بازشدن فضای گفت‌وگو و انتقاد در دانشگاه آزاد را پاس بداریم

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ «دانشگاه آزاد ملک خصوصی نیست» این دست نوشته یک دانشجو در خرداد سال 89 است که بازتاب بسیاری در رسانه‌ها یافت و مربوط به تجمع جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های سراسر کشور مقابل ساختمان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد در خیابان پاسداران بود. تشبیه دانشگاه آزاد به ملک خصوصی چنان در افکار عمومی پررنگ و جا افتاده بود که در زمانی که نه تلگرامی بود و نه اینستاگرام،‌ این عکس در بسیاری از رسانه‌های مکتوب و مجازی انعکاس یافت.

تلقی عمومی از مدیریت 30 ساله دانشگاه آزاد به گونه‌ای شکل یافته بود که نه تنها کسی تصور آزادی در دانشگاه آزاد نداشت بلکه این تصویر جا افتاده بود که دانشگاه آزاد ملک طلق یک خاندان خاص شده است.

ماجرای اعتراض به مدیریت بسته و فسادزا در دانشگاه آزاد تقریبا از مهر سال 86 آغاز شد و کمی بعد به یک مطالبه عمومی در بسیاری از دانشگاه‌ها تبدیل شد. به گونه‌ای که نمایشگاه‌های دانشجویی در افشای اتهامات برپا و جلسات نقد و بررسی تشکیل شد. دانشجویان مدیریت وقت دانشگاه آزاد را به دانشگاه‌ها دعوت می‌کردند اما نه تنها کسی پاسخگو نبود بلکه برخی که به چماقداران معروف شده بودند به این جلسات رفته و با هوچی‌گری و بعضا ضرب و شتم منتقدان جلسات بحث و گفتگو را به محل نزاع تبدیل می‌کردند.

تقریبا فعالان دانشجویی یک دهه اخیر جلسه‌ای را به یاد ندارند که نه حتی در یک جلسه عمومی بلکه در جلسات محدود مسئولان وقت دانشگاه پای سخنان تشکل‌های دانشجویی نشسته و سخنان طیف‌های گوناگون را شنیده باشند در عوض آنچه رویه ثابت و ستایش شده و تثبیت شده بوده صرفا جلسات بی‌رونق مدح و تمجیدی از مدیران دانشگاه بوده است.

این در حوزه تعامل دانشجویان با مسئولان دانشگاه آزاد بوده است و در حوزه فعالیت‌های دانشجویی نیز همواره دانشگاه آزاد معروف به محیط بسته‌ای بوده که صرفا صدای مجیزگویی از یک قبیله خانوادگی از آن شنیده می‌شده است. منتقدان دانشگاه آزاد که هیچ حتی چهره‌های منتسب به جناح منتقدان هم جایی در دانشگاه آزاد نداشته‌اند. برنامه‌های دانشجویی یا لغو مجوز می‌شد و یا اینکه آنقدر سنگ‌اندازی‌های مختلف صورت می‌گرفت که رمقی برای فعالیت دانشجویی باقی نمی‌ماند.

تنها در سال گذشته و در ایام منتهی به 16 آذر و روز دانشجو بسیاری از برنامه‌های دانشجویی با برخورد سخت مواجه بوده است.

لغو سخنرانی منتقدان دانشگاه آزاد اسلامی مساله‌ای بود که بارها مورد اعتراض دانشجویان قرار گرفت. گزینش سخنرانان مراسم روز دانشجو در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به‌گونه‌ای رقم خورد که تنها اجازه حضور چهره‌های موافق در دانشگاه‌ها صادر شد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک مجوز سخنرانی برنامه بسیج دانشجویی را لغو کرد. یکی از فعالان دانشجویی پیرامون اتفاقات دانشگاه آزاد اسلامی اراک گفته بود: «گویا یک شبکه خاندان هزارفامیل وظیفه خفه‌کردن صدای آرمان‌خواهی فرزندان این مرز و بوم را برعهده گرفته است.»

او به رسانه‌ها گفته بود: «عدم صدور مجوز برای برنامه سیاسی بسیج مسبوق به سابقه است و در سال‌های گذشته نیز رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اراک به‌رغم صدور مجوز هیات نظارت، اقدام به لغو برنامه بسیج دانشجویی کرده است.»

این فعال دانشجویی به نکته جالبی اشاره کرد و با بیان اینکه خطوط‌قرمز دانشگاه آزاد اسلامی به‌جای مبانی انقلاب اسلامی، متاسفانه خاندان هزارفامیل است، گفته بود: «برخی مسئولان این دانشگاه در حالی ساعت‌ها جوانان انقلابی را در پشت درهای اتاق خود سرپا نگه می‌دارند و حتی حاضر نیستند پای صحبت آنها بنشینند که به اذعان یکی از اعضای هیات نظارت، برخی جریان‌ها به‌راحتی در جلسات هیات نظارت شرکت می‌کنند و با اعمال‌نظر به تمامی خواسته‌های خود رسیده‌اند.»

سال گذشته در واحد کرمان نیز در جلسه‌ای که با مسئولان تشکل‌ها درمورد برنامه‌های ۱۶ آذر برگزار شد، مسئولان دانشگاه اصرار زیادی مبنی‌بر لغو برنامه‌های ۱۶ آذر داشتند و توجیهی که برای لغو مراسم تشکل‌ها داشتند این بود که برنامه دانشگاه در روز ۱۶ آذر به حاشیه می‌رود و استقبال کافی از برنامه‌ها نمی‌شود و برنامه‌هایی که در این واحد برگزار نمی‌شود «جریان‌شناسی فساد اقتصادی» و تریبون آزاد بوده است.

مسئول یکی از تشکل‌های این دانشگاه با اشاره به لغو مراسم روز دانشجو در سال 95 نیز توضیح داد: «بنده سال گذشته را هم که به یاد می‌آورم در روز ۱۷ آذر بنا بود مناظره‌ای برگزار شود اما دانشگاه اعلام کرد این روز تعطیل است و ساعاتی پس از آن در سایت دانشگاه تعطیلی را لغو کردند!»

سال 95 به‌مناسبت 16 آذر، مراسم بزرگداشت روز دانشجو با حضور محمدباقر سعادت، نماینده اصلاح‌طلب مردم دشتستان در دانشگاه آزاد اسلامی برازجان برگزار شد؛ با توجه به اعلام دانشگاه، بسیج دانشجویی اقدام به طرح سوالاتی کرد اما بعد از چک‌کردن سوالات از سوی مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی، به‌یکباره سوالات بسیج دانشجویی حذف می‌شود. همچنین چند مجوز سخنرانی نیز لغو شد، واحد مشهد دانشگاه آزاد اسلامی مجوز سخنرانی علیرضا زاکانی را لغو کرد و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز دستور لغو مراسم سخنرانی جواد کریمی‌قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی راکه دارای مجوز هیات نظارت هم بود، صادر کرد. در دانشگاه آزاد اسلامی گچساران نیز در حالی که نام غلامرضا تاجگردون به‌عنوان سخنران اصلی برنامه روز دانشجو اعلام شده بود اما حجت نظری، دبیر دفتر سیاسی حزب اعتماد ملی به‌عنوان سخنران این برنامه اعلام شد.

اما نگاهی به برنامه‌های برگزار شده امسال حداقل گزاره‌ای را که اثبات می‌کند این است که سیاست را کشتیبان دگر آمده است.

در برنامه‌های سال جاری نه تنها جریان منتقد مدیریت فعلی دانشگاه آزاد حضور داشته‌اند بلکه در اقدامی بدیع در مراسم روز دانشجو با حضور علی اکبر ولایتی و فرهاد رهبر تنی چند از دانشجویان منتقد به ابراز سخنان خود پرداختند.

احمد مازنی در واحد پرند و واحد گچساران،‌ پروانه سلحشوری از اعضای فراکسیون امید در واحد تهران جنوب،‌ ‌مجید فراهانی عضو شورای شهر و نزدیک به اصلاح‌طلبان در واحد تهران جنوب،‌ رسول منتجب نیا قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در واحد یاسوج، ‌صادق زیباکلام در واحد علوم و تحقیقات تنها بخشی از حضور جریان منتقد مدیریت فعلی دانشگاه آزاد است و این در حالی بود که حضور برخی چهره‌ها نیز برای بار اول صورت گرفت و موجب تعجب خودشان شد. تاجایی که عزت‌ا...‌ضرغامی، رئیس اسبق سازمان صداوسیما که در یکی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی حاضر شده بود گفت: در دانشگاه آزاد ممنوع‌التصویر و ممنوع‌الصوت بین دانشجویان بودم و ظاهرا این مورد رفع شده که در این جلسه دعوت شدم!

نکته بدیع امسال اما برنامه گرامیداشت روز دانشجو در دانشگاه آزاد تهران غرب با حضور رئیس هیئت موسس و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بود که در مدیریت دانشگاه آزاد تاکنون سابقه ندارد.

در این جلسه امیر طاهری دبیر اتحادیه اول دانشگاه آزاد در حضور ولایتی و فرهاد رهبر گفت: امروز و برای ما دوگانه ولایتی-تفکرات هاشمی دوگانه غریبی است. برای ما دهه شصتی‌ها علی اکبر ولایتی فردی از جنس آقای هاشمی است. دانشجوی ما باید بتواند با صراحت نظرات خویش را بیان کرده و برای تکامل آن سعی و خطا کند.

اکنون سوال اصلی این است که آیا در مدیریت قبلی چنین جلسه‌ای در ذهن دانشجویان هم برقرار نمی‌شد چه رسد به آنکه نمود عملی پیدا کند به طوریکه یکی دیگر از دانشجویان با اشاره به این جلسه می‌گوید: از جنابعالی متشکریم که به جای شعار "به خدا پناه می‌برم از بستن دهان منتقدان" به آن وعده عمل پوشاندید.

این دانشجو در ادامه سخنانش پرده از هجمه های اخیر علیه دانشگاه آزاد بر می‌دارد و می‌گوید: ما می‌دانیم که عده‌ای معلوم الحال و رسانه‌های وابسته به این افراد که تا قبل از این اصلاحات ساختاری به نوعی جیره‌خوار و سو استفاده‌گر از دانشگاه آزاد بوده و دانشگاه آزاد را حیات خلوت خود پنداشته و دنبال استفاده جناحی و سیاسی از دانشگاه آزاد بودند در صددند تا هجمه‌های ناجوانمردانه‌ای را به دانشگاه آزاد و خصوصا شخص شما وارد کنند.