در گفت‌و‌گوی تفصیلی آنا با سردار رحیمی مطرح شد؛
ماجرای پیشنهاد تاسیس شهر معتادان/ مهمترین تهدیدهای امنیتی پایتخت چیست؟
مشکلات انتظامی و امنیتی در تهران، تنها منحصر به اغتشاشات نیست. سرقت، ترافیک، نزاع‌های خیابانی و حتی معتادان متجاهر، هرکدام می‌توانند یک تهدید امنیتی برای پایتخت به حساب بیایند؛ البته سردار رحیمی معتقد است که نحوه مواجهه ما با این رویدادهاست که می‌تواند از آنها یک فرصت یا تهدید درست کند.
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا؛ سردار سرتیپ حسین رحیمی، حالا هفت ماهی است که بر صندلی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ تکیه است و در سابقه‌اش هم فرماندهی انتظامی سیستان و بلوچستان و مقابله با اشرار و قاچاقچیان را دارد و هم رئیس پلیس راهور تهران بزرگ و مقابله با ترافیک‌های وحشتناک تهران؛ همین سوابق هم کمک کرده است تا در هفت ماه گذشته، هم بتواند ترافیک را کمی سامان دهد و هم از پس حوادثی مانند اغتشاشات دی‌ماه و آشوب‌های دراویش در خیابان پاسداران برآید.
طبقه چهارم ستاد فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، هم اتاق فرماندهی است و هم مرکز کنترل پایتخت؛ مانیتوری بزرگ که از آن می‌توان کل تهران را رصد کرد. در واپسین روزهای اسفندماه، در همین اتاق، مهمان سردار حسین رحیمی شدیم تا در خصوص وضعیت امنیتی تهران و چشم‌انداز پیش روی پایتخت در سال جدید، با او گپ و گفتی داشته باشیم.
* پلیس مهمترین تهدید امنیتی پایتخت را چه مواردی می‌داند؟
اگر بخواهیم مرکزیت جمهوری اسلامی را با بسیاری از کشورهای بزرگ مقایسه کنیم و یا حتی کشورهای مطرح اروپایی، از حیث امنیتی ما یک وضعیت بسیار مطلوبی را داریم. وقتی آمار جرائم اتفاقیه در پایتخت را با بسیاری از پایتخت‌های بزرگ دنیا مقایسه می‌کنیم، از لحاظ وقوع یک روند نزولی را در پیش داریم و از نظر اشرافیت پلیس در کشف جرم و دستگیری مجرمان وضعیت بسیار مطلوب است. تقریبا تمام سرقت‌های مهمی که در پایتخت به وقوع می‌پیوندد از سوی پلیس کشف می‌شود. یعنی در واقع سرقت‌هایی که اعصاب و روان جامعه را بهم می‌ریزد، با اشراف ایجاد شده کشف می‌شوند. تهدید اول در پایتخت سرقت است و در مجموعه سرقت، سرقت‌های خرد هستند که بیش از هرچیزی پایتخت را تهدید می‌کنند. درست است که این سرقت‌ها معطوف به یک جیب‌بری یا گوشی‌دزدی می‌شود، اما چون تعداد آن زیاد است، بالتبع نگران‌کننده هم خواهد بود.
* چه کسانی بیشترین سرقت‌های خرد را در پایتخت انجام می‌دهند؟
در این سرقت‌ها، معتادان و خرده‌فروشان نقش اول را ایفا می‌کنند. باید روی این موضوع بررسی‌های لازم صورت گیرد و پلیس تهران روی این موضوع سرمایه‌گذاری ویژه‌ای را انجام داده است. پلیس در واقع تلاش می‌کند تا برای این افراد فضایی ناامن را ایجاد کند تا از آن طرف یک جامعه امن ایجاد شود. مردم باید در پایتخت به رعایت قوانین توجه بیشتری کنند؛ این یکی دیگر از مشکلات تهران است، حتی همین عدم‌رعایت قوانین مشکلاتی را برای ما به وجود می‌آورد.
* اقدامات زیادی برای امنیت ایجاد شده، اما هنوز هم در پایتخت احساس امنیت کم است. برای اینکه پایتخت‌نشینان این امنیت را به چشم ببینند و احساس کنند، چه برنامه‌ای در دستور کار پلیس تهران بزرگ است؟
با اجرای طرح‌های امنیت محله‌محور که بیش از 327 محله تهران را تحت‌پوشش قرار می‌دهد و دستگیری مجرمین با انواع و اقسام جرایم تلاش می‌کنیم تا فضای امنیت را به ذهن مردم متبادر کنیم. برخورد با اراذل و اوباش و مزاحمان محلات اجرای طرح رعد، بالا بردن روحیه مسئولیت‌پذیری کلانتری‌ها در برابر مجرمین، برخورد با معتادان و خرده‌فروشان و قاچاقچیان، عمده کنترل واحدهای صنفی به‌خصوص واحدهای صنفی فاقد مجوز جزو برنامه‌های پلیس تهران برای ایجاد احساس امنیت است. همچنین پلیس راهور نیز در بخش انضباط‌بخشی ترافیکی اقداماتی را انجام می‌دهد که اجرای همه این موارد به صورت هماهنگ، امنیت را در فکر و ذهن مردم افزایش می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد که در کشورهای دیگر میزان وقوع بسیار بیشتر از کشور ماست، اما به همان ترتیب احساس امنیت هم در آنجا بالاتر است. در بالا بردن این احساس امنیت به طور حتم رسانه‌ها نقش ویژه‌ای دارند و در این زمینه همه بخش‌های رسانه‌ها باید کار کنند. در اغتشاشات دی‌ماه 96 پلیس بسیار زیبا عمل کرد و حتی از بینی یک نفر هم خونی نیامد. اعتراض در تمام دنیا وجود دارد؛ اتفاقا این برای اولین‌بار بود که پلیس این‌گونه عمل کرد یا مثلا در غائله دراویش ممکن است عده‌ای به ما خرده بگیرند که چرا زودتر اقدامات لازم را انجام ندادید، اما ما معتقدیم که باید با درایت و تدبیر اقدام شود. علی‌الخصوص در بحران‌های شهری این موضوع الزامی است. نباید با احساسات مدیریت کنیم. اگر فرمانده میدان نتواند با درایت عمل کند، یک مطلب اجتماعی را به یک معضل امنیتی تبدیل می‌کند و لذا تلاش ما این بود که یک مشکل امنیتی را با درایت تدبیر کنیم. این مشکلات از قدیم وجود داشته و بعد از این هم خواهد بود. مردم روزانه اعتراضاتی را انجام می‌دهند مثلا مالباخته‌های موسسات دائما در حال اعتراض هستند اما پلیس با تدبیر برخورد می‌کند.
* همان‌طور که خودتان گفتید عمده‌ترین مشکل کشور سرقت‌های خرد است، مردم به کلانتری‌ها مراجعه می‌کنند و می‌گویند که لوازم داخل خودروی‌مان را دزدیده‌اند و به آنها گفته می‌شود خداراشکر کنید که خودروی‌تان را ندزدیده‌اند. در واقع پایتخت‌نشینان به آن چیزی که از آنها دزدیده شده نمی‌رسند، برای این موضوع برنامه‌ای در دستور کار پلیس است؟
بسیاری از گنجینه‌های پلیس در حال‌حاضر سرقت‌های خردی است که از مردم صورت گرفته است. هزاران حلقه لاستیک، ضبط، موبایل و... هم‌اکنون وجود دارد که بلاصاحب هستند. تمام خواسته ما این است که اموال مردم را به دست آنها برسانیم. سامانه‌ای که قرار است در پلیس آگاهی راه‌اندازی شود می‌تواند بخشی از مشکلات را حل کند. کسانی که اموال‌شان به سرقت رفته است می‌توانند اطلاعات خود را در این سامانه ثبت کنند و پس از آن پیگیر باشند تا اموال‌شان پیدا شود. امروز بسیاری از اموال مکشوفه روی دست ما مانده‌اند زیرا مردم آنها را قبول نمی‌کنند، چون مطمئن نیستند که کالای موردنظر متعلق به خود آنهاست. البته تمام تلاش پلیس این است که از ریشه بحث سرقت‌های خرد را مهار کند و در حال‌حاضر پلیس در بسیاری از پاتوق‌هایی که سارقان خرد حضور دارند، وارد شده و شاید دیگر شما معتادان را که عاملی برای همین سرقت‌های خرد هستند، در حاشیه‌های بزرگراه‌ها نمی‌بینید. البته وقوع جرایم اجتماعی به پلیس مربوط نمی‌شود و به بسیاری از مسائل دیگر اجتماعی مثل تورم و بیکاری مرتبط است. برخورد با مالخران هم در دستور کار پلیس قرار گرفته است. اگر مالخران حضور نداشته باشند، سرقت در پایتخت به شدت کاهش پیدا می‌کند. البته در این بخش هم کار فقط دست پلیس نیست و ما نقش دستگیرکننده را برعهده داریم.
* شاید بخشی از این توضیحات شما مربوط به رابطه پلیس با دستگاه قضایی می‌شود، پلیس برای هماهنگی بیشتر با دستگاه قضا و خدمت‌رسانی به مردم، چه اقداماتی را انجام داده است؟
مردم صفر تا صد دستگیری تا تحویل کالا را برعهده پلیس می‌دانند. اما بخشی از این موضوع به پلیس مربوط می‌شود. ولی اگر بخواهیم معضلات اجتماعی را مهار کنیم باید همه دستگاه‌ها به صورت همزمان پای کار بیایند. مثلا در بخش جمع‌آوری معتادان، بهزیستی باید با تمام قوا پای کار بیاید. شورای هماهنگی و ستاد مبارزه با مواد مخدر هم باید به پلیس کمک کند. دستگاه قضایی باید با خرده‌فروشانی که در توزیع موادمخدر و تغذیه معتادان نقش دارند، برخورد قاطع‌تر و جدی‌تری را داشته باشد. باور ما این است که همه باید به موضوع جرایم نگاه جدی و مسئولان داشته باشیم. در غیر‌این‌صورت جرایم و معضلات اجتماعی به راحتی کاهش پیدا نمی‌کند.
* در حوزه موادمخدر با توجه به فعالیت پلیس، کشف مواد افزایش قابل‌توجهی داشته اما اگر فرض کنیم طبق آمارهای رسمی ستاد مبارزه با موادمخدر، بیش از 150 هزار معتاد در تهران وجود داشته باشند، عددی که آنها از مواد مخدر استفاده می‌کنند مسلما بزرگ است و با عددی که پلیس کشف می‌کند قابل قیاس نیست.در بخش مبارزه با عرضه، پلیس تهران بزرگ باید چه اقداماتی را انجام دهد؟
کسانی که به فروختن مواد مبادرت می‌کنند، ملاحظات مربوط به خودشان را دارند و رفتارهایشان از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. اما هرسال میزان کشفیات نسبت به سال‌های گذشته در تهران رو به افزایش است. این میزان به بیش از 20 تن می‌رسد، اما مبارزه بی‌امان در حال انجام است. این در حالی است که حدود 10 تا 12 هزار تن موادمخدر در افغانستان برداشت می‌شود که بالغ بر 70 درصد این مقدار از مرزهای کشور وارد ایران می‌شوند و ما در نهایت 600 الی 700 تن آن را کشف می‌کنیم، یعنی ما حتی یک‌دهم آن را هم نمی‌توانیم کشف کنیم. اینکه چه میزان موادمخدر وارد تهران می‌شود هم مشخص نیست، اما در این بخش خوب عمل می‌شود و اشراف اطلاعاتی پلیس کامل است.
* همان‌طور که خودتان گفتید معتادان متجاهر یکی از معضلات پایتخت هستند و در حالی که سایر دستگاه‌ها در زمینه جمع‌آوری آنها وظایفی را برعهده دارند، چشم امید مردم به پلیس است. فکر می‌کنید این چرخه تکراری دستگیری و بازگشت آنها به جامعه چه زمانی پایان می‌یابد؟
متاسفانه همین تعداد معتادینی که توسط پلیس دستگیر و به مراکز بازپروری برده می‌شوند، براساس برآورد بالغ‌بر 90 درصدشان دوباره به جامعه بازمی‌گردند که بیشتر این آمار شامل معتادان ولگرد بلامکان متجاهر می‌شود. این افراد از خانواده طرد شده‌اند و کسی آنها را قبول نمی‌کند. اوایلی که به پلیس تهران بزرگ آمده بودند مراکز بهاران شهرداری هم تعطیل شده بود، ولی با پیگیری‌های متوالی بالاخره این 22 مرکز راه‌اندازی شد و سه ماهی را که معتادان در مراکز بازپروری می‌گذرانند در مرحله بعدی به مراکز بهاران منتقل می‌شوند. البته تمامی این موارد تحت کنترل دولت نیست، زیرا برخی از آنها را 20 الی 30 بار پلیس دستگیر می‌کند. باید فکری فراتر انجام شود. پیشنهاد ما این بود که مکانی را مثل پارک سرخه‌حصار یا جایی شبیه آن را آماده کنیم، دیوارهای بلند بکشیم و آنجا تبدیل به شهری شود و معتادان را به آن مکان منتقل کنیم و آنجا می‌توانند از حضور پزشکان به منظور بحث‌های درمانی هم استفاده کنند. حضور آنها در چنین مکانی باعث می‌شود که برخی نیز از اعتیاد بازگردند. اگر چنین فکری نشود ما دچار مشکل خواهیم شد.
* این طرح را ارائه کرده‌اید؟
این موضوع در حال بحث و بررسی است. پیشنهاد می‌دهم به عنوان پایلوت این کار را در تهران انجام دهیم و جایی مثل شورآباد همراه با امکانات برای این افراد تهیه کنیم. در پایتخت 20هزار معتاد زن و مرد متجاهر وجود دارد. که 8 هزار نفر آنها را زنان و 12 هزار نفر را مردان تشکیل می‌دهند. اینها باید از بدنه جامعه کنده شوند و توجه به این نکته ضروری است که سه ماه بازپروری برای این افراد کافی نیست.
* زمانی که شما به عنوان رئیس پلیس پایتخت انتخاب شدید معتقد بودید که باید 40 کلانتری در تهران افتتاح شود؛ این موارد هزینه‌بر است. فکر نمی‌کنید اگر ایستگاه‌های محلی ایجاد و آنها را تقویت کنید، نتیجه بهتری خواهید گرفت؟
ایستگاه‌های پلیس هم‌اکنون وجود دارند و ما تلاش می‌کنیم که این ایستگاه‌ها را از ثابت به سیار تغییر وضعیت و کاربری دهیم. اگر بتوانیم این اقدام را انجام دهیم، بهره‌وری ما بالا خواهد رفت. با ناجا پیگیر این موضوع هستیم که در تهران به عنوان اولین‌بار سیستم پلیس سیار راه‌اندازی شود. در رابطه با بحث کلانتری‌ها، استانداری، شهرداری و اعتباراتی که دولت در اختیار ناجا قرار می‌دهد تبادل‌نظرهایی صورت بگیرد. ما در همین رابطه با استانداری 7 جلسه را برگزار کرده‌ایم. براساس تدبیر مقام معظم رهبری هفته گذشته جلسه‌ای را با خیرین کشور برگزار کردم تا بتوانیم برای راه‌اندازی کلانتری‌ها از ظرفیت مردم، دولت و شهرداری‌ها استفاده کنیم. الزام وجود اضافه شدن بیست کلانتری به پایتخت براساس اقدامات کارشناسانه بوده و باید انجام شود. پلیس به سرعت در حال تلاش، رایزنی و پیگیری است. امیدواریم این اتفاق بیفتد اما تا این لحظه هیچ خبری نیست. در حال‌حاضر مشکل ساماندهی نیرو وجود ندارد و فقط نبود مکان‌های مناسب برای احداث کلانتری باید مورد توجه قرار گیرد.
* کمی هم وارد فضای عیدانه شویم، فکر می‌کنید حالا که فرمانده تهران بزرگ هستید، بیشتر می‌توانید در ایام نوروز در کنار خانواده باشید یا آن زمانی که در سیستان و بلوچستان مشغول به خدمت بودید، فرصت بیشتری برای حضور در کنار خانواده فراهم بود؟
هیچ‌وقت عیدها را در کنار خانواده نیستیم؛ البته آنها گلایه هم می‌کنند اما چاره‌ای نیست مسئولیت را یا نباید بپذیرید یا اگر می‌پذیرید باید پای آن بایستید. من در بقیه ایام سال هم بیشتر وقت‌ها پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها مشغول به کار هستم، اما اگر وقت کنم بهترین تفریحم این است که در کنار خانواده باشم.
* سفر می‌روید؟ مقصدتان کجاست؟
بله، سفرهای دو، سه روزه می‌رویم اما در تمام مسیر دلهره کار را داریم و معمولا مشهد را برای سفر انتخاب می‌کنم و بیشتر اوقات تابستان‌ها به سفر می‌روم و برخی از موارد شمال هم مقصد دیگری است.
* سردار به مردم توصیه می‌کنید در ایام عید به سفر بروند؟
بله حتما، توصیه می‌کنم هر خانواده‌ای حتما به سفر برود و سفر را از در خانه شروع کند. کسانی که قصد سفر دارند از همین حالا باید خودروهای خود را آماده کنند چون یکی از مواردی که سفر را به انسان تلخ می‌کند این است که بین راه خودرویش خراب شود. به مسافران توصیه می‌کنیم رعایت کردن قانون را هم فراموش نکنند.
......................................
گفت‌وگو از الهه خانی و شاهرخ صالحی کرهرودی
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
