خاورمیانه بر لبه تیغ؛ بازی خطرناک ترامپ

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، وب سایت سی‌ان‌ان در گزارش اخیر خود می‌نویسد به رسمیت شناخته شدن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی دونالد ترامپ، اشتباهی تاریخی است و خاورمیانه را بیش از پیش دچار آشوب و ناآرامی می‌کند.

اعلام نظر رسمی دونالد ترامپ مبنی بر شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به این شهر مقدس، هیچ کمکی به برقراری صلح در خاورمیانه نمی‌کند و به نظر می‌رسد تنها با هدف جلب رضایت بنیامین نتانیاهو و آمریکایی های طرفدار اسرائیل صورت گرفته است.

این تصمیم، پیامدهای واقعی و منفی بسیاری برای آمریکا مانند از اعتبار افتادن مشروعیت این کشور در گفتگوهای آتی صلح میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها، گسترش بی‌ثباتی در خاورمیانه و از دست رفتن متحدان کلیدی عرب و مسلمان واشنگتن، به همراه خواهد داشت.

دونالد ترامپ طی سخنرانی خود در بعد از ظهر روز چهارشنبه (15 آذر) گفت: «در حالی که روسای جمهور پیشین، این شناسایی را یک وعده انتخاباتی مهم خود می‌خواندند اما نتوانستند آن را اعلام کنند. امروز، من آن را اعلام می‌کنم.»

با وجود اعلام شناسایی ترامپ، انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس عملی زمان بر است. ترامپ سندی را امضا کرده است که به موجب آن، سفارت آمریکا طی شش ماه آینده در تل آویو باقی خواهد ماند. احتمالا این زمان، تمدید خواهد شد زیرا انتقال سفارت، عملی است که می‌تواند سال‌ها به درازا بکشد.

چرا این همه هیاهو به راه افتاده است؟

شاید رئیس جمهوری آمریکا فکر می کرد که تصمیم اخیرش، برای هر دو طرف اسرائیلی و فلسطینی بهترین خواهد بود اما این تصمیم در عمل، بیشتر با هدف حمایت از اسرائیل و به چالش کشیدن ایران به طور ضمنی، گرفته شده است. آمریکا در سوریه نتوانست به نتیجه دلخواهش دست پیدا کند.

با این حال، رهبران نظام بین‌الملل حق دارند نگران باشند. این اعلام شناسایی، اساسا به ضمیمه شدن بیت‌المقدس شرقی به اسرائیل مشروعیت می‌بخشد؛ امری که جامعه بین‌الملل به اتفاق آرا طبق قطعنامه 242 شورای امنیت سازمان ملل، آن را رد کرده است.

شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به این شهر، تاثیری منفی بر مذاکرات صلح اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بر جای خواهد گذاشت. بسیاری بر این باورند به بار نشستن مذاکرات صلح اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها هرگز برای آمریکا یک اولویت صادقانه، نبوده است.

شاید مهمترین پیامد این تصمیم، احتمال افزایش اشغالگری‌های نظامی اسرائیل و شهرک‌سازی‌های بیشتر در زمین‌های فلسطینیان باشد. این امر به نوبه خود، به گفتگوهای صلح آتی میان دو طرف به طور جدی، آسیب خواهد زد.

به عبارت دیگر، از این پس اشغالگری شدت می‌گیرد. اشغالگری‌های بیشتر نیز، مردان، زنان و کودکان فلسطینی را که ده‌ها سال است از حقوق اساسی مانند: آزادی جابجایی، دسترسی به منابع و آزادی از رفتارهای ستمگرانه و تحقیرآمیز، محروم هستند، بیش از پیش دچار محرومیت و سرکوب می‌کند.

رهبران فلسطینی در واکنش به این تصمیم از مردم خواسته‌اند سه روز تظاهرات برگزار کنند. مردم غزه، ترکیه و اردن برای نشان دادن اعتراض و خشم خود، به خیابان ها آمده‌اند. در مجموع، اقدام ترامپ تنش‌های زیادی را پدید آورده است.

مقام‌های آمریکایی به شدت نگران حمله به اتباع و مراکز دیپلماتیک و نظامی آمریکا در خاورمیانه هستند. وزارت امور خارجه این کشور به شهروندان آمریکایی برای سفر به منطقه خاورمیانه هشدار داده و یک نیروی ضربت اضطراری برای مقابله با ناآرامی‌ها و آشوب‌های احتمالی، ایجاد کرده است.

این اقدام‌های احتیاطی مقام‌های آمریکایی، برای آن است که تقریبا تمام جهان اسلام، اشغال فلسطین از سوی اسرائیل را امری نامشروع و غیرقانونی می‌دانند. دخالت دونالد ترامپ در این موضوع، برای سیاست خارجی آمریکا بسیار خطرناک است.

سازمان همکاری اسلامی (OIC) که 57 کشور مسلمان و اعراب را در بر می‌گیرد، اقدام‌های غیرقانونی برای تحمیل حاکمیت اسرائیل بر بیت المقدس را «با توجه به پیامدها و تهدیدهای شدید آن برای صلح و امنیت بین‌المللی» به شدت محکوم کرد.

بسیاری از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی مانند: مصر، ترکیه و اردن، متحدان آمریکا در نبرد با داعش در عراق و سوریه هستند و از پایگاه‌های نظامی آمریکا در خاک خود میزبانی می‌کنند. تصمیم ترامپ ممکن است پرسنل نظامی آمریکا را به طور بالقوه، در معرض خطر قرار دهد.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گفت که شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل برای مسلمانان جهان یک خط قرمز است. او همچنین هشدار داد که ترکیه می‌تواند با قطع روابط دیپلماتیک با اسرائیل، به آن پاسخ دهد. کشورهای دیگر هم می‌توانند این مسیر را پیگیری کنند.

متحدان ایالات متحده در آسیا و اروپا هم نگرانی‌های خود را از تصمیم ترامپ ابراز کرده‌اند. هشت کشور اروپایی از جمله فرانسه و انگلیس خواستار برگزاری نشست اضطراری سازمان ملل متحد شده‌اند. این امر، قطعا برای ایالات متحده، وضعیت خوبی نیست.

تاریخ، اثر واقعی تصمیم دونالد ترامپ را مشخص خواهد کرد اما یک چیز مسلم است. بریدن از بقیه دنیا برای به دست آوردن دل اسرائیل و به اجرا درآوردن یک وعده انتخاباتی، عملی نمادین نیست بلکه اقدامی بسیار خطرناک است.

ترجمه: محمدرضا پارسا