یادی از شاعر بسیجی «ابوالفضل سپهر»

گروه دین و اندیشه آنا: جوانی 31 ساله بود که از این دنیا رخت بر بست. او را با اتل متل‌های پر سوز و گدازش جوان‌های دهه شصتی حتما به یاد دارند. در چند فیلم و سریال هم نقشی بازی کرد اما زندگی پرشور بسیجی‌وار و عاشورایی‌اش او را بیشتر در ذهن‌ها ماندگار کرده است. در زندگی هم سختی‌های بسیاری دید. در نوجوانی و در اثر سانحه‌ای پدر خود را از دست داد و در کنار تحصیل مشغول کار شد.

ابوالفضل سپهر چندان دور از دوره ما نیست در سال 83 در اوج جوانی درگذشت و چندان هم نزدیک به جبهه و جنگ نبود اما دغدغه‌مندی خاصی نسبت به شهدا و ایثارگران و غلفت و کاستی‎هایی که در برابر حفظ دستاوردهای شهدا می دید، داشت. نامش بهزاد سپهر بود، اما همین زندگی بسیجی‌وارش سبب شده بود تا با اصرار خود را ابوالفضل بنامد.

در سال 77 در اثر همنشینی با ایثارگران و خانواده های شهدا و جانبازان اولین شعرش را نوشت اما هنوز تصمیم به چاپ شعرهایش نگرفته بود تا اینکه در ملاقاتی با همسر شهید همت، بنابه اصرار دوستانش شعری را خواند که درباره ازدواج شهید همت بود. بعد از خواندن این شعر و اصرار همسر شهید همت، سپهر تصمیم به چاپ اشعارش گرفت. اما شرط چاپ اشعارش این بود که مقدمه ای بنویسند، حداقل 30 صفحه ای، در آن همه حرف های دلش را بزند.

او ابتدا اشعارش را در ماهنامه فکه چاپ کرد و در بسیاری از مجالس بزرگداشت شهدا نیز شرکت می کرد و اشعارش را می خواند و برای اینکه بیشتر دردل شنونده اثر کند زبان محاوره ای را برگزید.

مجموعه شعرهایش در کتابی به نام «دفتر آبی» چاپ شده است و همان طوری که خودش می خواست.

مقدمه این کتاب مطلبی است با عنوان «فرشته پلاک طلایی می خواهد». شعرهای این شاعر بسیجی در هر محفلی قرائت می شد. او در قطعات خود مظلومیت شهدا و خانواده های شهدا و جانبازان را به تصویر می کشید و اشک را میهمان چشم ها می‌کرد.

حاج رحیم چهره خند، از رفقای گرمابه و گلستان ابولفضل سپهر درباره سرودن مجموعه اتل متل‌های این شاعر فقید بسیجی می گوید: «اهل شعر بود، منتهی اتل متل‌ها را یک پنجشنبه‌ای بود، ساعت 8 شب با آقای داوودآبادی آمدند خانه ما در نازی‌آباد. یک دفتر 40 برگ دستش بود و یک صفحه از شعر آن فرزند شیمیائی را که مادرش مشکل داشت و کسی جوابش را نمی‌داد، نوشته بود. داوود آبادی گفت این را نوشته و همه بچه‌ها می‌گویند این شعر نیست، تو که کارت شعر است و غزل‌هایت در نشریات چاپ می‌شوند، نظرت چیست؟ گفتم کار من هم شعر نیست. شعر گفتن یک فن است و ما روزنامه‌‌نگار هستیم. اصل کار من قصه است. گفت این را ببین. دیدم و ابوالفضل را بغل کردم و گفتم غوغا کردی! چرا این را ادامه نمی‌دهی؟»

ماجرای دفن سپهر در قطعه شهدای گمنام هم موضوع جالبی است.

چهره خند درباره این مسئله می‌گوید:

«آقای داود دشتی و عباس قنبری دنبال کار بودند. من گفتم: «ابوالفضل سپهر زائر حرفه‌ای حرم حضرت عبدالعظیم(س) بود. حتماً باید جنازه‌اش را ببریم و دور حرم طواف بدهیم و باید حتماً حرم امام(ره) هم برود، حتی اگر تا شب هم طول بکشد». جنازه را بردیم حرم حضرت عبدالعظیم(س). همان جا که پیگیری کردم، گفتند: «قبرش را کنده‌ایم». وقتی به بهشت‌زهرا رسیدیم، دیدیم در قطعه ۴۴ هم قبرش را کنده‌اند. هنوز هم نفهمیده‌ایم چه کسی این کار را کرد! نه مسئولین بهشت‌زهرا می‌دانند، نه داود دشتی و نه عباس قنبری. گفتند: «ابوالفضل عاشق شهدای گمنام بود. باید در اینجا دفن شود». دقیقاً همان جایی که می‌نشستیم و آبدوغ خیار می‌خوردیم دفن شد! فقط هم من و مادرش می‌دانستیم که آنجا پاتوق ابوالفضل بوده است. مادرش هم که در حال خودش نبود و این‌طور نبود که آدرس داده باشد.نمی‌دانم چه‌جوری شد که آنجا رفت. من نظرم این است که خود شهدا او را آنجا بردند. ابوالفضل کسی را نداشت. کاری نداریم به این‌که پسر فلان آدم اگر خودکشی هم بکند، ممکن است او را ببرند و در حرم هم دفن کنند که کردند. آن رانت است. مال ابوالفضل رانت نبود. شهدا او را بردند.»

پس از «دفتر آبی»، مجموعه کامل شعرهای او با عنوان «دفتر سرخ» ابتدا توسط نشر آرام دل و پس از مدتی توسط انتشارات یازهرا منتشر شد. «دفتر سرخ» هم اکنون هم جزء پرفروش‌های انتشارات یازهرا است که باز هم تجدید چاپ می‌شود.

شعری از این شاعر فقید بسیجی درباره شهدای گمنام را در ادامه می خوانید:

آی قــصــــه قــصــــه قــصــــه نــــون و پنیـــــــر و پسـتـــــه
یــــک زن قـــد خـمـیــــــــــده روی زمیـــــــن نشـسـتــــــه

یــــک زن قـــد خــمیــــــــــده یـــــــــک زن دلشــکسـتـــــه
کـــه چــادرش خــاکیـــــــه روی زمیـــــــن نــشسـتـــــه

دست میذاره رو زانــــــــوش زانـــــوشــــو هی میمالــــه
تندتند میـگه یا علــــــــــــی درد میــــــکشـــــه مینالــــه

شـکسـتــــه و تـکیـــــــــــده صــــورت خیــس و گلفـــــام
دست میکشه روی قبــــــــر قبـــــــر شهیـــــــد گمنـــــام

آب میـــــریـــزه روی قبــــــــر با دستـــــــــای ضعیـفــــش
قبـرو مـیشــــــــوره و بـعــــد دست میکنه تـــو کیفـــــش

از تـــــو کـیفش یـه جـعبــــه خــــرما میـــــاره بیـــــــــرون
میـــــــذاره روی اون قبــــــــر بــهش میگه مادرجـــــــون

به قربـــون بـی کسیـــــــــت چـــــــــرا مــــــادر نـــــداری؟
پنج شنبـــــــه هـا بــــه روی پــای کــــی سر میــــذاری؟

بابات کجاســـت عزیــــــزم؟ بــــــــــــرادرت خـــــــواهرت؟
حــرفــــی بزن عــزیــــــــــزم منــــــم جـــــــای مـــــــادرت

نیـــگا نــکن کــــه پیـــــــــرم نیــــــگا نــــــکن مریضــــــــم
تو هم عین بچّــــه مــــــــی راست میگم عزیزم!

نیـــگا نــکن کــــه پیـــــــــرم نیــــــگا نــــــکن مریضــــــــم
تو هم عین بچّــــه مــــــــی بچـــــــــه بــــــی نشونــــــم

همون که رفت و با خـــــــود بــــــــرده گرمــــــی خونـــــم
میـــــــزنه زیــــــر گریـــــــــــه ســـــرش رو تکون میـــــــده

درمیـــــــاره یــه عکســــــی از کیفش نشــــــون میــــده
عکســـــو میبوسـه و بــــــعد میــــــــذاره روی ســـــرش

عکـــــــس بچـه خوبــــــــش عــــکس علــــــــــی اکبرش
تو هم عین بچّــــه مــــــــی بچـــــــــه بــــــی نشونــــــم

همون که رفت و با خـــــــود بــــــــرده گرمــــــی خونـــــم
همون که آخرین بــــــــــــــار وقتــــــی که ترکـــــم می کـرد

نذاشت بـــرم دنبالـــــــــــش گفت که مامان تــو برگـــــرد
بــــــــــرو کنــــــــــــــار بـابـا نمــــــی تونــــــه راه بیـــــاد

من خودم دارم میـــــــــــــرم اونــــــه که تو رو مـــی خواد
گریه ش یهــــو بند میــــــــاد فکـــــــر میکنــــه و با مکـــث

بغض میــــکنه دوبـــــــــــــاره خیـــره میشه به اون عکس
دلــم رضــــــا نمـــــــــــی داد ولـــــــــی بـــــه خـــاطـر اون

دیگه پی اش نـــــرفتــــــــــــم گفتـــــــم برو مــــــادرجــــون
صورت مـــــن رو بوســــــــــید بـــــرگشتـــــش و دویــــدش

لبخنـــد زدم زورکـــــــــــــــــی ســـــــر کــــــوچه رسیــدش
تحملـــــــم تـموم شــــــــــــــد بــــــه دنبالـــــــش دویــــــدم

ولـــــــــی دیــگه بچـــــــــــه مو ندیـــــــــــدم و ندیـــــــــــــدم
وقتــــــی رسیدم خونــــــــــــــه بــابــای پیــــــــــرمــــــــردش
یواشــی زیــــــــر پتــــــــــــــــــو داشتـــــش گریه میــکردش!

چه شبــــــــــها که به یــــــادش با گریـــــــــه خوابم می بــرد
باباش چقــــــــدر زورکــــــــــــی بغضشــــو فرو مـــی خــورد

لـبخنـــــــــدهای زورکــــــــــــــی اون بغض هــــــای پیرمــــــرد
کارشـــــــو آخــرش کـــــــــــــــرد مــرد خونـــــم سکتـــه کــــرد

الهـــــــــــــی که بمیـــــــــــــــرم چشماش به در سفید شــد
آخر نفهمیـــــــــد علـــــــــــــــی اسیــــــــره یا شهیــــد شـــد

ســــــــــــــــرت رو درد آوردم؟ بگـــــــم بــــــازم یا بســـــــه؟
آخ الهـــــــــی بمیــــــــــــــــــرم سنگــــــت چـــــرا شکستـــه؟

عـــــــــیب نـــداره مــــــــــــادرم یه کمــی طاقــــــــت بیـــــــــار
یــه کار نـــــــــــــو دستمــــــــــه دنـــدون رو جیـــــــگر بــــــــذار

سرویســـــــه نــو عروســــــــــه دختـــــــــر عـــــــذرا پیــــــــــره
تمــــــــــوم بشه ، یه پولـــــــی دســــــت منــــــو میگیــــــــره

یـــــه سنگ قبر خوشـــــــــــگل خــــــــودم بـــرات میــــــــــارم
با فاطمـــــــــــه میــــامــــــــــــو رو قبـــــــــر تـــــــو میـــــــذارم

گفتم راستـــــــی فاطـــــــــــمه رفتـــــــــه به خونـــــه بخـــــت
خیلـــــــــی خونــدم توگوشش راضــی شدش خیلی سخت

اون نامـــــزدعلـــــــــــــ ی بــــود همیـــــــــن علــــــــی اکبــرم
عینهـــــــو دختـــــــــرم بــــــــود صـــــــدام میـکرد مـــــــــادرم

راستــــــــــــی تو زن گرفتـــــی؟ یا که هنـــــــــوز نامـــــــزدی؟
کاشکی مــــــادرت مـیگفـــــــت هیچ وقت بهش قـول نـــــدی

راستــــــــی یادم رفت بگـــــــم از دختــــــــــــرم بهــــــــــــاره
اونم شـــــوهر کرد و رفــــــــــت شوهرشـــــــو دوســــت داره

خواســـــــتگارکه زیاد داشـــــت ولـــــی جـــــواب نمــــی داد
میگفت عروســی باشــــــــــــه وقتــــــــی داداشــــــم بیــاد

بـــــــــــــرای ازدواجـــــــــــــــش داشتـــش خیلی دیر میشد
به پــــای باباش و مــــــــــــــــن اونــــــم داشت اسیر میشد

همسنگــــــــر علــــــــــی بـــود دامــــــــاد و میـــــــــگم ننــه
بــــرای مــــــن از علــــــــــــــی یــــــــه حرفهایـــــــی میزنـه

میــــــــــگه شــــب حـمله بــود تــــــــو خیبــــر و تو مجنــون
میــــــــــون تیـــــر و تـــرکــــــش تــــــــو اون گلولــــــــه بارون

یــــــــه ترکــــــــــش خمپـــــــاره خــورده تـــــــوی گردنــــــش
دیگه تــــــــــو اون شلوغـــــــــی بچـــــــــــه ها ندیدنـــــــــش

همه اش چــــرا تو حرفـــــــــــام یاد علــــــــی می افتــــــــم
کجا بودیــــــــــــم عزیــــــــــــــزم دختـــــرمــــــــو می گفتـــــــم

کنــــــــار ســـــــــفره عقـــــــــــد وقتــــــــی اونو نشــــونـــدن
یادم نمیره هــــــــــیچ وقـــــــــت وقتـــــــی خطبـــه رو خوندن
وقتــــــــــی که گفتــــــــن عروس رفتـــــــــــه که گل بچینـــــــه

با گریــــــــه گفت که رفتــــــــــــه داداششـــــــــــو ببینــــــــــه
دوبـــــــــــاره و ســــــــــــه بــاره جلـــــــــوی چشـــــم دامـاد

تمــــــام جبهـــــه رو گشـــــــت گریـــــــه کرد و جـــــواب داد
رویـــــــــــم سیــاه مـــــــــــادرم ســــــــــــــــرت رو درد آوردم

آخ آخ ، راستــــــــــــی ببینــــم قـــــــــرص قلبمـــــو خــوردم
بغضــی کـرد و دستــــــــــــــای لرزونـــــــــو کرد تو کیفــــش

دســـتـــــــــای پینــه بستـــش اون دستــــــــای ضعیفـــش
دست هایــی که جــــــــــا داره آدم بــــــــــراش جـــــون بده

اون دستـــــای ضعیفـــــــــــــش کـــــــه عرشـــو تکــون میده
اون دستـــــــای ضعیفــــــــــــی کــــــــه پرشـــــــده ز پینـــــه

اون دستــــــای ضعیفــــــــــــی کـــــــــــه مـــــــرد آفرینــــــــه
دســـــت گذاشت رو زانـــوش همـــــون کوه عشق و صبـــر

با یاعلــــــــــــــــــی بلند شـــد بلنــــد شــــــد از روی قبــــر
گفت دیـــــگه بــاید بــــــــــــرم که قرص هامــــــــو نخـــــــوردم

حـــــلال بکـــــــن عزیــــــــــــزم ســــــــــــــــرت رو درد آوردم
بازم مــــــــــــــیام کنـــــــــــارت عزیزکـــــــــم شنیـــــــــدی؟

تــــــو هم عین بچه مـــــــــــی بـــــــــوی اکبــــــرو میــــدی
هــــــــی اشــــــــکهای پیــرزن زصورتـــــــــش میچکیـــــــد

دور شــــــــد از ســــــر قبــــــــر ســــــــر قبــــــــر اون شهید
شهیدی که سکتـــه کــــــــــرد بـــابـــای پیرمــــــــــــــردش

خواهر اون وقت عقــــــــــــــد همـــــــه ش گریه میکردش
اون که تا حــــالا غیـــــــــــر از فاطمــــه مــادر نداشـــــــت

تیرخــــــورده بود گردنـــــــــش روی تنـــــش سر نداشــــت
دستـــــهای اون شهیــــــــــد بــــه پشــت مــــادرش بـود

مـــــادر نفهمیــــــــــــد که اون علــــــــی اکبـــرش بــــــود
مـــــادرو همراهــــــــــــی کرد گفــــــــت که مهربونــــــــم

غصـــه نـــــخور مـــــــــــــادرم تمامشــــــو مـــی دونـــــم
آی قــصـــه قــصـــه قــصـــه نــــون و پنیـــــــر و پسـتــــه

خواهــــــری که با گریـــــــــــه ســــــــر سفره نشستـــــه
یــــــک زن قـــد خمیـــــــــــده ســــنگ قبــــر شکستـــــه
گریــــــــه هـــای پیرمــــــــــرد... بگـــــــــم بازم یا بســـــــــه؟