اتحادیه اروپا نگرش منفی خود نسبت به ایران را اصلاح کند

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ دفتر اتحادیه اروپا در ایران قرار است بعد از چالش‌های زیادی افتتاح شود. جالب اینکه اتحادیه اروپا هم‌اکنون 139 دفتر نمایندگی در کشورهای مختلف با کارایی‌های گوناگون دارد. وظایف اصلی دفاتر اتحادیه اروپا شامل نمایندگی اتحادیه اروپا و شهروندان جهانی این اتحادیه، تلاش برای دستیابی به منافع اتحادیه اروپا به وسیله معرفی و پیاده‌سازی سیاست‌های این اتحادیه، برقراری گفتگوهای سیاسی، مدیریت دستیابی به اهداف، نظارت بر امور تجاری اتحادیه اروپا و برقراری مذاکرات با توجه به مجوزهایی اتحادیه اروپا می‌شود.

با توجه به اهمیت این موضوع و ابعاد و پیامد‌های آن با مرتضی مکی کارشناس مسائل اروپا و آمریکا به ‌گفت‌وگو‌ پرداختیم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.

* به نظر شما اهداف و برنامه‌های اتحادیه اروپا از گشایش دفتر نمایندگی در ایران چیست؟

گشایش دفتر اتحادیه اروپا در کشورهای مختلف و از جمله ایران امر بی‌سابقه‌ای نیست. اتحادیه اروپا با اکثر کشورهای جهان دارای توافقنامه‌هایی است و برای پیگیری این توافقنامه‌ها دست به ایجاد دفتر نمایندگی زده است. البته اما آنچه باعث افزایش حساسیت‌ها در گشایش دفتر اتحادیه اروپا در تهران شده است، بیشتر به موضع‌گیری‌های این اتحادیه علیه ایران باز می‌گردد و آن هم موضوع حقوق بشر است که توسط اتحادیه اروپا رنگ و بوی سیاسی علیه ایران دارد و نه اقتصادی.

این مسائل باعث شده است که نگرش‌های منفی به ایجاد این دفتر در تهران صورت گرفته شده باشد و متاسفانه اتحادیه اروپا سابقه خوبی در این زمینه با جمهوری اسلامی نداشته است و همواره سعی کرده است که موضوعات حقوق بشری و تروریسم را درباره ایران دنبال کند.

اتحادیه اروپا باید این تضمین را بدهد که در اهداف خود پیرامون گشایش دفتر در ایران، باید نگرش منفی خود نسبت به ایران را اصلاح کند و در فضای بعد از برجام فضای سیاسی گذشته را پیگیری نکند و تحت تاثیر منافع گروه‌های تروریستی مثل سازمان مجاهدین خلق یا نهادهای حقوق بشری مغرض در سازمان ملل قرار نمی‌گیرد و منافع دو طرفه ایران و اتحادیه اروپا را در دستور اقدامات خود در ایران قرار خواهد داد.

* آیا احتمال فشار واردن کردن این اتحادیه به نهادهای حقوقی بالاخص قوه قضاییه، به بهانه مسائل حقوق بشری از جمله قوانین مجازات اسلامی توسط دفتر این اتحادیه در ایران وجود دارد؟

اتحادیه اروپا همانطور که قبلاً هم شاهد بودیم به موضوعات حقوق بشری نگاه ابزاری و سیاسی دارد و همواره به دنبال فشار بر جمهوری اسلامی بوده است. اما بعد از برجام ما شاهد این هستیم که اختلافات میان اتحادیه اروپا و حمهوری اسلامی ایران، کمتر بر این موضوع تمرکز کرده است و باید ذهنیت اتحادیه اروپا برای رفع اختلافات به سمت موضوعاتی برود که در فضای برجام و بعد از برجام مورد تاکید دو طرف قرار گرفته است. آنها باید نشان دهند که به دنبال تقویت منافع دو طرفه هستند و کمتر از گذشته بهانه‌های سیاسی علیه جمهوری اسلامی را دنبال می‌کنند.

*آیا گشایش دفتر اتحادیه اروپا در ایران به موضوع برجام ارتباطی دارد و اگر برجام اتفاق نمی‌افتاد، آیا باز هم صحبتی از افتتاح این دفتر در تهران به میان می‌آمد؟

قطعاً برجام تحول جدی در روابط ایران و اتحادیه اروپا ایجاد کرد و اگر برجام نبود قطعاً اتحادیه اروپا به این شکل به فکر تجدید و تقویت روابط خود با ایران نمی‌افتاد. اقدام اخیر اتحادیه اروپا در چارچوب تقویت مناسبات اتحادیه اروپا با ایران، در فضای پس از برجام تعریف می‌شود. اما همچنان نگرانی‌ها درباره اهداف اتحادیه اروپا در تهران هنوز منجر به ایجاد اراده جدی در داخل کشور برای تقویت روابط با اتحادیه اروپا و همراهی با این اتحادیه نشده است.

*چه ارتباطی میان گشایش دفتر اتحادیه اروپا و افزایش روابط اقتصادی با ایران و از بین رفتن تحریم‌های اقتصادی به خصوص در فضای بعد از برجام وجود دارد؟

هر گشایشی بین روابط اتحادیه اروپا و ایران باید ابتدا از ترمیم روابط سیاسی بین این دو شروع شود. این بدین معناست که بهبود روابط سیاسی با اروپایی‌ها بی‌شک منجر به گسترش روابط اقتصادی و تجاری خواهد شد. اتحادیه اروپا باید تصمیم خود را بگیرد و نشان بدهد که اگر واقعاً به دنبال تقویت روابط با ایران است، نباید این روابط را صرفاً به امور سیاسی یا فرهنگی محدود کند و باید به سمت تقویت روابط تجاری خود با ایران حرکت کند.
*چه راه‌هایی برای جلوگیری از مساله نفوذ در کشور تحت عناوینی مثل مصونیت قضایی در حاشیه دفتر اتحادیه اروپا و همچنین جلوگیری از فشار به نهادهای حقوقی توسط اتحادیه اروپا در کشور وجود دارد؟

به هر حال دستگاه اطلاعاتی و امنیتی درکشور قطعاً اشراف لازم را باید داشته باشند. اما برای کمتر شدن این آسیب‌ها باید به سمت افزایش روابط سیاسی و اقتصادی با اتحادیه اروپا بدون اجازه دخالت کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای حرکت کنیم. هرچقدر این روابط تجاری بیشتر باشد قطعاً اروپایی‌ها هم به سمت حفظ روابط و تحت تاثیر قرار ندادن آن توسط مسائلی مثل نفوذ و جاسوسی حرکت خواهند کرد. البته این امور به نوع رفتار دیپلمات‌های ما و دقت در مناسبات و چگونگی اجرایی شدن قراردادها و توافق‌نامه‌ها نیز بستگی خواهد داشت.

گفت‌وگو از: مهدی خلسه