصرف زیاد مایعات است.


 افزایش دادن مصرف لبنیات: مصرف لبنیات به ویژه محصولات پروبیوتیک و البته کم چرب هم در این رزوها بسیار مهم است. محصولات لبنی می‌تواند کمک موثری برای سیستم تنفسی که این روزها تحت فشار مضاعفی است، باشد.


جایگزینی روغن زیتون با دیگر روغن‌ها: آنتی اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون، می‌تواند در این روزها یاری رسان سیستم قلبی - عروقی و تنفسی بدن باشد.


دوری از مصرف کافئین زیاد: مصرف کافئین زیاد به ویژه در شب توصیه نمی شود. دریافت زیاد کافئین در این روزها هم می‌تواند علایم اضطراب را تشدید کند و کیفیت خواب را کاهش دهد.


داشتن خواب مناسب و منظم: هرچند داشتن خواب خوب همیشه اهمیت دارد اما در این روزها، اهمیت دو چندانی می‌یابد چرا که خواب کافی هم باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود و هم به کاهش هورمون کورتیزول کمک می‌کند.


 باغبانی و نگهداری از چند گلدان داخل خانه: برخی معتقدند داشتن چند گلدان داخل خانه، می‌تواند به بهبود هوای خانه کمک کند. در کنار این مزیت، مطالعات نشان می‌دهد، باغبانی می‌تواند روشی موثر در کسب آرامش باشد.


تماشای فیلم یا انجام بازی‌های دسته جمعی در خانه: داشتن برنامه تفریحی هم به شما کمک می‌کند تا آرامش بیشتری در این روزها داشته باشید و هم منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن شما خواهد شد.


افزایش پرخاشگری، افسردگی و اضطراب، مجموعه ای از تأثیرات آلودگی هوا بر روان انسان‌ها


آلودگی هوا با روان ما چه می‌کند؟


نرگس عزیزی،کارشناس ارشد علوم اعصاب شناختی: چند دهه ای است که به عوارض آلودگی هوا بر سلامت روان توجه می‌شود و مطالعات راجع به آن آغاز شده است. تا به امروز مشخص شده است، آلودگی هوا می‌تواند پرخاشگری را در افراد افزایش دهد. افزون بر آن برخی مطالعات در آمریکا نشان داده است که آلودگی هوا حتی می‌تواند بر میزان وقوع جرم نیز موثر باشد و باعث افزایش نرخ جرم بین 2.2 تا 6.1 درصد شود اما یکی از گسترده‌ترین تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت روان که طی مطالعات متعددی تایید شده است، افزایش اختلالات اضطرابی و افسردگی در شهرهایی با هوای آلوده است. با توجه به شیوع این موضوع، در این مطلب در پی آن هستیم تا به چرایی‌اش بپردازیم.


  آلودگی هوا چطور ما را مضطرب می‌کند؟


در مطالعه ای که نتایج آن در سال 2018 منتشر شده است، محققان مرکز مطالعات علوم در پکن به تأثیر ذرات معلق کوچک تر از 2.5 میکرون بر مغز و بدن ما پرداخته‌اند تا بتوانند دلیل افزایش اضطراب و افسردگی ساکنان شهرهای آلوده را تبیین کنند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد؛ تنفس در هوای آلوده منجر به افزایش سطح هورمون کورتیزول در بدن ما می‌شود. کورتیزول را به عنوان هورمون اضطراب می‌شناسند و افزایش آن، می‌تواند سطح اضطراب را افزایش دهد. در اختلالات خلقی نظیر افسردگی نیز سطح هورمون کورتیزول بیشتر از حالت عادی است. از طرفی افزایش ترشح کورتیزول می‌تواند به تشدید رفتارهای پرخاشگرانه در افراد منجر شود اما این، تمام اتفاقی نیست که در زمان آلودگی هوا در بدن ما روی می‌دهد. هیپوکامپوس، بخشی از مغز است که در مدیریت خلق و خو نقش مهمی دارد و در زمان بروز اختلالات اضطرابی یا افسردگی، تغییراتی در نحوه عملکرد هیپوکامپوس مشاهده می‌شود. تصویربرداری از مغزِ موش‌هایی که دوره ای در هوای آلوده زندگی کرده‌اند، نشان از تغییرات ساختاری در هیپوکامپوس آن‌ها دارد. در عین حال مطالعات این گروه از محققان نشان داده است که گیرنده‌های حساس به کورتیزول در هیپوکامپوس در هوای آلوده پاسخ دهی ضعیف تری نسبت به شرایط عادی دارد. در شرایط عادی با افزایش سطح کورتیزول، این گیرنده‌ها به فاصله کوتاهی واکنش نشان می‌دهند و دستور کاهش ترشح را به غدد فوق کلیوی می‌فرستند اما در آلودگی هوا، این عامل کنترل کننده، عملکرد ضعیفی دارد و در نتیجه افزایش ترشح کوتیزول می‌تواند برای زمان طولانی تری ادامه یابد. بر مبنای این یافته‌ها می‌توانیم به تبیین به نسبت خوبی از چرایی افزایش اضطراب، افسردگی و البته پرخاشگری در زمانی که ناچار از تنفس در هوای آلوده برای زمانی طولانی هستیم دست یابیم اما در این شرایط چه می‌توانیم انجام دهیم؟ در بخش دیگری از پرونده، نکاتی در این باره برای شما آماده کرده‌ایم که خواهید خواند.


منبع: روزنامه خراسان


انتهای پیام/4028/


انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب