«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
جشنواره‌های هنری؛ آفت یا فرصت!
یکی از راه‌های رشد هنر در شاخه‌های مختلف به‌واسطه جشنواره‌ها محقق می‌شود که آن هم نیازمند کشف استعدادها، حمایت از هنرمندان، برنامه‌ریزی بلندمدت و توجه به خروجی آنها از سوی متولیان رویدادهای هنری است.
به گزارش خبرنگار حوزه هنرهای تجسمی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، برای افراد علاقه‌مند یا کسانی که دستی در هنر دارند، جشنواره نه‌تنها واژه‌ای نامأنوس و ناآشنا نیست بلکه از رویدادهای بسیار رایجی به حساب می‌آید که با عناوین مختلف هر چند روز یک بار از سوی سازمان‌ها، مؤسسه‌ها و ارگان‌های مختلف دولتی و غیردولتی برگزار می‌شود.
در حقیقت تعدد و تنوع جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی امروزه نه‌تنها ارائه‌کننده بخش‌های مختلف هنری است، بلکه به خودی خود زمینه‌ای برای ارتقا و رشد هنر را نیز فراهم می‌آورد که به گردش چرخه اقتصادی هنر و هنرمندان هم کمک می‌کند.
جدای از مزایا و تأثیر مثبت برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها در اقصی نقاط جهان، باید توجه داشت که صرف هزینه و برپایی چنین گردهمایی‌هایی آن هم با بی‌توجهی نسبت به بازخوردی که باید در جامعه داشته باشد، اثرات آسیب‌زننده‌ای را نیز در پی دارد.
امروزه رشد قارچ‌گونه جشنواره‌ها آن هم با موضوع و عناوین متعدد که خیلی هم متناسب با نیاز روز جامعه هنری نیستند، باعث شده تا نوعی آفت و جشنواره‌زدگی را در میان اهالی هنر شاهد باشیم. اگر نگاهی عمیق و دقیق نسبت به خروجی‌های بسیاری از جشنواره‌ها، همایش‌ها و نمایشگاه‌ها داشته باشیم، خیلی زود درمی‌یابیم که ماحصل این رویدادهای به ظاهر هنری با سنگ‌بنا و اهداف اولیه‌ای که در گام‌ها و دوره‌های نخست جشنواره‌ها مطرح شده، چندان مطابقت ندارد.
در این بین اگر به دنبال چرایی این امر بگردیم و هزینه‌های صرف شده در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها را محاسبه سرانگشتی کنیم، متوجه فاجعهای در دل رویدادهایی که قرار بود به اعتلای هنر بیانجامد، می‌شویم؛ چراکه در بسیاری از جشنواره افرادی مسئولیت دارند که به دنبال تأمین منافع و خواسته‌های شخصی هستند. این افراد معمولاً از هر گونه دغدغه نسبت به فرهنگ و هنر بی‌بهره‌اند و بنابر نظر بسیاری از کارشناسان هنرهای تجسمی نداشتن بار هنری بسیاری از جشنواره‌ها از یک‌وجهی بودن و برخورد شعارگونه با جشنواره‌ها نشئت گرفته است.
احمد نادعلیان از هنرمندان نقاش کشورمان معتقد است، به دلیل کمبود فستیوال‌های مناسب، کارهایی که در جشنواره‌ها ارائه می‌شود خیلی با روح هنری و موضوعی آن سنخیتی ندارند.
وی درباره بسیاری از رویدادهای مهم هنری می‌گوید: در جشنواره‌هایی مثل هنرهای تجسمی فجر که رویدادی سالانه است، انتظار می‌رود آثار نو و تازه‌ای از هنرمندان به نمایش در‌آید و مورد داوری قرار گیرد، اما گاهی کمبود شرکت‌کننده‌ها و بی‌کیفیتی آثار ارائه شده باعث می‌شود تا از کارهای آرشیوی هم در این رویدادها استفاده شود.
همچنین بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان هنری و هنرمندان، انتشار مناسبتی فراخوان‌ها و توجه به موضوعاتی که بیشتر از وجه هنری، وجه تبلیغاتی آن مورد توجه قرار گرفته، باعث شده تا در اختتامیه جشنواره‌ها با آثار باکیفیت و دارای ارزش هنری روبه‌رو نباشیم.
از سویی دیگر، کم شدن تعداد جشنواره‌ها، توجه بیشتر به کیفیت آثار و اطلاع‌رسانی درست در سطح ملی و بین‌المللی این فرصت را به هنرمندان می‌دهد که کارهای نو و خلاقانه‌ای را به جشنواره‌ها ارسال کنند و این مسأله می‌تواند به بهتر شدن وضعیت هنری کشور کمک شایانی کند.
در این سال‌ها جشنواره‌های بسیاری تولید شده‌اند که بقایشان به بیش از سه دوره نرسیده یا خروجی مؤثری از آنها در نمایشگاه‌ها شاهد نبوده‌ایم. بنابراین بدون‌شک بی‌برنامگی، بی‌نظمی و تعویق در برگزاری برخی جشنواره‌ها یکی از مواردی است که می‌تواند باعث هدر رفتن سرمایه‌های هنری، کاهش توجه و جشنواره‌زدگی در میان هنرمندان شود.
از سویی دیگر لازم است یادآور شویم که دست‌یابی به پیشرفت در جشنواره‌های تجسمی جز با کشف استعدادها، تشویق و حمایت از هنرمندان جوان، برنامه‌ریزی بلندمدت و البته توجه به خروجی جشنواره‌ها محقق نمی‌شود. آنچه لازم است برگزارکنندگان جشنواره‌ها در نظر داشته باشند این است که برگزاری هر دوره نمایشگاه یا جشنواره باید مطابق با اهداف اساسی این رویدادها باشد و در نهایت برای هنر و هنرمند حاصلی داشته باشد. این امر با مشاوره و کمک از استادان و فعالانی که از علم روز برخوردار هستند محقق می‌شود. کسانی که قلبشان برای اعتلای فرهنگ و هنر این مرز و بوم می‌تپد.
انتهای پیام/4072/4031/خ
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
