آزمون ورودی به مدارس تیزهوشان استرس‌زاست/ برگزاری آزمون تنها راه شناسایی تیزهوشان

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، فاطمه مهاجرانی، سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در نشست خبری خود با اصحاب رسانه گفت: ما 4 وظیفه کلی را برعهده داریم که یکی از وظایف ما مربوط به مدارس استعداد درخشان (سمپاد) است. فعالیت‌های مدارس استعدادهای درخشان از سال 66 با 6 مدرسه آغاز شد و تعداد مدارس در سال 89 به 300 مدرسه رسید و در حال‌حاضر فعالیت خود را با 700 مدرسه ادامه می‌دهیم.

وی افزود: طرح شهاب (شناسایی و هدایت استعدادهای برتر) در راستای عدالت آموزشی از دیگر برنامه‌های مهم این مرکز است. طرح شهاب با کمک بنیاد علمی نخبگان از سال 1392 آغاز شد و حدود یک‌میلیون و 700 هزار دانش‌آموز را تحت پوشش قرار می‌دهد.

مهاجرانی جشنواره دانش‌پژوهان جوان را از دیگر برنامه‌های مهم مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان دانست و گفت: این ماموریت از دهه 70 آغاز شد و تمام دانش‌آموزان بدون محدودیت و ممنوعیت می‌توانند در این المپیادها شرکت کنند.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان با بیان اینکه برگزاری المپیادهای علمی امری بسیار مهم محسوب می‌شود، گفت: ما در حال‌حاضر در رشته‌های ریاضی، فیزیک، اختر فیزیک (نجوم)، زیست، شیمی، ادبی و کامپیوتر المپیاد برگزار می‌کنیم که البته باید گفت ریاضی جزو قدیمی‌ترین المپیادهاست که از سال 1959 در دنیا رقابت‌ها آغاز شده است.

به گفته وی، تاکنون ایران توانسته 670 مدال را در المپیادهای علمی کسب کند.

وی یادآور شد: برای ارتقا و تقویت المپیادها، برگزاری سه المپیاد دیگر را نیز در دستور کار قرار داریم که امید است در آینده‌ای نزدیک بتوانیم المپیاد بین‌المللی سلول‌های بنیادی، جغرافیا و علوم‌زمین را نیز برگزار کنیم.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در ادامه درخصوص برگزاری جشنواره جوان خوارزمی با عنوان ماموریت چهارم مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان گفت: امسال بیش از 8 هزار طرح دریافت شد که با پالایش 1000 طرح به مرحله نهایی ارسال شد و در نهایت از 30 طرح تقدیر به عمل آمد که خوشبختانه طرح‌های برگزیده توان تجاری‌سازی نیز دارند که ما برای تحقق این امر گام‌های مهمی برداشته‌ایم.

وی با بیان اینکه پژوهش‌محور بودن مهم‌ترین تفاوت مدارس استعدادهای درخشان با سایر مدارس است، گفت: طی سال‌های اخیر به دلیل افزایش تمایل دانش‌آموزان برای آزمون ورودی و همچنین توسعه کمی بی‌رویه، تاحدودی در زمینه پژوهش دچار افت شده‌ایم، اما خوشبختانه با تاکید وزیر آموزش و پرورش و مقام معظم رهبری این ضعف مورد بررسی قرار گرفته و امید است با برنامه‌هایی که در دست اجرا داریم بتوانیم مجدد پژوهش را دراین مدارس تقویت کنیم.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان از آغاز آموزش‌های منعطف و الکترونیک در مدارس سمپاد خبر داد و گفت: ما قرار است خدمات خود را منعطف کنیم و بتوانیم آموزش الکترونیک را به دانش‌آموزانی که به دلیل منطقه زندگی و یا مسائل دیگر به مدارس سمپاد دسترسی ندارند، ارائه کنیم.

مهاجرانی در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی‌بر اینکه آیا تمام دانش‌آموزانی که سطح تحصیلی بالایی دارند، باید در مدارس استعدادهای درخشان تحصیل کنند، گفت: نیاز نیست همه تیزهوش باشند. ما باید اجازه دهیم تا دانش‌آموزان خود واقعی‌شان باشند و براساس استعدادهای خود در مدارس تحصیل کنند و نیازی نیست که تمام دانش‌آموزان در مدارس تیزهوشان درس بخوانند. امروزه آزمون ورودی به مدارس استعدادهای درخشان برای 250 هزار دانش‌آموز برگزار می‌شود که این امر چالش بزرگی محسوب می‌شود.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان با بیان اینکه راهی جز برگزاری آزمون برای ورود دانش‌آموزان به مدارس سمپاد نداریم، گفت: به دلیل افزایش تمایل والدین و دانش‌آموزان برای حضور در مدارس استعدادهای درخشان راهی جز برگزاری آزمون پیش‌روی خود نداریم،‌ اما از کسانی که ایده‌های مناسبی در این خصوص دارند، استقبال خواهیم کرد.

وی با بیان اینکه در حال‌حاضر دانش‌آموزان به لحاظ هوش ریاضی و فیزیک مورد بررسی قرار می‌گیرند، گفت: این مساله ضعف است و ما باید بتوانیم مهارت‌های هنری و سایر مهارت‌های دانش‌آموزان را نیز مورد ارزیابی قرار دهیم تا دانش‌آموزان بتوانند در زمینه‌ای که استعداد لازم را دارند وارد مدارس سمپاد شوند.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان درخصوص فرار مغزهای فارغ‌التحصیلان مدارس سمپاد گفت: مقام معظم رهبری تاکید داشتند که به جای فرار مغزها از واژه گردش نخبگان استفاده شود. سفر نخبگان به سایر کشورها برای تحصیل مساله نیست، اما آنچه برای ما و جهان به عنوان یک پدیده محسوب می‌شود، مهاجرت نخبگان است. ما باید زمینه‌ای را فراهم کنیم که یا نخبگان به خارج از کشور سفر نکنند و یا زمینه‌ای را فراهم سازیم تا به کشور بازگردند.

وی افزود: ممانعت از سفر نخبگان برای کسب علم به سایر کشورها کار صحیحی نیست زیرا این افراد برای کسب علم و مهارت بیشتر بتوانند به کشورهای مورد علاقه سفر کنند، اما مهم آن است که این افراد به کشور بازگردند و ارائه خدمات داشته باشند. در حال‌حاضر 6هزار نفر عضو دانش‌پژوهان جوان هستند که آماده‌اند به محض فراهم شدن زمینه‌های لازم به کشور ارائه خدمت داشته باشند.

شناسایی استعدادهای درخشان در مناطق محروم

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره نحوه شناسایی استعدادهای درخشان در مناطق محروم گفت: افراد از سراسر کشور در مدارس سمپاد و در آزمون بدون محدودیت ثبت‌نام می‌کنند. طرح شهاب نیز که تا چند سال آینده فراگیر می‌شود می‌تواند به این موضوع کمک کند که تا بتوانیم استعدادهای دانش‌آموزان را شناسایی کنیم.

وی افزود: اکنون با برگزاری آزمون استعدادهای دانش‌آموزان به صورت تحلیلی سنجیده می‌شود، اما در آینده با قوام طرح شهاب امید است که بتوانیم این اقدام را تقویت کنیم.

مهاجرانی درخصوص افت کیفیت فعالیت‌های پژوهشی در مدارس سمپاد گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی این مدارس، پژوهش‌محور بودن آن است، اما متاسفانه طی سال‌های اخیر به دلیل افزایش گرایش مردم برای ورود فرزندان‌شان به این مدارس و محدود شدن منابع از جمله استخدام معلمان کارآمد، مشاوران برجسته و تجهیزات موردنیاز کمی پژوهش در این مدارس افت کرد که برای تقویت آن برنامه‌هایی را در پیش داریم، به‌گونه‌ای که در حال‌حاضر ورودی‌های ما از 22 هزار نفر به 15 هزار نفر کاهش پیدا کرده که این کاهش بسیار مناسب و خوب است و ارتقای کیفیت را تضمین می‌کند.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درخصوص بازگشت دانش‌آموزان از مدارس سمپاد به مدارس عادی،‌ گفت: برگشت دانش‌آموزان به مدارس عادی بسیار چالشی است؛ زیرا دانش‌آموزی که از مدارس استعدادهای درخشان به مدارس عادی بازمی‌گردد، برچسب‌های متعددی از سوی جامعه بر روی دانش‌آموز گذاشته می‌شود که این امر به لحاظ روحی و روانی صدمات بسیاری را به دانش‌آموز وارد می‌کند. بنابراین ما در تلاش هستیم که با جذب دانش‌آموزان واجد شرایط، این مساله را کاهش دهیم که در حال‌حاضر نیز آمار برگشت به مدارس عادی بسیار محدود است.

وی درخصوص تاسیس رشته‌های مهارتی در مدارس سمپاد گفت: تاسیس رشته‌های مهارتی در مدارس استعدادهای درخشان در دستور کار قرار دارد و در حال تدوین اسناد لازم هستیم که امیدواریم تا یک الی 2 سال آینده شاهد راه‌اندازی این رشته‌ها در مدارس سمپاد باشیم.

مهاجرانی با بیان اینکه 693 مدرسه سمپاد در سراسر کشور فعالیت می‌کند، گفت: 124هزار و 912 دانش‌آموز در این مدارس تحصیل می‌کنند که حدود 60درصد از این جمعیت را دختران و 64 درصد را پسران به خود اختصاص می‌دهند.

به گفته وی، هیچ‌یک از استان‌های کشور فاقد مدارس سمپاد نیستند.

شهریه در مدارس سمپاد

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی‌بر اینکه آیا دانش‌آموزی به دلیل عدم‌توانایی پرداخت شهریه از ورود به مدارس سمپاد محروم شده است، بیان کرد: شهریه‌ای که در مدارس سمپاد از والدین اخذ می‌شود، 50درصد شهریه مدارس غیردولتی است؛ این در حالی است که هزینه‌ها در مدارس استعدادهای درخشان به خصوص پرداخت حقوق معلمان آن بسیار زیاد است. اما تاکنون هیچ دانش‌آموزی به دلیل عدم توانایی مالی از تحصیل در این مدارس محروم نشده است.

مهاجرانی درخصوص استانداردهای جهانی پذیرش دانش‌آموز در مدارس تیزهوشان گفت: براساس استانداردهای جهانی، 1.6 تا 3 درصد جمعیت هر جامعه تیزهوش هستند که در حال‌حاضر آمار کشور ما نیز حدود 3 درصد است و با نرم جهانی فاصله چندانی نداریم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار آنا مبنی‌بر اینکه اگر با نرم جهانی فاصله چندانی نداریم، چرا تلاش می‌شود که تعداد دانش‌آموزان و ورودی به مدارس سمپاد کاهش پیدا کند؟ گفت: ما سعی داریم عدالت آموزشی را محقق کنیم. اگر در منطقه‌ای تعداد مدارس کاهش پیدا می‌کند، در منطقه‌ای دیگر که نیاز ضروری است، مدرسه افتتاح شود. در واقع ما در تلاش هستیم که با کاهش ورودی‌ها، کیفیت را در این مدارس افزایش دهیم و پژوهش را محوراصلی فعالیت‌های خود قرار دهیم.

خروج نخبگان از کشور در مرحله دانش‌آموزی نیست

مهاجرانی در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری مبنی‌بر اینکه بسیاری از دانش‌آموزان مدارس سمپاد تمایل دارند پس از اخذ دیپلم از کشور خارج شوند، گفت: خروج دانش‌آموز به خارج از کشور بسیار اندک است و عمدتا به دلیل مسائل خانوادگی و شرایط خانواده به سایر کشورها سفر می‌کنند، اما عمدتا خروج‌ها در مقطع کارشناسی انجام می‌شود. در واقع دانشجویان پس از اخذ مدرک کارشناسی تمایل دارند برای ادامه تحصیل از کشور خارج شوند.

حذف آزمون سمپاد از دوره ششم ابتدایی

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار آنا، مبنی‌بر اینکه معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش چندی پیش پیشنهاد داده بودند که برگزاری آزمون‌های ورودی مدارس سمپاد از پایه ششم به پایه نهم منتقل شود، آیا تاکنون اقداماتی برای این مساله انجام شده است یا خیر، گفت: ما طبق قوانین شورای عالی آموزش و پرورش عمل می‌کنیم و تاکنون چنین مساله‌ای مصوب شورای عالی نشده است. البته پیشنهادها و صحبت‌هایی عنوان شده که در حد کارشناسی است و اتمام مراحل کارشناسی و تصویب آن به سال‌های دور می‌انجامد، زیرا این امر نیازمند زیرساخت‌های بسیاری است.

مهاجرانی درباره اینکه آیا کاهش ورودی مدارس سمپاد می‌تواند در تمایل یا افزایش ورودی به مدارس غیردولتی تاثیر داشته باشد، گفت: مدارس استعدادهای درخشان به دلیل پژوهش‌محور بودن مورد استقبال خانواده و دانش‌آموزان قرار گرفته و جنس فعالیت‌هایی که در آن انجام می‌شود با مدارس غیردولتی متفاوت است، بنابراین کاهش ورودی در این مدارس نمی‌تواند تاثیری در افزایش ورودی مدارس غیردولتی داشته باشد.

وی درخصوص دغدغه دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل مدارس استعدادهای درخشان برای کنکور گفت: متاسفانه دانش‌آموزان ما در سال دوازدهم دچار دغدغه کنکور هستند، اما این یک موضوع ملی است و ما برای آن تاکنون راهکاری نداریم.

مهاجرانی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار آنا مبنی‌بر اینکه آزمون‌های ورودی مدارس سمپاد استرس‌های روحی و روانی بسیاری را به دانش‌آموزان وارد می‌کند؛ آیا برای کاهش این امر تدابیری اندیشیده شده است، گفت: آزمون ورودی به مدارس تیزهوشان استرس‌زاست و به طور کلی افراد را دچار استرس می‌کند؛ اما وقتی برخی والدین دانش‌آموزان‌شان را که فاقد شرایط هستند، وادار به شرکت در آزمون می‌کنند، استرس در این دسته از افراد بیشتر می‌شود. بنابراین اگر ما بتوانیم آزمون را صرفا برای افراد واجد شرایط برگزار کنیم،‌ میزان استرس درمیان دانش‌آموزان پایه ششم کاهش پیدا می‌کند.

سرپرست مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در پایان درخصوص فعالیت مدارس سمپاد و در مناطق محروم و کم‌جمعیت عنوان کرد: کمی بیش از یک‌سوم مدارس سمپاد در مناطق محروم و کم‌جمعیت فعال هستند.