رشته‌محل‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی حذف نشده‌اند/ زیرساخت‌ها برای جذب دانشجو باید آماده باشد

نماینده نوشهر و چالوس در مجلس شورای اسلامی ضمن قدردانی از عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی در ایجاد زیرساخت های آموزشی، لازمه افزایش پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی را فراهم آوردن امکانات لازم در همه دانشگاه‌ها عنوان کرد.

متن کامل گفت‌گوی خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا با دکتر احمدی لاشکی را در ادامه می خوانید:

واقعیتی که در کشور ما وجود دارد، خروج تعداد زیادی از دانشجویان برای تحصیلات تکمیلی از کشور است؛ کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی چه برنامه‌ای برای ایجاد ظرفیت‌های بیشتر در نهادهای آموزشی دارد تا بدین طریق بتواند در کاهش روند سرمایه‌های علمی و اجتماعی کشور موثر باشد؟

مهم‌ترین نکته در این باره آن است که باید تصمیم گیری و برنامه‌های جدی در این‌ خصوص وجود داشته باشد تا دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل به ارمنستان، تاجیکستان و سایر کشورهایی که از نظر علمی جایگاه ویژه‌ای ندارند، مراجعه نکنند. از سوی دیگر نباید این حس ایجاد شود که به هر طریقی باید دانشجوی تحصیلات تکمیلی در کشور پذیرفته شود زیرا در آن صورت این احتمال وجود دارد که در آینده با افراد مدرک‌دار بی‌سواد مواجه شویم. به همین خاطر معتقدم درباره این مسئله باید رویه متعادلی در پیش گرفت و در همین راستا کمیسیون آموزش مجلس نیز دانشگاه‌های کشور را رصد می‌کند تا اگر ظرفیتی برای افزایش پذیرش دانشجو در سطح تحصیلات تکمیلی دارند؛ از آن‌ها حمایت کند.

نقش دانشگاه آزاد اسلامی را در این باره چطور ارزیابی می‌کنید؟

دانشگاه آزاد اسلامی انصافا پس از انقلاب کار بزرگی انجام داده است و اقدامات بسیار مناسبی توسط این دانشگاه صورت گرفته است. امروز بدون اینکه فشاری به دولت وارد شود قریب به 1 میلیون و 680 هزار دانشجو در دانشگاه آزاد در حال تحصیل هستند. مساحت عظیمی از فضاهای آموزشی در کشور ساخته شده و در کنارش نیروی انسانی متخصص و علمی نیز تربیت شده است. به همین خاطر بنده وظیفه دارم از تمام افرادی که در این عرصه حضور داشته و دارند قدردانی کنم.

اما افزایش ظرفیت تحصیلات تکمیلی چه در دانشگاه آزاد و چه در دانشگاه‌های دولتی، پیام نور، علمی کاربردی و غیرانتفاعی، ارائه رشته و تحصیل دانشجویان در تحصیلات تکمیلی باید بر اساس ضوابط صورت پذیرد. امروزه واحد‌های جامع و با کیفیتی که در دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارند، کم نیستند. همچنین هیئت علمی خوبی هم در این دانشگاه مشغول به کار است؛ بنابراین وقتی این دانشگاه از چنین ظرفیت و امکاناتی برخوردار است؛ نباید اجازه دهیم دانشجو از کشور خارج شود. به طور مثال در دانشگاه آزاد چالوس که یک واحد جامع است حدود 320 نفر هیئت علمی مشغول به فعالیت هستند؛ پس مشخص است که در این دانشگاه ظرفیت برای پذیرش دانشجوی دکتری و ارشد وجود دارد و این بستر مناسبی است پس چرا نباید از آن استفاده کرد؟ یا حتی واحد نوشهر با اینکه واحد کوچکی است اما نسبت هیئت علمی به دانشجو در آن، یک به 27 است این درحالی است که در دانشگاه دولتی این نسبت یک به 35 است. این موضوع نشان می‌دهد در بحث هیئت علمی، دانشگاه آزاد دربرخی از واحدها نسبت‌های خوبی دارد. البته ممکن است عکس این مسئله نیز وجود داشته باشد که واحدهای دیگر این شرایط مهیا نباشد که در این باره نیز جای نگرانی وجود ندارد زیرا مراجع علمی نظارتهای خوبی بر دانشگاه‌های کشورمان دارند.

اما ظاهرا برخی دلواپسند و به نظارت وزارت علوم به عنوان مرجع، اعتماد ندارند؛ وگرنه نباید موضوع را به گونه‌ای دیگر منعکس کنند. آن هم وقتی که مدیران وزارت علوم از مجوز‌داربودن همه رشته‌- محل های تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد سخن می‌گویند و اینکه فقط برخی از آنان نقص دارند و دانشگاه آزاد نیز متعهد به رفع نقایص است.

باید به دانشگاه آزاد اسلامی که به مدد جامعه آمده، کمک کنیم و در کنارش باشیم و در عین حال اگر احساس شد در جایی ظرفیت لازم وجود ندارد، نباید آن واحد دانشجو جذب کند و در عوض از ظرفیتهای دیگر استفاده کنیم. به عنوان نمونه می‌شود از ظرفیت واحدهایی مانند نجف آباد و شاهرود که جزو واحدهای دارای امکانات بالا هستند؛ استفاده کرد و در آن واحدها امکان جذب دانشجوی بیشتری را فراهم کرد زیرا دانشگاه آزاد اسلامی با نزدیک به 30 هزار هیئت علمی تمام وقت، یک نعمت در حوزه تعلیم و تربیت و جامعه علمی کشور محسوب می شود پس باید این ظرفیت‌ها را به خوبی شناسایی کرد و از آن‌ها بهره برد.

پس چرا برخی توجهی به این موضوع ندارند و ترجیح می‌دهند مثلا وقتی شورای گسترش وزارت علوم مصوبات جدید را اعلام کرد که برخی از آنها نیز مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی بود؛ تیترهایی بزنند که دانشجوها را دچار اضطراب کند؟ این یعنی بی‌توجهی به اظهارات مسئولانی همچون دکتر شریعتی معاون آموزش وزارت علوم یا مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی. به نظر شما در این شرایط رسانه‌ها باید چه رویکردی داشته باشند؟

ما قطعا نباید دانشجویان را دچار استرس و نگرانی کنیم. دانشجو باید فقط دنبال یادگیری باشد. در محیط علمی باید کار علمی و دانشگاهی کنیم. ارزیابی‌ها هم باید از جبهه علمی باشد نه جبهه سیاسی. در صحبتی که با دکتر حسینی، مدیرکل شورای گسترش وزارت علوم داشتم ایشان نیز تصریح کردند شاخص‌های مربوط به دانشگاه آزاد در حال بررسی است برای همین حتی برخی پرونده رشته ها که هنوز نقص‌ دارند، نه تنها حذف نشده‌اند بلکه مجددا در حال بررسی‌اند. این کاملا طبیعی است که در برخی از رشته محل‌ها نقص پرونده وجود داشته باشد و در همه دانشگاه‌ها اعم از دولتی، پیام نور و آزاد وجود دارد. تا اینجای کار نیز، کار دانشگاه آزاد خوب بوده و ضوابط را رعایت کرده، سایر دانشگاه‌ها هم همین طور بوده‌اند. اما اگر دانشگاهی فارغ از ماهیت دولتی‌بودن یا نبودنش، از مسیر علمی خود خارج شود و طبق آیین نامه و ضوابط ابلاغ شده فعالیت نکند؛ جلوی آن گرفته می‌شود.

این را هم ذکر کنم که بنده به عنوان نماینده دوره مجلس نهم شاهد فعالیت سه وزیر و دو سرپرست برای وزارت علوم بوده‌ام که شامل آقایان دانشجو، توفیقی، فرجی دانا، نجفی و امروز هم آقای فرهادی به عنوان وزیر است. به همین خاطر به عنوان عضو هیئت رئیسه کمیسیون آموزش،‌ تحقیقات وفناوری به این نکته اشاره می کنم که ما شاخص‌هایی را بررسی می کنیم که معیارهاشان علمی باشد. برای ما مهم این است که دانشگاه باید چه فضایی داشته باشد، اینکه هیئت علمی چگونه باشد. ملاک و معیار ما، آیین نامه و ضوابط ابلاغ شده است که توسط مسئولان ابلاغ می‌شود.

توصیه شما به برخی ها که به شاخص‌ها و آیین‌نامه‌های ابلاغی توسط مرجع‌های قانونی بی‌توجهند که در نتیجه آن به نظر می‌رسد رویکردی سیاسی برای مواجهه با یک موضوع آموزشی دارند؛ چیست؟

همه از جمله رسانه‌ها و مسئولین باید واقع نگار باشند. اگر هر نشریه ای بخواهد مبنا را بر سیاست بگذارد، در اصل خیانت کرده است. جامعه علمی، جامعه جوان کشور است؛ اصلا خوب نیست که با یک نوشته موجب لرزش در تصمیم‌گیری جوانان شد. ما به عنوان یک دستگاه قانون گذار پیگیر وضعیت کسانی که در حقشان اجحاف شده هستیم. به همین خاطر مطبوعات باید بر اساس ضوابط و اختیارات قانونی خود عمل کنند. امیدواریم این فضا در کشور ما رونق پیدا نکند تا همه کمک‌رسان یکدیگر باشیم و در سالی که مقام معظم رهبری آن را سال همدلی و همزبانی نام‌گذاری کرده‌اند، همدل و همزبان برای پویایی و تعالی کشور و ارتقا سطح علمی در دانشگاه‌ها گام برداریم.

آقای دکتر لاشکی، اگر قرار باشد جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی را در نظام آموزشی کشور توصیف کنید؛ چه می‌گویید؟

دانشگاه آزاد اسلامی تا به امروز خوب حرکت کرده است و از ثمرات انقلاب اسلامی است. برای همین معتقدم دانشگاه آزاد باید جایگاهی که امروز به دست آورده را حفظ کند و خدایی ناکرده کیفیت را فدای کمیت نکند. امروز که بحث کیفی‌سازی در نظام اموزشی کشورمان مطرح است، بنده فکر می کنم دانشگاه آزاد در این زمینه خوب کار کرده است. تعداد مقالات ISI، میزان بسیار خوبی است. همین طور تعداد مجلات معتبر علمی این دانشگاه از جایگاه مناسبی برخوردار است. همه این‌ها نشان می‌دهد دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های علمی و پژوهشی زحمت کشیده و جایگاه خوبی به دست آورده است. به همین خاطر امیدواریم همین مسیر را با کیفیت‌بخشی استمرار دهد و بخاطر مسائل مالی کمیت را بر کیفیت ارجح نداند.

درباره دانشگاه آزاد جنابعالی چنین برداشتی دارید که مثلا کیفیت فدای کمیت شده است؟

خیر؛ به هیچ عنوان. تا به امروز رضایت نسبی خوبی از دانشگاه آزاد وجود داشته است. بنده از آقای میرزاده تشکر می‌کنم همچنین از دکتر غریبی، دکتر کاردار و سایر دوستان ازجلمه آقای واشقانی فراهانی، آقای علوی فاضل و دیگر همکارانشان. اما به عنوان کسی که در حوزه علمی درحال فعالیت است از برادرانم می‌خواهم مانند گذشته این مسیر خوب را ادامه دهند و دانشجویان را در صورت وجود زیر ساخت مناسب در این دانشگاه بزرگ پذیرش کنند. شما درصورتی می‌توانید دانشجو پذیرش کنید که بگویید این تعداد هیئت علمی، این فضای آموزشی، این امکانات کارگاهی و آزمایشگاهی را در اختیار دارید. در این شرایط اگر کسی جلوی این موضوع را بگیرد یقینا به کشور خیانت کرده است و قطعا روا نیست.